بازار-مونا مشهدی رجبی: این روزها شیوع ویروس کرونا در چین و افزایش هر روزه شمار مبتلایان به این ویروس سبب شده تا اقتصاددانان در مورد آینده اقتصادی دنیا نگران شوند. انتظار می رود در نتیجه شیوع ابتلا به این ویروس در چین و محدود شدن سفرهای هوایی به این کشور حجم و ارزش تجارت چین و دنیا کاهش یابد و نرخ رشد اقتصادی دنیا کمتر شود. اما فارغ از این بحران، مسایل دیگری هم از نظر فعالان اقتصادی وجود دارد که می تواند آینده اقتصاد را به چالش بکشد.
طبق گزارش اخیر صندوق بین المللی پول در سال ۲۰۲۰ میلادی بازارهای در حال گذار با چالشهای زیادی روبرو خواهند بود که بخشی از این چالش به دلیل نا آرامی های اجتماعی در کشورها است - مثل وضعیتی که هم اکنون در شیلی وجود دارد- و بخشی از این مشکل هم به دلیل اجرای طرح های اصلاحاتی اقتصادی است که باعث کاهش موقتی نرخ رشد اقتصادی شده است. این وضعیت در کشور هند مشاهده می شود و انتظار می رود نرخ رشد اقتصادی هند در سال جاری کمتر از سال قبل باشد. شمار زیادی از اقتصادهای در حال گذار در سال ۲۰۲۰ نمی توانند با حداکثر پتانسیل خود رشد کنند.
کریستینا جورجیوا مدیر کل صندوق بین المللی پول بر این باور است در شرایط فعلی هماهنگی بانکهای مرکزی کشورهای مختلف برای اجرای سیاستهای همسو و استفاده از سیاستهای پولی مناسب یک ضرورت است و می تواند زمینه را برای افزایش ۰.۵ درصدی نرخ رشد اقتصادی دنیا نسبت به برآوردهای قبلی فراهم کند.
هماهنگی بانکهای مرکزی برای حل بحران ها ضروری است
وی در مصاحبه ای که با اکونومیست انجام داد گفت: «در جریان بحران سال ۲۰۰۸ میلادی و یک دهه بعد از آن ما شاهد این هماهنگی در عملکرد بانکهای مرکزی بودیم. در آن سالها ۴۹ بانک مرکزی به طور همزمان اقدام به کاهش نرخ بهره بانکی کردند و سیاست کاهش نرخ بهره بانکی ۷۱ بار استفاده شد. نتیجه این هماهنگی در اجرای سیاستهای اقتصادی، رسیدن نرخ رشد اقتصادی به مرز ۲.۹ درصد در سال ۲۰۱۹ بود و انتظار می رود در سال جاری هم نرخ رشد اقتصادی در مرز ۳.۳ درصد قرار گیرد.» وی ادامه داد: «این ارزیابی بدون توجه به وضعیت فعلی در چین و شیوع ویروس کرونا است که می تواند عاملی بسیار منفی و مخرب برای اقتصاد دنیا باشد. اگر این بحران را بتوانیم کنترل کنیم و از شیوع این ویروس در دنیا جلوگیری کنیم، اثرات مخرب آن کمتر خواهد بود ولی اگر این ویروس به یک اپیدمی در دنیا تبدیل شود، اثرات مخرب انسانی و اقتصادی به همراه خواهد داشت.»
مدیرکل صندوق بین المللی با تاکید بر خطراتی که هم اکنون در فضای اقتصادی دنیا وجود دارد گفت: «ریسک های زیادی در مسیر رشد اقتصادی دنیا وجود دارد و این ریسکها هر روز بیشتر می شود. ولی با گذشت بیش از ده سال از رکود اقتصادی سال ۲۰۰۸، می توان این طور ارزیابی کرد که شرایط فعلی اقتصادی بهتر از سالهای قبل است و ما فرصتهای بیشتری برای رشد در اختیار داریم. اما کاهش تولیدات صنعتی در دنیا و کاهش حجم و ارزش تجارت در جهان از مسایلی است که می تواند بر دامنه بحران اضافه کند و باید برای مقابله با آن ها راهی اندیشید. طی یک ماه اخیر به دلیل انتشار ویروس کرونا و تعطیلی بخش زیادی از واحدهای صنعتی و تولیدی در کشور چین، حجم تولیدات صنعتی و تجارت کاهش بیشتری پیدا خواهد کرد و این مساله می تواند موجب افزایش بی اعتمادی به اقتصاد دنیا شود و بی اعتمادی به فضای اقتصادی و بی ثباتی اقتصاد عامل اصلی تشدید تنش و بحران اقتصادی است.»
کریستینا جورجیوا در گفت و گویی با شبکه خبری بلومبرگ یکی دیگر از ریسکهای مهم اقتصادی امروز جهان را مشکلات زیست محیطی عنوان کرد و گفت: «بحرانی که در ماه های اخیر در استرالیا ایجاد شد و باعث از بین رفتن حجم زیادی از جنگل ها، از بین رفتن شمار زیادی از حیوانات و تخریب خانه ها شده است، نشان می دهدمسایل زیست محیطی اهمیت زیادی دارند و باید برای حل این مشکلات از همین امروز وارد عمل شد. نمی توان به محیط زیست که بستر اصلی زندگی و فعالیت اقتصادی است بی توجه بود. بحران های زیست محیطی باعث کاهش حجم تولید محصولات کشاورزی، کاهش راندمان نیروی کار و کاهش توان تولید می شود و دنیا برای حل این معضل هم باید هماهنگ عمل کند.»
بحران محیط زیست چالشی جدی برای اقتصاد جهان است
الیته بی ثباتی ها و چالشهای موجود در دنیا به همین چند مورد خاص محدود نمی شود و برخی از بی ثباتی ها ریشه در سیاستهایی دارد که سران کشورها در پیش می گیرند. از جمله آنها می توان به جنگ تجاری ایجاد شده در دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ اشاره کرد. حال این سوال وجود دارد که آیا توافق تجاری امریکا و چین به ثمر می رسد یا جنگ تجاری ادامه پیدا خواهد کرد؟ آیا سیستم تجاری دنیا اصلاح می شود و آیا باز هم تجارت به عنوان موتور اصلی رشد اقتصادی در دنیا معرفی خواهد شد؟ آیا تنشهای ژئوپولتیکی که باعث افزایش قیمت نفت می شود به پایان می رسد یا ما بازهم تنشهای دیگری را تجربه خواهیم کرد؟
مدیر کل صندوق بین المللی پول از سیاستگذاران اقتصادی و مقامات ارشد در بانکهای مرکزی خواست تا با وضع سیاستهای نادرست و ناهماهنگ با سیاستهای اجرا شده در دنیا، بر دامنه بی ثباتی های اقتصادی اضافه نکنند و در نظر داشته باشند که در فضای اقتصادی موجود هماهنگی در سیاست گذاری یک اولویت است.
اودر انتهای مصابه با بلومبرگ گفت: «بحرانهای زیست محیطی هم فرصتی برای اقتصاد دنیا ایجاد کرده است و هم چالش آفرین است. چالش آن به دلیل خطرات انسانی و اقتصادی حاصل از این بحران ها است ولی فرصتهای زیادی برای سرمایه گذاری در بخش مطالعاتی و تولیدی و تکنولوژیکی فراهم کرده است. سرمایه گذاریهایی که می تواند به تولید تجهیزات و تکنولوژی های جدید منجر شود و جهان را به سمت انقلابی تازه در عرصه اقتصادی و صنعتی هدایت کند.»
نظر شما