بازار؛ گروه بورس: اوضاع بورس این روزها خیلی روبراه نیست. بعد از رشد منفی ۲ درصدی در هفته گذشته، تالار به روند نزولی خود ادامه داد و نگرانی‌ها نسبت به سرنوشت سرمایه‌های جذب شده در این بازار را افزایش داد. بورس که در هفته‌های گذشته تا مرز ۲ میلیون و ۱۰۰ هزار واحد هم صعود کرده بود، دیروز دوباره به کانال یک میلیون و ۷۰۰ هزار واحد بازگشت. بورس اما به این سراشیبی قانع نشد و شاخص کل امروز هم افت ۵۲ هزار واحدی را تجربه کرد و روی کانال یک میلیون و ۶۰۰ هزار واحد جا خوش کرد. روند نزولی شاخص بورس در حالی در هفته‌های گذشته تکرار شده که دولت پیش از این بارها و بارها به صورت تلویحی تضمین‌هایی را به افراد داده بود که از بازار سرمایه حمایت می‌کند و بارها در مصاحبه‌های مقام‌های عالی‌رتبه نیز چنین گفته‌ای شنیده می‌شد. اما حالا رفتار دولت کاملا متفاوت شده و مسئولان ریزش‌های اخیر را رفتاری طبیعی در بازار سرمایه می‌دانند.
بی اعتنایی مسئولین به زیان سهامداران بازار سرمایه
با وجود ریزش حدود ۵۰۰ هزار واحدی شاخص در ۲۰ روز گذشته و هراس سهامداران خرد از زیان‌های میلیاردی، مسئولان دولتی رفتار بورس را طبیعی می‌دانند. در حالی که چندی پیش آقای روحانی «از بورس محکم» سخن گفته بود و مهمترین وظیفه وزارت اقتصاد را در کنار سایر وظایفش مساله بورس، تقویت و حفاظت و نگهداری بورس عنوان کرده بود. پیشتر نیز در پایان اردیبهشت ماه خبر از عرضه های شرکتهای بزرگ در تابستان خبر داده بود و از آن به عنوان تحول بزرگ یاد کرده بود.
هفته گذشته محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس‌جمهوری به یک برنامه تلویزیونی گفته بود که: «بورس دارد خودش را اصلاح می‌کند و این ریزش نیست. بورس برای کشور خوب است و نظر دولت بر صیانت و حمایت بر بورس است و دولت بورس را رها نمی‌کند. وقتی بورس با سرعت افزایشی شد همه می‌گفتند این بورس خودش را اصلاح می‌کند.»
حسن قالیباف اصل، رئیس سازمان بورس هم در نشست شورای عالی بورس در واکنش به ریزش‌های بورس گفت: «ما با حقوقی‌ها صحبت می‌کنیم، بازار سرمایه هم صعود دارد هم نزول، ولی هر چقدر این روند کاهشی با شیب ملایم‌تری صورت بگیرد، مناسب‌تر است. در چند هفته گذشته با وجود ریزش در بازار متغیرهای بنیادی بازار تغییری نکرده است.» او خطاب به سهامداران خرد تاکید کرده است: «بازار سرمایه نیازمند صبر و حوصله است، کسانی در بازار سود می‌برند که صبر و شکیبایی پیشه کنند. در بلند مدت بازده بازار سرمایه بیشتر از دیگر بازارها است.»
این در حالی است که در روز های اخیر حقوقی ها نیز از وضعیت بازار شاکی هستند و از دولت می خواهند که دولت به وعده هایی که درباره بازار سهام داده است، عمل کنند. با توجه به حجم ریزش و یا اصلاحات عمیق فعلی به نظر نمی رسد که اصلاح بازار نه از عهده چند فعال حقوقی و نه ده ها هزار سهامداران خرد جدیدی بر بیاید که در سال جار عمدا با سرمایه کمتر از ۱۵ میلیون تومان وارد بورس شده اند. دولت باید به تناسب منفعت و مسئولیتش وارد شود و مانع از شکل گیری نگاه منفی مردم به دولت شود. و دولت را صرفا به عنوان یک عرضه کننده سهام برای تامین بخشی از کسری بودجه خود بشناسند که در شرایط سخت خود را کنار می کشد.
ندری:مشکل اینجاست که دولت نمی خواهد اشتباهات گذشته خود را گردن بگیرد و آنها را اصلاح کند. متاسفانه مسئولان سعی دارد که با فرافکنی مقصر مشکلات امروز داخلی را عوامل خارجی جلوه دهد
آیا دولت خود را کنار می کشد؟
کارشناسان بر این باورند که دولت از محل عرضه سهام های خود به همراه شستا و نیز مالیات های اخذ شد در حدود ۵۰ هزار میلیارد تومان درآمد داشته است و از سوی دیگرشخص رییس جمهور در این باره گفته بود: «با شرایطی که بورس نشان می‌دهد اوضاع بهتر خواهد شد و مردم باید همه چیز را به بورس بسپارند» از همین رو اکنون دولت باید بداند که مردم به این دلیل وارد بورس شده اند(ولو به قصد کسب سودهای نامتعارف) که به دولت اطمینان کردند. لذا این که دکتر نیلی در یادداشت آخر خود بورس را دیگر برای کسب درآمد دولت نامناسب ارزیابی می کند و از دولت می خواهد به فروش اوراق نفتی با شرایط خاص روی آورد نه تنها رافع مسئولیت و دخالت جدی تر دولت نیست بلکه به نوعی مسئولیت دولت را در قبال بازار سرمایه بیشتر می کند.
پیشنهاد های دخالتی یک اقتصاددان
کامران ندری عضو پژوهشکده پولی و بانکی که از همان روزهای نخست نسبت به غیر واقعی بودن رشدها هشدار داده و از احتمال ریزش یکباره بورس خبر داده بود، حالا نگران تاثیر ریزش‌های اخیر بر سایر بازارها و هجوم نقدینگی به آنهاست.
او که معتقد است دولت می‌تواند با محدود کردن دامنه نوسان از صعود و فرودهای غیر واقعی بورس جلوگیری کند، به بازار می‌گوید: برای جلوگیری از رشد غیر واقعی بورس کافی بود که دولت دامنه نوسان را از ۵ درصد به ۲ درصد کاهش می‌داد. اگر این اتفاق رخ می‌داد شاخص کل در بهترین حالت در نیمه اول امسال رکورد یک میلیون و ۴۰۰ هزار واحد را ثبت می‌کرد و امروز هم با چنین وضعیتی در بازار سرمایه مواجه نبودیم.
این کارشناس اقتصادی ادامه داد: مشکل اینجاست که دولت نمی خواهد اشتباهات گذشته خود را گردن بگیرد و آنها را اصلاح کند. متاسفانه مسئولان سعی دارد که با فرافکنی مقصر مشکلات امروز داخلی را عوامل خارجی جلوه دهد. به عنوان مثال قیمت ارز که بالا می‌رود صحبت از اخلال گران ارزی در خارج از کشور می‌شود.
ندری با تاکید بر اینکه من نقش عوامل خارجی در التهاب بازارها نفی نمی کنم، ادامه داد: با این وجود نمی توان تاثیر تصمیماتی همچون کاهش نرخ سود بانکی و حمایت‌های بی ضابطه با بورس را در وضعیت پیش آمده در اقتصاد نادیده گرفت. اما از آنجایی که که مسئولان حاضر به پذیرش اشتباهات خود نیستند، نمی توان امیدی به بهبود وضعیت داشت.
ناچار به استفاده از نوسان‌گیر هستیم
او همچنین در پاسخ به این سوال که آیا کاهش نوسانات در بورس رفتار طبیعی در بازار سرمایه محسوب می‌شود، گفت: در بسیاری از کشورهای چیزی به اسم دامنه نوسان وجود ندارد؛ البته دلیلی هم ندارد. بورس در این کشورها روند طبیعی خود را سپری می‌کند. صعود و سقوط سهام شرکت‌ها در این کشورها متناسب با واقعیت‌های اقتصادی است.
عضو پژوهشکده پولی و بانکی با اشاره به این نکته که رفتار بورس در کشور ما مشابه کشورهایی است که با ابر تورم دست و پنجه نرم می‌کنند، افزود: تنها در کشورهایی که با بحران مواجه هستند از ابزارهایی همچون دامنه نوسان‌گیری استفاده می‌شود. بدون شک اگر شرایط اقتصادی در ایران هم عادی بود و رشد و ریزش سهام شرکت‌ها متناسب با عملکرد آنها بود، نیازی به استفاده از این ابزارها نبود.
در صورت بی توجهی مسئولین به بازار سرمایه و و ریزش شاخص شاهد هجوم نقدینگی جذب شده در بازار سرمایه به سایر بازارها و رشد قیمت‌ها در آنها خواهیم شد. به گفته ندری، بخش زیادی از رشد قیمت دلار در روزهای گذشته ناشی از همین مساله است.
بازدهی دلار بیشتر از بورس شد
آنگونه که آمارها نشان می‌دهد بورس از ابتدای فروردین تا پایان مرداد امسال، در میان چهار بازار مالی بورس با ۲۴۳ درصد بیشترین و دلار با ۵۱ درصد کمترین رشد را داشته و بازار سکه و طلای ۱۸ عیار نیز به ترتیب ۸۲ و ۷۴ درصد بازدهی داشته‌اند.
بر اساس داده‌های سازمان بورس و اوراق بهادار، شاخص کل این بازار در طول پنج ماهه نخست یک میلیون و ۲۴۵ هزار واحد رشد کرده است و از سطح ۵۱۲ واحدی در پایان اسفند ۹۸ به سطح یک میلیون و ۷۵۷ هزار واحدی در پایان مرداد سال ۹۹ رسیده است.
شاخص کل بورس در مرداد ماه تا سطح دو میلیون و ۷۹ هزار واحدی نیز بالا رفت، اما در دهه سوم ماه با افتی چشم گیر پایین‌تر از آخرین سطح شاخص در تیر ماه قرار گرفت. روند نزولی در دهه نخستین هفته آخرین ماه تابستان هم ادامه پیدا کرد و امروز شاخص با حدود ۵۲ هزار واحد ریزش به کانال یک میلیون و ۶۰۰ هزار واحد بازگشت. کار به جایی رسیده که دلار در هفته گذشته بازدهی بالاتری نسبت به بورس در هفته گذشته داشته است.
ندری عضو پژوهشکده پولی و بانکی معتقد است که در صورت بی توجهی مسئولین به بازار سرمایه و و ریزش شاخص شاهد هجوم نقدینگی جذب شده در بازار سرمایه به سایر بازارها و رشد قیمت‌ها در آنها خواهیم شد. به گفته ندری، بخش زیادی از رشد قیمت دلار در روزهای گذشته ناشی از همین مساله است.
نظر شما