بازار؛ گروه خودرو: شورای عالی آینده نگاری صنعت خودرو که چندسالی است فعالیت خود را زیر نظر ستاد توسعه فناوری‌های حوزه فضایی و حمل ونقل پیشرفته آغاز کرده، مدتی است طرح‌های مختلفی را در حوزه کسب و کارهای نوین با هدف کاهش مصرف سوخت، کاهش آلایندگی هوا، کاهش بار ترافیک شهری و غیره در سطح بین‌المللی دنبال می‌کند.
خودروهای الکتریکی و اشتراکی نیز از همین دست از برنامه‌ها هستند که مهدی اوجانی، معاون گروه خودرویی ستاد توسعه فناوری‌های حوزه فضایی و حمل ونقل پیشرفته در گفتگویی با بازار با اشاره به اینکه در آینده نه چندان دور شاهد حرکت خودروهای الکتریکی تولید داخل در کشور خواهیم بود از خودروهای اشتراکی به عنوان طرحی با توجیه اقتصادی بالا برای سرمایه‌گذاران و ارزان برای مصرف‌کنندگان نام می‌برد و در این باره به بازار توضیح می‌دهد.
* بفرمایید شورای آینده نگاری صنعت خودرو که زیر نظر ستاد توسعه فناوری‌های حوزه فضایی و حمل ونقل پیشرفته فعالیت دارد اکنون چه برنامه‌هایی را برای اجرایی شدن در دست دارد؟
یک برنامه تحت عنوان آینده نگاری صنعت حمل و نقل جاده‌ای داشتیم که این برنامه به طور دقیق با موضوع شناسایی ظرفیت‌های حاکم بر آینده صنعت خودرو تنظیم شد و تلاش می کرد گفتمان مشترکی بین بازیگران این صنعت ایجاد کند.
در این برنامه بعد از اینکه به یک نقطه مناسبی از نظر ترویج گفتمان رسید، وارد فعالیت‌های عملیاتی تر شدیم. از همین رو اکنون ستاد توسعه فناوری حمل و نقل‌های پیشرفته که در بستر معاونت علمی، فناوری ریاست جمهوری طرح‌های مختلفی را دنبال می‌کند، طراحی اکو سیستم توسعه خودروهای الکتریکی را به عنوان پروژه جاری در دست گرفته است.
* اشاره کردید به اینکه طرح طراحی اکو سیستم توسعه خودروهای الکتریکی را در ستاد توسعه فناوری‌های حوزه فضایی و حمل ونقل در دست دارید، در باره این پروژه بیشتر توضیح می‌دهید؟
برای اجرای این طرح ابتدا کار گروهی تشکیل شد تا مرحله مطالعاتی را طی کند که اگر قرار باشد اکوسیستم خودروهای الکتریکی در کشور توسعه یابد، در خصوص اقداماتی که باید انجام دهیم بیشتر اطلاعات کسب کنیم. خوشبختانه اکنون این مرحله پشت سر گذاشته شده و نتایج آن نیز الان در معاونت علمی موجود است. در حال حاضر نیز بر مبنا همان مطالعات در راستای طراحی اکوسیستم مشغول به فعالیت هستیم.
خوشبختانه طراحی اکوسیستم تقریبا به اتمام رسیده است، بخش زیادی از آن کارهای مطالعاتی بود که در دنیا چه اتفاقی رخ می دهد و فناوری های رایج چیست؟ برای کسب اطلاعات انواع اتفاقاتی که در حوزه زیر ساخت، قوانین و مقررات و خودروهای الکتریکی در دنیا اتفاق افتاده را مورد مطالعه قرار دادیم. در نهایت با رویکرد اکو سیستمی یک مدل طراحی و همه ویژگی‌های خودروهای الکتریکی در آن مدل جانمایی شد و به زودی مدل طراحی شده آن به صورت طرح‌واره در ستاد حمل و نقل نصب می شود که قابلیت رسد داشته باشد به نمایش در می‌آید.
برای توسعه خودروهای الکتریکی در کشور یک رویکرد اکوسیستمی با توجه به اینکه به دنبال این بودیم که توسعه پایداری در این حوزه شکل گیرد و از طرفی به دلیل اینکه فناوری‌های هزینه بری هستند، تصمیم گرفتیم شکل گیری این فناوری در کشور با یک رویکرد اکو سیستمی باشد که همه بازگیران بتوانند در آن اکوسیستم هم افزایی داشته باشند.
اکوسیستمی که شناسایی کردیم بر اساس مدلی است که مجموعه تسلا هم روی آن کار کرده و انواع بازیگرانی که در این اکوسیستم حضور دارند منابعی دارند که به اکوسیستم اضافه می کنند و سبب ایجاد تحرک در آن می‌شوند. به عنوان مثال بخشی از طراحی اکوسیستم ما متعلق به سیاست‌گذاران، توسعه دهندگان فناوری، تولیدکنندگان محصول و غیره است که برای هر کدام ۱۰ گروه مختلف با چندین مجموعه و زیر مجموعه شناسایی شده که در توسعه طرح اثرگذار هستند.
نتیجه در مدلی به اسم مبادله بین المللی تولید (pie model) ایجاد شده که به شکل طرح واره جانمایی همه بازیگران در آن انجام شده است. هر سازمان خاص می تواند فعالیت‌های خودش را در مدل طراحی شده مشخص کنند و ببیند در کجای آن قرار می گیرند، همینطور ممکن است مجموعه تولید کننده باتری خودرو الکتریکی باشد که همگی مشخص شده است.
* در حوزه کسب و کارهای نوین و مبتنی بر خودرو هم برنامه‌ای در شورای آینده نگاری صنعت خودرو دارید؟
بله، همانطور که اشاره کردم این طرح، تنها موردی نیست که شورای آینده نگرانی صنعت خودرو در دست دارد و کارهای دیگری را هم در برنامه داریم که طراحی کسب و کارهای مرتبط با حوزه حمل و نقل هوشمند شهری را شامل می شود تا ببینیم دنیا به کدام سو حرکت می کند و چه اتفاقاتی در جریان است.
البته این بررسی‌ها را به تازگی شروع کردیم و هنوز خروجی‌های آن حاصل نشده است. به هرحال برنامه ریزی ما بر این اساس است که کسب و کارهای مدل‌های بومی شده‌ای داشته باشیم که در داخل کشور قابلیت اجرایی شدن داشته باشد.
در پروژه آینده هم همانطور که اشاره کردم با توجه به اینکه تحولات گسترده‌ای در حوزه مدل های کسب و کار در حال ایجاد است و منوچهر منطقی، دبیر ستاد توسعه فناوری‌های فضایی و حمل‌ونقل هوشمند معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری هم به خودروهای اشتراکی توجه ویژه در کنار طرح‌های دیگر دارند که از همین مدل‌های رایج شده و در حال توسعه است. بنابراین تصمیم گرفتیم در فعالیت بعدی ببینیم چه اتفاقات نوآورانه ای در حوزه مدل‌های کسب و کار در حوزه حمل و نقل جاده‌ای بخصوص حمل و نقل شهری در جریان است.
برای این بخش هم مطالعاتی انجام دادیم که ببینیم در نهایت با شرایط داخل کشور چگونه امکان بومی‌سازی وجود دارد. بازیگران چه افرادی خواهند بود و چه درآمدهایی‌هایی می توانند ایجاد کنند؟ به زودی نتایج این مطالعات نیز اعلام خواهد شد.
* فکر می‌کنید خودروهای اشتراکی چند ماه یا چند سال دیگر به حمل و نقل کشور اضافه شوند؟
با توجه به شرایط فعلی، پاسخ به این سوال که تا چند سال دیگر خودروهای اشتراکی را داریم قابل پیش بینی نیست. هرچند همین حالا هم یکسری از مجموعه‌ها اقدام به ارائه خودرو اشتراکی کردند و شاید بیشتر از یکسال هم از عمرشان بگذرد. مدل‌های مختلفی هم دارند و در کل دنیا شرکت‌هایی هستند که به عنوان تولیدکننده خودرو کسب و کارهای کوچکی را شکل داده اند که حول همین موضوع خودروهای اشتراکی فعالیت می کنند.
در کشور ما هم این اتفاق افتاده اما توسعه چشمگیری نداشته است. آن روند تندی که تاکسی‌های اینترنتی طی کردند را تاکنون در حوزه خودروهای اشتراکی شاهد نبوده ایم. به هرحال به نظر بنده توسعه خودروها اشتراکی خیلی دور از دسترس نیست. شاید اگر این صنعت بهتر شناخته شود و جریان های درآمدی آن نیز مشخص شود مجموعه های بزرگ که وارد شوند با سرعت بالایی در مدت کوتاهی به کسب و کارهای موفق در کشور تبدیل شوند.
* به عنوان معاون گروه خودرویی ستاد توسعه فناوری‌های حوزه فضایی و حمل ونقل پیشرفته، به نظرتان استفاده از خودروهای اشتراکی چه مزایایی می‌تواند داشته باشد؟ به طور کلی چرا باید به سمتی حرکت کنیم که خودروهای اشتراکی هم در ناوگان حمل و نقل جایگاهی داشته باشند؟
به طور حتم این صنعت ابعاد مختلفی دارد که جنبه سودآوری آن بخش مهمی است که اگر اتفاق نیفتد، احتمال اینکه این کسب و کار شکل بگیرد در حاله ای از ابهام است. به طور حتم از لحاظ اقتصادی سود آور است و دلیل این سودآوری هم همین است که شرکت‌های مختلف در دنیا به سمت آن حرکت کرده‌اند. بنابراین یک کسب و کار خوب به طور حتم سود آور خواهد بود و می تواند در کاهش آلودگی، مصرف سوخت و کاهش ترافیک تاثیر گذار باشد و از ابعاد مختلفی که ورود کنیم فوایدی را به همراه دارد که در کوتاه مدت و بلند مدت می تواند تاثیر گذار باشد.
نظر شما