مرتضی احمدی رحمت؛ بازار: سازگاری با کم آبی به عنوان راهکاری برای مدیریت مصرف بهینه آب در دسترس، در شورای عالی آب و هیئت دولت مصوب شده و متناظر آن شورای حفاظت از منابع آب استانها مسئول تحقق این امر در هریک از استانها شده است.
در استان همدان نیز جلساتی برگزار و کارگروه سازگاری با کم آبی و شورای حفاظت از منابع آب پس از ابلاغ مصوبه هیئت دولت در این زمینه تشکیل شده است.
استان همدان متکی به منابع آب زیرزمینی است و طی سالیان گذشته به طور متوسط سالانه بیش از ۸۰ درصد از محل منابع آب زیرزمینی بهره‌برداری شده است؛ از طرفی سالیان متمادی بخش کشاورزی محور توسعه استان همدان بوده که بر همین اساس وابستگی اقتصادی استان با فاصله زیاد نسبت به سایر بخش‌ها نظیر صنت و گردشگری با بخش کشاورزی بوده است.
بدیهی است که مصرف آب عمده استان نیز در بخش کشاورزی باشد ضمن اینکه طی سالیان گذشته همواره حدود ۹۰ درصد کل آب مصرفی استان همدان در بخش کشاورزی صورت گرفته بر همین اساس از مطالب فوق به روشنی بر می‌آید که عمده مصرف آب استان از محل منابع آب زیرزمینی است و عمده مصرف نیز در بخش کشاورزی اتفاق می‌افتد.
هر اقدام اساسی به منظور مدیریت مصرف آب باید با تمرکز خاص بر مصارف بخش کشاورزی از محل منابع آب زیرزمینی انجام شود
این واقعیت‌ها تاکید می‌کند هر اقدام اساسی به منظور مدیریت مصرف آب باید با تمرکز خاص بر مصارف بخش کشاورزی از محل منابع آب زیرزمینی انجام شود که با این نگاه پس از ابلاغ میزان آب قابل برنامه ریزی دشت‌های استان همدان که بیانگر حجم آب قابل بهره برداری بخش‌های مختلف مصرف است به گونه‌ای رفتار می‌شود که تامین آن در آینده دچار مخاطره نشود.
شرکت آب منطقه‌ای سهم ابلاغی بخش کشاورزی در هر دشت را با احصا تعداد و میزان بهره برداری منابع آب موجود در هر دشت و شهرستان تفکیک کرده است و در حال حاضر در هر شهرستان و در هر دشت میزان آب قابل برنامه ریزی برای مصارف کشاورزی در دسترس است ضمن اینکه حجم آن به سازمان جهادکشاورزی استان همدان نیز اعلام شده است.
آنچه در این میان حایز اهمیت است اینکه مجموعه‌ای از اقدامات به صورت پیوسته و همزمان باید برای نیل به اهداف قابل برنامه ریزی که متضمن حفظ و بهره برداری بلند مدت از منابع آب در بخش کشاورزی است به ویژه از سوی شرکت آب منطقه‌ای و سازمان جهاد کشاورزی استان و البته با حمایت سایر دستگاه‌ها و ارگان‌ها، نمایندگان مجلس، استانداری و فرمانداری‌ها، دستگاه قضایی و انتظامی و سازمان برنامه و بودجه استان صورت پذیرد.
دقیق‌تر که عنوان کنیم باید در بخش وظایف شرکت آب منطقه‌ای، جلوگیری و مقابله با بهره برداری‌های غیرمجاز اعم از چاه‌های غیرمجاز، بهره برداری بیش از مجوز چاه‌های مجاز و اصلاح و تعدیل پروانه‌ها به صورت همزمان و پیوسته کارها انجام گیرد.
تعیین الگوی کشت متناسب با آب قابل برنامه ریزی و پروانه‌های اصلاح و تعدیل شده و ایجاد سامانه‌های نوین آبیاری متناسب با آن به گونه‌ای که به بالابردن بهره وری مصرف آب و کشت محصولات با نیاز آبی کمتر و احیاناً بهره اقتصادی بیشتر منجر شود، اقدامی است که با فوریت بیشتری باید در دستورکار سازمان جهاد کشاورزی استان همدان قرار گیرد
تعیین الگوی کشت متناسب با آب قابل برنامه ریزی و پروانه‌های اصلاح و تعدیل شده و ایجاد سامانه‌های نوین آبیاری متناسب با آن به گونه‌ای که به بالابردن بهره وری مصرف آب و کشت محصولات با نیاز آبی کمتر و احیاناً بهره اقتصادی بیشتر منجر شود، اقدامی است که با فوریت بیشتری باید در دستورکار سازمان جهاد کشاورزی استان همدان قرار گیرد.
همچنین برنامه ریزی و ایجاد اشتغال مناسب برای بهره برداران غیرمجاز منابع آب که احیاناً منبع درآمد دیگری ندارند نیز باید در دستورکار سایر دستگاههای عضو سازگاری با کم آبی و مجموعه مراکز مدیریت و تصمیم گیری استان واقع شود چراکه موفقیت طرح سازگاری با کم آبی استان تنها با همدلی و اقدام همزمان و پیوسته تمام دستگاههای دخیل در این امر میسر خواهد شد و هرگونه کوتاهی، عدم هماهنگی و یا اقدام متضاد و متقابل دستگاه‌ها منجر به عدم حصول نتیجه و حتی ایجاد خسارات و تبعات منفی خواهد شد.
آنچه مسلم است و از تاکید بر ضرورت آن به جهت اینکه مصوبه هیئت دولت برای همه دستگاههای اجرایی لازم الاجرا است در این نوشتار صرفنظر شده است اما اهمیت سازگاری با کم آبی با توجه به وضعیت نامناسب منابع آب زیرزمینی استان همدان و لزوم اقدام عاجل در برقرای توازن بین پتانسل موجود منابع آب و بهره برداری از آن باید مدنظر باشد چرا که در صورت عدم امکان تامین آب و خدای ناکرده از بین رفتن پتانسیل منابع آب زیرزمینی، کشاورزی، صنعت، گردشگری و … و از همه مهمتر تامین آب شرب استان همدان با مخاطره مواجه خواهد شد.
نظر شما