دریا قدرتی پور؛ بازار: روزگاری اصفهان به منچستر شرق معروف بود، روزگاری که کارخانه های عظیم نساجی در اصفهان برای خود برو و بیایی داشتند. شکوهی که حالا در پس دیوارهای خمیده و خاموش پنهان شده است و به شکل وارداتی هایی درآمده که بر روی خرابه های نساجی ها به فروش می رسد؛ مخروبه هایی که برخی از آنها تبدیل به پاساژ و مراکز تجاری شدند و ما مصرف کننده کالاهای وارداتی شدیم .
همسایه ها خیلی وقت است پنبه پارچه ایران و اصفهان را زده اند، چرا که خاطره ۱۳۰۲ خورشیدی در پس ساختمان های مدرن امروزی گم شد و پارچه هایی که شهره جهان بود با داغ واردات بی رویه از میان رفت.
سنگی که روی سنگ بند نشد
اولین سنگ بنای کارخانه جات نساجی به دست عطاالملک دهش پایه گذاری شد زمانی که او با همکاری شونمان، آلمانی الاصل کارخانه‌نساجی را به اصفهان وارد کرد. هفت دست در واقع اولین کارخانه ای بود که نهضت عظیمی را کمتر از یک دهه در اصفهان ایجاد کرد و از همان زمان به بعد بود که اصفهان به قطب نساجی کشور تبدیل شد.
به جای نساجی هایی که روزگاری چرخ صنعت نساجی کشور را می گرداند ساختمان های تجاری سر به فلک کشیده ای نمایان شده اند که به واسطه سود بیشتر نه تنها باعث مشکلات و آلودگی بسیار می شوند بلکه صنعتی که می توانست باعث ارزآوری باشد را با مصرف گرایی عوض کرده اند و تمام درهای نجات بر روی منچستر ایران بسته شده است
قطبی که توانست در مدت زمان کوتاهی راه ابریشم را بپیماید و سر از بازارهای جهان دربیاورد. روزهایی که زنگ کارخانه به صدا درآمد و به گوش جهانیان رسید. کارخانه های نساجی یکی پس از دیگری توسعه یافتند. هزاران کارگر در آن مشغول شدند و تار و پود آنها جان گرفت، اما این شکوه چندان نپایید و زمانی که همسایگان تصمیم گرفتند بر انگشتان زخمی کارگران نساجی نمک بپاشند، تار و پود نساجی اصفهان هم از هم گسست. کم کم کالاهای خارجی جای پایی در بازارهای ایران باز کردند تا جایی که سابقه طولانی این کارخانجات به کما رفت.
اکنون در یکی از شلوغ ترین خیابان های اصفهان به جای نساجی هایی که روزگاری چرخ صنعت نساجی کشور را می گرداند ساختمان های تجاری سر به فلک کشیده ای نمایان شده اند که به واسطه سود بیشتر نه تنها باعث مشکلات و آلودگی بسیار می شوند بلکه صنعتی که می توانست باعث ارزآوری باشد را با مصرف گرایی عوض کرده اند و تمام درهای نجات را بر روی منچستر ایران بسته شده است.
اکنون هند و چین و ترکیه و پاکستان هستند که بازارهای ایران را در دست گرفته اند تا ۷۰ درصد نیاز بازار پوشاک ایران از این طریق تامین شود.
شهرک تخصصی نساجی در کما
عبدالوهاب سهل آبادی که به عنوان بالاترین مقام خانه صنعت و معدن نام برده می شود احداث شهرک تخصصی نساجی را چندی پیش مرهمی بر دردهای کهنه کارخانجات نساجی دانست. مرهمی که با وجود گذشت سالیان زیاد از افول این کارخانه هنوز روی زخم های ریسندگی و بافندگی اصفهان گذاشته نشده است.
این در حالی است که در زمان زرگرپور، استاندار اسبق اصفهان قرار بود این کارخانه با کمک اداره کل راه و شهرسازی و با همکاری بانک ملی به موزه نساجی اصفهان تبدیل شود که این هم موضوعی بود که در اغما ماند.
دلیل این امر هم یک چیز بود، اینکه اهرم قانون چندان قوی نبود و با وجود امضای قراردادهای این مصوبه و با وجود پشتوانه های قانونی، بانک ملی همچنان بر موضع خود پافشاری کرد و بنای تاریخی صنعتی «ریسباف» را متعلق به کانون بازنشستگان بانک ملی و خود را فاقد قدرت واگذاری بنا به سازمان میراث فرهنگی دانسته بود.
حالا هزاران کارگر در پس مشکلات ناشی از نساجی های اصفهان به جمع بیکاران این شهر اضافه شده اند و اصفهان از لحاظ میانگین بیکاری دو رقمی و بالاتر از میانگین کشور محسوب می شود.
البته بماند که تعطیلی کارخانجات نساجی یکی پس از دیگری همچون یک اپیدمی شده و شعارهای مسئولان هم به جایی نرسید و روان رنجور کارخانجات نساجی تبدیل به پاساژهای مدرنی شدند برای پول درآوردن عده ای که رانت های بی شماری در این زمینه دارند.
وارداتی صحبت می کند که به شکل قاچاق از چین و ترکیه و کشورهای همسایه وارد می شود و پتکی است بر سر پارچه ایرانی که روزگاری برای خود حرفی برای گفتن داشت و امروز چیزی از آن باقی نمانده و با ماشین آلات فرسوده و تولیدی که دیگر نفس های آخرش را می کشد روبرو است
تیرخلاص به تن زخمی کارخانجات نساجی
به گفته بسیاری از کارشناسان اقتصادی از جمله محمد حسین ادیب، عضو هیات علمی دانشگاه اصفهان که اکنون در دوران بازنشستگی خود به سر می برد، این فعالیت ها تیر خلاصی است به تن زخمی کارخانجات نساجی و صنایع اصفهان که می توانستند ارزآوری بی شماری را برای کشور داشته باشند.
امری که رئیس اتحادیه بافندگان کارگاه‌های نساجی اصفهان هم آن را قبول دارد، بر آن صحه می گذارد و با اظهار تاسف از اینکه مالیات ارزش بر افزوده همه صنایع تولیدی را تحت‌الشعاع قرار داده است تاکید می کند: بحث‌های زیادی انجام شده، اما نتیجه‌ای حاصل نشده است.
شیشه گر از وارداتی صحبت می کند که به شکل قاچاق از چین و ترکیه و کشورهای همسایه وارد می شود و پتکی است بر سر پارچه ایرانی که روزگاری برای خود حرفی برای گفتن داشت و امروز چیزی از آن باقی نمانده و با ماشین آلات فرسوده و تولیدی که دیگر نفس های آخرش را می کشد روبرو است.
با توجه به اینکه طبق آمارها اکنون کمتر از ۳۰ درصد از کارخانه های نساجی اصفهان مشغول به فعالیت هستند و این جای افسوس بزرگی برای منچستر کشور محسوب می شود.
پوشاکی که مال ما نیست
این مشکلات البته گریبان فعالان پوشاک اصفهان که در رابطه ای نزدیک با نساجی ها هستند را نیز گرفته است، فعالانی که اکنون در حدود ۵۰۰ الی ۶۰۰ واحد تولیدی پوشاک فعالیت می کنند، اما به دلیل نبود تسهیلات مناسب و حمایت از آنها با مشکلات جدی روبرو هستند و چرخشان نمی چرخد.
در همین رابطه رییس اتحادیه رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و فروشندگان پوشاک دوخته در اصفهان اعتقاد دارد رکود بازار در این صنف به علت واردات بی رویه ای بود که از چندی پیش متوقف شده است.
ابراهیم خطا بخش در گفت و گو با خبرنگار بازار ادامه داد: مشکل فعلی که تولید کنندگان پوشاک با آن روبرو هستند، قاچاق پوشاک است.
وی در رابطه با کیفیت پارچه و پوشاک ایرانی و به خصوص اصفهان نیز می گوید: در این زمینه پوشاک ما قابل رقابت با جنس های وارداتی است و با قیمت کمتر تولید می شود، اما متاسفانه در این بازار باید جلوی قاچاق پوشاک و فعالیت های زیرزمینی گرفته شود.
در این بازار البته فروشندگان پوشاک هم قصه ها و غصه های خودشان را دارند، آنها با اشاره به اینکه به هر حال تا زمانی که کیفیت مدنظر نباشد و تولیدکنندگان با ماشین آلات و تجهیزاتی که به روز نیستند تولید کنند، مردم از اجناس ایرانی استقبال نخواهند کرد.
سپهر موسوی از جمله کسانی است که سالهاست در بازار پوشاک دستی دارد و قبلا پارچه فروش بوده است، به نظر او اصفهان از لحاظ کیفیت محصولات نساجی به هر حال همیشه حرف اول را می زده است و اکنون هم نباید از این موضوع دور بماند.
این فروشنده تنها راهکار رسیدن به اشتغالزایی در این صنعت را حمایت از صنعت نساجی و پوشاک اصفهان دانسته و می گوید: باید ناله این صنعت را به گوش مسئولان رساند، چرا که اگر به همین منوال ادامه دهیم معلوم نیست صنعتی که یک روز در اصفهان حرف اول را می زده به کدامین راه کشیده شود.
نظر شما