بازار؛ گروه بین الملل: روابط تجاری ایران و ترکیه به دلیل تحریم های آمریکا با فراز و نشیب های بسیاری همراه بوده است. علی رغم تاکید روسای جمهور دو کشور برای افزایش حجم مراودات اقتصادی و هدف گذاری مبادلات تجاری تا ۳۰ میلیارد دلار اما از سال ۲۰۱۲ به بعد شاهد افت شدید این رقم بوده ایم، به طوری که در سال گذشته حجم روابط تجاری با ترکیه چیزی حدود ۵.۶ میلیارد دلار بوده است.
این روزها نیز شیوع ویروس کرونا و بسته شدن مرزها بر روابط تجاری تهران و آنکارا همانند دیگر کشور سایه انداخته است. اما از نظر کارشناسان، ترکیه و ایران پتانسیل بالایی برای گسترش روابط تجاری دارند که می تواند همپای روابط سیاسی دو کشور پیش برود.
خبرنگار بازار، در خصوص روابط اقتصادی ایران و ترکیه، گفتگویی با دکتر «لونت سومر»،عضو هیئت علمی و استاد علوم اقتصادی دانشگاه «ایستینیه» استانبول که معتقد است دو کشور به عنوان دو کشور قدیمی و متمدن، ظرفیت بسیاری برای گسترش همکاری اقتصادی دارند، ترتیب داده که در ادامه می خوانید:
* کشور ترکیه در کنار اکتشافاتی انرژی که در بستر مدیترانه شرقی انجام می دهد در دریای سیاه نیز موفق به کشف منبع گاز شد. این مساله روابط انرژی ایران و ترکیه را چگونه تحت تاثیر قرار خواهد داد؟
کسری حساب جاری ترکیه تا حد زیادی به واردات انرژی بستگی دارد. اخیرا سهم روسیه در این واردات کاهش یافته و در مقابل سهم واردات آمریکا در حوزه گاز افزایش یافته است. بدون شک کشف گاز طبیعی در دریای سیاه، تاثیر زیادی در کاهش واردات انرژی خواهد داشت.
ترکیه در ابتدا می تواند در حوزه تامین نیاز انرژی خود چه در دریای سیاه، چه در مدیترانه شرقی، چه در حوزه هسته ای و سرمایه گذاری انرژی در داخل کشور، کسری حساب جاری خود را به صفر برساند. این موجب می شود بودجه ای که دولت ترکیه برای تامین انرژِی صرف می کند برای دیگر فعالیت های اقتصادی سرمایه گذاری کند و ترکیه را تبدیل به کشوری قوی در منطقه کند.
روابط ایران و ترکیه در این چارچوب می تواند ادامه یابد. به عنوان دو کشور غیر وابسته به انرژی خارجی، می توانند برای تامین انرژی دیگر کشورها بخصوص اروپا همکاری نیز داشته باشند و در این زمینه استراتژی مشترکی را توسعه دهند. این می تواند نتیجه مطلوبی در روابط دو کشور داشته باشد.
*علی رغم تحریم های آمریکا ترکیه جزو مهم ترین مشتری نفتی ایران به شمار می آید. از نظر شما نتیجه انتخابات ریاست جمهوری می تواند در روابط نفتی دو کشور تاثیر بگذارد؟
نتیجه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا هرچه باشد، فکر نمی کنم تغییرات اساسی در جهان ایجاد کند.
من معتقدم که اگرچه برنامه اقتصادی و سیاسی ایالات متحده هر از چند گاهی با توجه به تحولات، موقتا به روز می شود، اما استراتژی اساسی ثابت مانده است. ترکیه با توجه به ذخایر انرژی، قیمت جهانی نفت، سرمایه گذاری تکامل یافته در داخل کشور و تنش های منطقه ای، خط سیری را در محور تحولات اقتصادی ترسیم خواهد کرد.
* از نظر شما روابط تجاری تهران و آنکارا در چه زمینه ای ظرفیت رشد دارد؟
ترکیه و ایران به عنوان دو کشور قدیمی و متمدن، زمینه همکاری شان صرفا به حوزه انرژی محدود نیست و ظرفیت بسیاری برای گسترش همکاری دارند. همکاری در انتقال فن آوری، تجارت الکترونیکی طبق (قوانین گمرکی)، همکاری در صنایع دفاعی، املاک و مستغلات، آموزش و حوزه گردشگری از جمله بستر هایی است که می تواند توسعه یابد.
* کشور ایران یکی از مهم ترین تولید و عرضه کننده زعفران در جهان به شمار می آید که بیش از ۴۰ کشور مشتری ایران در این زمینه هستند. چرا ترکیه نتوانسته جز اصلی ترین مشتری ایران باشد؟
همانطور که می دانید زعفران گیاهی بسیار گران قیمت است که در سال های اخیر در ترکیه قسمتی از این گیاه هم کاشت می شود. شهرستان سافرانبولو مرکز کاشت این محصول است. ترکیه سعی دارد به جای توجه به بازار جهانی زعفران، داخل کشور این نیاز را تامین کند. اما بدون شک تجارت زعفران می تواند برای هر دو کشور منافع خوبی به همراه داشته باشد.
نظر شما