به گزارش بازار به نقل از فارس، پس از ماهها تعلیق و کشمکش سیاسی، اسرائیل با فشار مستقیم ایالات متحده چراغ سبز نهایی را به قرارداد ۳۵ میلیارد دلاری صادرات گاز به مصر داد؛ توافقی که در ظاهر اقتصادی است، اما در عمل به ابزاری برای مدیریت بحران انرژی قاهره، کاهش انزوای منطقهای تلآویو و بازتعریف موازنههای سیاسی و امنیتی شرق مدیترانه تبدیل شده است.
پس از ماهها تعویق و مخالفت، اسرائیل سرانجام با تصویب نهایی قرارداد بزرگ صادرات گاز طبیعی به مصر موافقت کرد؛ قراردادی که ارزش آن تا سال ۲۰۴۰ حدود ۳۵ میلیارد دلار برآورد میشود.
این توافق که پیشتر با دستور مستقیم نتانیاهو، و توسط ایلی کوهن وزیر انرژی او متوقف شده بود، اکنون با حمایت و فشار ایالات متحده وارد مرحله اجرایی شده است.منابع مطلع میگویند تغییر موضع تلآویو صرفاً ریشه اقتصادی ندارد و مجموعهای از ملاحظات سیاسی، امنیتی و منطقهای در پس این تصمیم قرار دارد.
بازگشت اسرائیل از موضع قبلی؛ اهدافی فراتر از تجارت
مقامهای اسرائیلی اعلام کردهاند این توافق در چارچوب «منافع راهبردی» این رژیم انجام شده است. تحلیلگران معتقدند اسرائیل با استفاده از اهرم انرژی، در پی ترمیم روابط پرتنش خود با مصر پس از جنگ غزه است.
روابط قاهره و تلآویو در ماههای اخیر به یکی از سردترین دورههای خود رسیده و اسرائیل تلاش دارد از وابستگی اقتصادی بهعنوان جایگزینی برای تعاملات سیاسی استفاده کند.
همزمان، نتانیاهو تصویب نهایی قرارداد را به کاهش قیمت گاز در بازار داخلی اسرائیل مشروط کرده است؛ اقدامی که به گفته منابع نزدیک به تلآویو، با هدف مدیریت فشارهای داخلی و جلب رضایت افکار عمومی انجام شده است.
وابستگی انرژی مصر و اهرم فشار جدید
مصر در حال حاضر با بحران کمبود انرژی و قطعی برق مواجه است. کاهش تولید میدان گازی «ظهر» و مشکلات فنی در زیرساختها، این کشور را از یک صادرکننده بالقوه به واردکننده گاز تبدیل کرده است. در چنین شرایطی، واردات گاز از اسرائیل به یکی از گزینههای اصلی قاهره برای حفظ ثبات شبکه برق تبدیل شده است.
برخی ناظران معتقدند این وابستگی، به اسرائیل امکان میدهد از انرژی بهعنوان اهرم فشار سیاسی و امنیتی استفاده کند، بهویژه در شرایطی که مصر هنوز جایگزین پایداری برای تأمین گاز خود پیدا نکرده است.
نقش ایالات متحده؛ منافع اقتصادی و ملاحظات ژئوپلیتیکیایالات متحده نقش کلیدی در پیشبرد این توافق ایفا کرده است. شرکت آمریکایی «شورون» سهم قابل توجهی در میدان گازی لویاتان دارد و توقف صادرات میتوانست خسارات مالی سنگینی برای این شرکت به همراه داشته باشد.
از سوی دیگر، واشنگتن نگران گرایش احتمالی مصر به تأمینکنندگان جایگزین مانند قطر بود؛ سناریویی که میتوانست نفوذ آمریکا و اسرائیل در بازار انرژی منطقه را کاهش دهد.بر اساس گزارشها، مقامهای آمریکایی این توافق را بخشی از راهبرد «دیپلماسی اقتصادی» برای ادغام مجدد اسرائیل در معادلات منطقهای و تقویت روند عادیسازی روابط با کشورهای عربی ارزیابی میکنند.
پیوند قرارداد گاز با مسائل امنیتیدر زمان اعلام تصویب قرارداد، نتانیاهو به «ملاحظات امنیتی» اشاره کرد، بدون آنکه جزئیات بیشتری ارائه دهد. با این حال، منابع آگاه از نگرانی اسرائیل نسبت به تحرکات نظامی مصر در شبهجزیره سینا خبر میدهند.
برخی گزارشها حاکی است این قرارداد میتواند بخشی از یک توافق غیرعلنی درباره ترتیبات امنیتی در مرز غزه و محور فیلادلفیا باشد.
تداوم سردی روابط سیاسیبا وجود نهایی شدن قرارداد، نشانهای از بهبود سریع روابط سیاسی دو طرف دیده نمیشود. منابع دیپلماتیک میگویند عبدالفتاح السیسی، رئیسجمهور مصر، فعلاً تمایلی به دیدار با نتانیاهو ندارد و قاهره همچنان نسبت به تحولات غزه و آنچه نقض توافقات پیشین خوانده میشود، معترض است.
در همین حال، برخی مقامهای آمریکایی معتقدند نخستوزیر اسرائیل در منطقه با نوعی انزوای سیاسی روبهرو شده و حتی شرکای عرب اسرائیل نیز با احتیاط بیشتری با او تعامل میکنند.
جمعبندی
توافق گازی اسرائیل و مصر از یک سو برای تلآویو درآمدی میلیاردی و تقویت جایگاه آن در بازار انرژی شرق مدیترانه به همراه دارد و از سوی دیگر، برای قاهره راهکاری فوری برای عبور از بحران انرژی محسوب میشود. با این حال، منتقدان هشدار میدهند این قرارداد میتواند هزینههایی سیاسی برای مصر داشته باشد و دامنه مانور این کشور در مواجهه با سیاستهای منطقهای اسرائیل را محدود کند؛ وضعیتی که دستکم تا پایان مدت قرارداد در سال ۲۰۴۰ ادامه خواهد داشت.
نظر شما