به گزارش بازار به نقل ازباشگاه خبرنگاران جوان، داغ‌ترین بحث اقتصادی، سیاسی و بین المللی این روزها، سفر مهم و تاثیر گذار ریاست جمهوری به کشور ژاپن است، کشوری که نخست وزیر آن" شینزوآبه" چندی پیش برای دیدار با مقامات ایرانی و تحویل نامه‌ای به ظاهر مهم از جانب رئیس جمهور آمریکا به رهبر انقلاب، به ایران سفر کرده بود.
ژاپن کشوری با سابقه دیرینه روابط تجاری با ایران، خریدار رسمی بیش از ۵ تا ۱۰ درصد نفت تولیدی ایران به شمار می‌رود، یعنی روزانه چیزی حدود ۱۶۰ تا ۱۸۰ هزار بشکه نفت خام تولیدی ایران مستقیما به مقصد این کشور ارسال می‌شد که ناگهان با تهدیدها و فشارهای عمیق ایالات متحده آمریکا این تبادل تجاری دچار تزلزل شد.
ژاپن تایمز در اولین اخبار روز خود درباره سفر روحانی به ژاپن اینگونه می‌نویسد که حسن روحانی ریاست جمهوری ایران ابتدا در مالزی به شرکت در اجلاس سران کوالالامپور رفته و پس از آن راهی ژاپن می‌شود و توکیو هم اعلام کرده است به دنبال ابتکارات دیپلماتیک برای کاستن از تنش‌ها است.
اظهار نظرهای فراوانی در خصوص این دیدار و سفر مطرح شده است که بیژن نامدار زنگنه در پاسخ به سوال خبرنگاری دراین باره گفت: تحریم ها مانعی برای خرید نفت از ایران و در صورت لغو این تحریم ها خرید از ایران افزایش پیدا می کند اما مشخصا این سفر به تنهایی چیزی را مشخص نمی کند. برای حذف تحریم نفتی ژاپن تنها تصمیم گیرنده نیست و بعید می دانم در این سفر در این باره صحبتی رخ دهد.
نکته ای که این بین بسیار جای تامل دارد؛ این است که با توجه به اینکه ایران جایگاه ویژه ای در سبد نفتی ژاپن و بعضا تجارت غیر نفتی دارد، اما همچنان با گذشت سال های طولانی اتاق بازرگانی ایران شاهد فقدان اتاق مشترک بازرگانی بین خود و ژاپن بوده و تنها به داشتن یک کمیته بسنده کرده است!
ژاپن خود به دنبال مجوز خرید نفت از ایران
مجید رضا حریری، رئیس اتاق بازرگانی مشترک بین ایران و چین، در پاسخ به سوالی مبنی بر این که آیا ایران اتاق مشترک بین خود و ژاپن دارد؟ می گوید: خیر، ایران همچنان اتاق مشترکی بین ژاپن و خود ندارد.
او با اشاره به اهداف سفر رئیس جمهور به توکیو، ادامه می‌دهد: سفر این دوره رئیس جمهوری کشورمان یک جانبه و تنها به مقصد ژاپن نیست و به نظر می‌رسد اهداف مهم و گسترده اقتصادی را در بر خواهد داشت. هم اکنون از دوره یکساله تحریم‌های یکجانبه ایالات متحده امریکا عبور کرده ایم و اصلی‌ترین معضل بوجود آمده برای ایران تبادل آزادانه پول و دریافت بهای اجناس فروخته شده است.
حریری تصریح کرد: در ادوار مختلف نفت‌هایی را به کشور ژاپن فروخته ایم که هنوز نتوانستیم پول حاصل از آن را به کشور بازگردانیم. این اتفاق تنها مختص ژاپن نبوده بلکه کشورهایی نظیر هند و کره جنوبی نیز بدهکاران رسمی به ایران محسوب می‌شوند. نفت را خریداری کرده و به هنگام انتقال این پول به ایران با مشکلات تحریمی و وضع جریمه به کشورها رو به رو شده اند.
رئیس اتاق مشترک ایران و چین با اشاره به اینکه هدف سفر رئیس جمهور و تیم همراه به ژاپن تنها دیدار با مقامات این کشور نیست، بیان کرد: این سفر با هدف رفع مشکلات انتقال مبلغ فروش نفت ایران به این کشور است.
احتمال آزاد سازی ۱.۵ میلیارد دلاری فروش نفت
وی گفت: خبرهایی به دست ما رسیده است که به احتمال قوی بخشی از مبالغ فروش نفت ایران به ژاپن، در سفر رئیس جمهور به توکیو آزاد خواهد شد. این رقم وصولی بالغ بر یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار و بیش‌تر از آن نیز تخمین زده شده است.
حریری با اشاره به اینکه ایران ۱۰ درصد سهم نیاز نفتی ژاپن را تا قبل از تحریم‌ها تامین می‌کرد، گفت: مبالغی از تجارت نفتی ایران با ژاپن وجود دارد که هنوز وصول نشده است و به نظر می‌رسد وصول این مبالغ می‌تواند به صورت انتقال نقدی بین حساب‌های بانک مرکزی و یا به صورت تهاتر کالایی انجام شود.
عضو اتاق بازرگانی ایران گفت: این درست است که ژاپن در مدت زمانی به فشار آمریکا پاسخ مثبت داده و از خرید نفت ایرانی دست کشید اما اقتصاد و برخی از پالایشگاه های کشور ژاپن، به علت این منع خرید دچار مشکل هستند. بهترین روش این است که ایران برخی از مطالبات خود از کره جنوبی و ژاپن را طلب و دریافت کند و در قبال آن ژاپن به دنبال راهی برای آزادسازی فروش نفت ایران باشد تا در قبال تامین نفت خود به مشکل بر نخورد.
مراودات سیاسی و تجاری دستور اکید رهبر
همچنین مسعود اسداللهی، کارشناس مسائل اقتصاد بین الملل در گفت و گو با خبرنگار اقتصاد و انرژی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، به تاکید رهبری مبنی بر تلاش پایان ناپذیر مسئولان برای برقراری ارتباط با دیگر کشورها اظهار کرد: معتقدیم با توجه به تلاش هایی که آمریکا برای بسته ماندن اقتصاد ایران انجام داد پاسخ رهبر انقلاب بهترین پاسخ به این کشور است. چرا که مقام معظم بارها تاکید کردند تحریم راه ارتباط ایران با جهانیان را نخواهد بست و مسئولان باید برای ایجاد ارتباط های مناسب تجاری و سیاسی تلاش کنند.
او با تاکید بر اهداف این سفر و حساسیت برگزاری آن، تاکید کرد: چند ماه پیش نخست وزیر ژاپن به ایران سفر کرد و طبیعی است که رئیس جمهور ما هم به این کشور سفر کند. همین موضوع نشان می دهد که ایران روابط دیپلماتیک و تجاری خود را با کشورها قطع نکرده است.
اسدالهی بیان کرد: تجربه تجارت ایران با ژاپن در سال های اخیر نشان می دهد که این کشور با توجه به اینکه غول تجارت در جهان است به نوعی کوتاه قامت سیاسی و یا به اصطلاح کوتوله سیاسی نیز محسوب می شود. یعنی در تصمیم گیری های خود استقلال کافی در قبال این موضوعات ندارد.
این کارشناس مسائل اقتصاد بین الملل گفت: ممکن است در این جلسه و دیدارها، به طور منطقی بحث بررسی روابط ایران با ایالات متحده پیش کشیده شود چرا که اخبارهای غیررسمی از امکان دریافت مجوز از سوی آمریکا برای وصول معوقات نفتی ایران و وصول پول های بلوکه شده خبر می‌دهد. آمارهای جسته و گریخته از وصول اعدادی مانند ۲۰ میلیارد دلار گزارشگری می کنند.
اسداللهی در پایان تصریح کرد: باید منتظر ماند و در عمل تلاش دولت برای برقراری خط فروش نفت و دریافت پول از مسئول های امر کشورهای ژاپن، کره جنوبی و هند را دید.
گمانه زنی ها از وصول مطالبه حدود یک تا ۲۰ میلیارد دلاری مبلغ فروش نفت ایران با ژاپن و کره جنوبی در این سفر همچنان ادامه دارد و از طرفی گفته وزیر نفت مبنی براین که "بانک مرکزی به دنبال وصول پول نفت از ژاپن و کره جنوبی است" نشان از همراهی رئیس کل بانک مرکزی با تیم رئیس جمهور در سفر به این کشور است.
سفری که پیش بینی می شود برای امتحان دوباره شانس دولت برای مذاکرات با غرب است اما این انتقاد بارها وارد شده است که کلید حل بسیاری از مشکلات تامین خط تولید با تکیه بر توان داخلی است.
به هر حال امروز حسن روحانی رئیس جمهور کشورمان در صدر هیئت بلند پایه و به احتمال قوی به همراهی همتی رئیس کل بانک مرکزی تهران را به مقصد مالزی (کولالامپور) ترک کرده و پس از آن برای دیدارهای رسمی با موضوعات کاملا محرمانه به ژاپن سفر خواهد کرد.
نظر شما