جهان، جهانِ فقرا؛ نیمی از مردم دنیا زیر خط فقر زندگی می‌کنند

بازار؛ گروه بین الملل: فقر یکی از معضلات اصلی دنیا است. معضلی که در سالهای اخیر تلاش شد تا با آن مقابله شود و سازمانهای مختلف بین المللی در این پروژه مشارکت داشته اند. معضل فقر، معضلی است که با همه گیری کرونا بزرگتر شد و باعث شد تا آمارهایی در مورد افزایش شمار فقرا و گرسنگان و احتمال بحرانی شدن وضعیت سلامت این گروه در دنیا ارایه شود.

بانک جهانی اخیرا گزارشی در مورد نرخ فقر در دنیا تهیه کرده است و در گزارش این سازمان آمده است: «۱۰ درصد از مردم دنیا زیر خط فقر مطلق زندگی می کنند یعنی با درآمدی کمتر از ۱.۹۰ دلار در هر روز زندگی می کنند. اما در مطالعه شمار فقرا در دنیا رده بندی های دیگری هم وجود دارد.»

به گزارش بانک جهانی سه محدوده درآمدی برای شناسایی فقرا در دنیا وجود دارد. اولین گروه افرادی هستند که زیر خط فقر مطلق قرار دارند و میزان درآمد روزانه آنها کمتر از ۱.۹۰ دلار است. گروه دوم افرادی هستند که درآمد روزانه آنها بین ۱.۹۰ تا ۳.۲ دلار در روز است و سومین گروه افرادی هستند که  کمتر از ۵.۵ دلار در روز درآمد دارند. تمامی این گروه های درآمدی در زمره افراد فقیر در دنیا هستند درحالیکه در آمارهای جهانی تنها افرادی که زیر خط فقر مطلق هستند در نظر گرفته می شود.

بانک جهانی در ادامه این گزارش نوشت: «یک چهارم مردم دنیا درآمدی کمتر از ۳.۲ دلار در روز دارند و سهم افرادی که کمتر از ۵.۵  دلار در هر روز درآمد کسب می کنند برابر با  ۵۰ درصد جمعیت دنیا است. به  تعبیر بهتر هم اکنون ۱.۸ میلیارد نفر در دنیا با درآمدی کمتر از ۳.۲ دلار در  روز و ۳.۳ میلیارد نفر با درآمدی کمتر از ۵.۵ دلار زندگی می کنند و تمامی این افراد امکانات لازم برای زندگی مناسب و تفریح و تامین هزینه های درمانی را ندارند. نکته جالب این جاست که نرخ فقر مشابه سطحی است که در سال ۱۹۹۰ میلادی وجود داشته است و اگر تخریب شرایط در نتیجه همه گیری کرونا را هم به این آمارها اضافه کنیم می توانیم وخامت اوضاع را به خوبی درک کنیم.»

مطالعات انجام شده توسط بانک جهانی نشان می دهد طی ۲۵ سال اخیر سهم افرادی که روزانه کمتر از ۵.۵ دلار درآمد داشته اند کاهش پیدا نکرده است و این مساله بسیار نگران کننده است.

نرخ فقر در خاورمیانه
به گزارش بانک جهانی نرخ فقرمطلق در دنیا در فاصله سالهای ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۷ کاهش چشمگیری پیدا کرده است. در سال ۱۹۹۰  نرخ فقر مطلق در دنیا برابر با ۳۶.۲ درصد بود و یک میلیارد و ۹۱۲ میلیون نفر در فقر  مطلق زندگی می کردند. با گذر زمان نرخ فقر در دنیا کاهش پیدا کرده است به گونه ای که در سال ۲۰۰۸ نرخ فقر مطلق در دنیا به ۱۸.۴ درصد رسید و در سال ۲۰۱۷ در سطح ۹.۲ درصد قرار داشت. در سال ۲۰۱۷ میلادی ۶۸۹ میلیون نفر از ساکنان دنیا در فقر مطلق زندگی می کردند.

اما در مطالعه نرخ فقر به آمارهای ارایه شده برای این شاخص در مناطق مختلف دنیا می رسیم. طبق گزارش بانک جهانی در سال ۱۹۹۰ کشورهای شرق آسیا و پاسیفیک بالاترین نرخ فقر را داشتند که برابر با ۶۰.۹ درصد است. نرخ فقر در کشورهای جنوب صحرای افریقا برابر با ۵۵.۷ درصد و در کشورهای جنوب آسیا برابر با ۴۸.۷ درصد بوده است. در حالیکه تنها ۶.۶ درصد از مردم ساکن در کشورهای خاورمیانه و شمال افریقا زیر خط فقر مطلق زندگی می کردند.

با گذشت زمان نرخ فقر مطلق در کشورهای شرق آسیا و پاسیفیک با سرعت کاهش پیدا کرد تا اینکه در سال ۲۰۰۸ به ۱۴.۸ درصد و در سال ۲۰۱۸ به ۱.۲ درصد رسید. اما در کشورهای خاورمیانه و شمال افریقا بعد از تجربه یک روند کاهشی تا سال ۲۰۱۴ میلادی  و رسیدن به نره ۲.۳ درصد، دوباره شاهد افزایش نرخ فقر و رسیدن آن به مرز ۷.۲ درصد بودیم.در کشورهای  جنوب صحرای افریقا نرخ فقر در سال ۲۰۱۸ برابر با ۴۰.۲ درصد بود.

شمار فقرا در هر منطقه چقدر است
شاخص دیگری که در این گزارش مورد بررسی قرار گرفته است، شمار فقرا در هر منطقه است. در سال ۲۰۱۸ میلادی شمار فقرا در کشورهای شرق آسیا و پاسیفیک برابر با ۲۴.۵ میلیون نفر بود در حالیکه بالغ بر ۲۸ میلیون نفر در خاورمیانه و شمال افریقا زیر خط فقر زندگی می کردند و در کشورهای جنوب صحرای افریقا بالغ بر ۴۳۳ میلیون نفر شرایطی مشابه داشتند.

 بانک جهانی نرخ فقر مطلق در ایران در سال ۲۰۱۷ میلادی را برابر با ۰.۳ درصد اعلام کرد و نوشت: «در این سال ۳۰۰ هزار نفر از ساکنان ایران زیر خط فقر مطلق زندگی می کردند. در همین سال نرخ فقر مطلق در کشور عراق ۰.۵ درصد و شمار فقرا برابر با ۱.۷ میلیون نفر بود. نرخ فقر مطلق در ایران در مقایسه با دیگر کشورهای منطقه پایین تر است.»

گزارش بانک جهانی به بررسی نرخ فقر در دنیا و تغییرات نرخ فقر در سالهای اخیر پرداخته است. نکته اصلی این گزارش تاثیر منفی بحران کرونا روی نرخ فقر در این کشورها است که باعث شد تا بخش زیادی از تلاشهای سازمانهای جهانی برای کاهش فقر و گرسنگی در دنیا از بین برود.در گزارشهای بعدی ابعاد تازه تری از اطلاعات ارایه شده توسط  این سازمان در مورد فقر جهانی را ارایه خواهیم کرد.