به گزارش بازار، قزاقستان در ادامه راهبرد خود برای متنوعسازی مسیرهای تجاری و کاهش وابستگی به گذرگاههای سنتی، از برنامهریزی برای سرمایهگذاری در بندر شهید رجایی ایران و احداث یک ترمینال اختصاصی لجستیکی خبر داده است؛ اقدامی که میتواند جایگاه ایران را در معادلات ترانزیتی منطقه تقویت کند.
این موضوع در جریان مجمع تجاری ایران و قزاقستان در آستانه برجسته شد؛ جایی که قاسم جومارت توکایف، رئیسجمهور قزاقستان، اعلام کرد که ظرفیت حمل بار در مسیر ریلی قزاقستان–ترکمنستان ـــ ایران تا سال ۲۰۳۰ قابلیت دو برابر شدن دارد.
او سرمایهگذاری در بندر شهید رجایی را یکی از پروژههای محوری برای تحقق این هدف دانست.از نگاه آستانه، تحولات ژئوپولیتیکی سالهای اخیر، بهویژه جنگ روسیه و اوکراین و افزایش نااطمینانی در مسیرهای سنتی دریایی، ضرورت بازتعریف شبکههای لجستیکی را بیش از پیش نمایان کرده است. قزاقستان که بخش مهمی از ترافیک زمینی چین–اروپا از قلمرو آن عبور میکند، اکنون به دنبال تثبیت نقش خود بهعنوان یک هاب لجستیکی اوراسیا و اتصال مطمئن به بازارهای جنوب آسیا و خلیج فارس است.
در همین چارچوب، ترمینال پیشنهادی قزاقستان در بندر شهید رجایی قرار است به عنوان یک سکوی اختصاصی برای صادرات این کشور عمل کند و همزمان امکان ترانزیت کالاهای سایر کشورهای آسیای میانه را نیز فراهم آورد. چنین مدلی، زنجیره حملونقل ترکیبی ریلی–دریایی را تقویت کرده و مسیر قزاقستان–ترکمنستان–ایران را به یکی از شاخههای فعال کریدور شمال–جنوب تبدیل میکند.
رئیسجمهور قزاقستان همچنین بر اهمیت توسعه پیوندهای دریایی میان بنادر آکتائو و کوریک در دریای خزر با بنادر شمالی ایران مانند امیرآباد و انزلی تأکید کرده و در کنار آن، بنادر جنوبی ایران از جمله بندرعباس و چابهار را مکمل این راهبرد دانسته است.
پایه حقوقی این همکاری، تفاهمنامهای است که در بهار ۱۴۰۴ میان سازمان بنادر و دریانوردی ایران و نهادهای وابسته به دولت قزاقستان امضا شد. بر اساس این تفاهم، زمین مورد نیاز در محدوده بندر به طرف قزاق تخصیص مییابد و سرمایهگذار موظف است در بازهای مشخص، طرح تجاری و سرمایهگذاری خود را ارائه کند تا پس از طی مراحل قانونی، قرارداد نهایی منعقد شود.
در ایران نیز این همکاری به عنوان فرصتی برای جذب سرمایه خارجی و تقویت نقش کشور در کریدورهای بینالمللی مورد توجه قرار گرفته است. بندر شهید رجایی که سهم غالبی از جابهجایی کانتینری و تجارت دریایی کشور را در اختیار دارد، از نظر زیرساختی ظرفیت تبدیل شدن به گره اصلی اتصال آسیای میانه به آبهای آزاد را دارد.
کارشناسان معتقدند که در صورت عملیاتی شدن این پروژه، نهتنها مسیرهای غیرروسی ترانزیت کالا تقویت میشود، بلکه ایران نیز میتواند موقعیت ژئوپولیتیکی خود را به مزیت اقتصادی پایدار در شبکه حملونقل اوراسیا تبدیل کند؛ مسیری که کریدور شمال–جنوب را یک گام به تجاریسازی واقعی نزدیکتر خواهد کرد.
نظر شما