به گزارش بازار، در حالی که برخی منابع عبری از احتمال توقف جنگ غزه و تغییر در فضای اقتصادی رژیم صهیونیستی خبر می‌دهند، اما بررسی داده‌های رسمی نشان می‌دهد که دو سال جنگ بی‌وقفه علیه غزه، ضربات سنگینی به اقتصاد اسرائیل وارد کرده است؛ ضرباتی که آثار آن تا سال‌ها باقی خواهد ماند.
بر اساس گزارشی که دیروز یکشنبه توسط پایگاه اقتصادی عبری «واینت» منتشر شد، ۱۰ شاخص اصلی اقتصادی اسرائیل دچار بحران شدید شده‌اند و جنگ پرهزینه، گسترده و فرسایشی غزه، یکی از جدی‌ترین عوامل این فروپاشی بوده است.
در ادامه نگاهی داریم به مهم‌ترین بخش‌هایی که طی دو سال جنگ علیه غزه، تحت تاثیر مستقیم قرار گرفته‌اند:
بازار سرمایه؛ بورس تل‌آویو زیر سایه ترس
با وجود جهش‌های موقت و غیرمنتظره در معاملات بورس تل‌آویو، اما فضای بی‌ثبات امنیتی ناشی از جنگ باعث افت چشمگیر اعتماد سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی شده است. بورس نیازمند آرامش و پیش‌بینی‌پذیری است؛ چیزی که در دوران جنگ کاملاً از بین رفته بود. همچنین کاهش روابط تجاری با شرکت‌های اسرائیلی و افزایش کمپین‌های بایکوت اقتصادی، تأثیر مستقیمی بر بازار سهام گذاشته است.
ارز ملی؛ تضعیف بی‌سابقه «شِکِل»
شِکِل، واحد پول رژیم صهیونیستی، در طول جنگ دچار افت شدید شد. در مقاطعی، نرخ دلار به بالاترین میزان خود طی سه سال گذشته رسید. جنگ باعث ایجاد بی‌ثباتی مالی، فرار سرمایه و فشار بر ذخایر ارزی شد. اگرچه نوسانات اخیر اندکی کاهش یافته، اما افت ارزش شِکل در طول دو سال گذشته، نشانه‌ای از ضعف ساختاری اقتصاد جنگ‌زده اسرائیل است.
سقوط رتبه اعتباری؛ تهدید مداوم برای سرمایه‌گذاری خارجی
شرکت‌های بین‌المللی رتبه‌بندی مالی مانند مودیز و استاندارداند پورز، بارها کاهش رتبه اعتباری اسرائیل را از آغاز جنگ تاکنون کاهش دادند و خطر تنزل رتبه برای سومین‌بار پیاپی در کمین اسرائیل است، امری که می‌تواند هزینه‌های استقراض دولت را در بازارهای جهانی به شدت افزایش دهد و سرمایه‌گذاری خارجی را به حالت تعلیق درآورد.
هزینه‌های جنگ؛ ۱۰۰ میلیارد دلار دود شد
به گزارش این رسانه عبری، تا امروز، جنگ غزه بیش از ۳۳۰ میلیارد شکل (حدود ۱۰۰ میلیارد دلار) هزینه بر اقتصاد اسرائیل تحمیل کرده است؛ رقمی که معادل بیش از نیمی از کل بودجه تعدیل‌شده دولت در سال ۲۰۲۵ است. فقط در فاز حمله زمینی به غزه موسوم به «مَرکَبات جِدعون ۲»، هزینه روزانه عملیات نظامی به نیم میلیارد شکل در هر روز رسید. هزینه‌هایی که نه‌تنها بی‌نتیجه بودند، بلکه با فرسایشی‌شدن جنگ، فشار آن بر دوش طبقات متوسط و پایین بیشتر شد.
فلج‌شدن بازار کار و تجارت
جنگ باعث بسیج گسترده نیروهای ذخیره ارتش اسرائیل شد که نتیجه مستقیم آن، خروج ده‌ها هزار نیروی کار از بخش‌های خدماتی، تولیدی و بازرگانی بود. به‌دلیل نبود نیروی انسانی و تعطیلی گسترده کسب‌وکارها در مناطق جنوبی و مرکزی، بخش تجارت دچار رکود جدی و کاهش گردش مالی شد؛ امری که در گزارش‌های اتاق‌های بازرگانی اسرائیل نیز بازتاب یافت.
رشد کسری بودجه تا مرز بحران
کسری بودجه اسرائیل در ماه گذشته به ۵.۲ درصد رسید و نگرانی‌ها از رسیدن آن به ۶ درصد تا پایان سال کاملاً جدی است. این رقم یکی از بالاترین میزان‌های کسری در سال‌های اخیر محسوب می‌شود و مستقیماً ناشی از هزینه‌های جنگ، کاهش درآمدهای مالیاتی و افت فعالیت‌های اقتصادی است.
بازگشت به ریاضت اقتصادی
با ادامه جنگ و رشد کسری بودجه، وزارت دارایی رژیم صهیونیستی از هم‌اکنون برای اعمال ریاضت اقتصادی در سال ۲۰۲۶ برنامه‌ریزی کرده است. این ریاضت شامل کاهش بودجه در حوزه‌های آموزش، بهداشت و خدمات اجتماعی خواهد بود، در حالی که جامعه اسرائیل هم‌اکنون نیز با افزایش نابرابری و بحران رفاه دست‌وپنجه نرم می‌کند.
رشد بهره بانکی و قفل‌شدن بازار وام
بانک مرکزی اسرائیل به‌دلیل ترس از تورم ناشی از جنگ، طی ۲۲ ماه گذشته نرخ بهره را بالا نگه داشته و همین امر باعث افزایش شدید هزینه وام‌ها برای خانوارها و کسب‌وکارها شده است. در نتیجه، بسیاری از پروژه‌های اقتصادی متوقف یا به تعویق افتاده‌اند.
فرار سرمایه‌گذاران خارجی
در دو سال گذشته، میلیاردها دلار سرمایه خارجی از اسرائیل خارج شده یا متوقف مانده‌اند. بسیاری از شرکت‌های بین‌المللی به‌ویژه در بخش فناوری و صنایع امنیتی، پروژه‌های خود را در اسرائیل به حالت تعلیق درآورده‌اند. علاوه بر این، تحریم‌های اقتصادی و تجاری گسترده‌ای علیه اسرائیل اعمال شده که ورود و صدور کالاها را به‌شدت تحت تاثیر قرار داده است.
افت رشد اقتصادی و افزایش بدهی عمومی
رشد اقتصادی اسرائیل به‌دلیل فشار جنگ، کاهش تولید، افت صادرات و افزایش هزینه‌های دولت، دچار رکود شده و نسبت بدهی به تولید ناخالص داخلی به‌طور پیوسته رو به افزایش است. نهادهای مالی پیش‌بینی می‌کنند که اقتصاد اسرائیل در سال ۲۰۲۶ نیز نتواند به سطح پیش از جنگ بازگردد.
جنگی که اسرائیل را از درون بلعید
آنچه امروز رسانه‌های صهیونیستی درباره احتمال بهبود اقتصادی در سایه آتش‌بس می‌نویسند، بیش از آنکه یک واقعیت باشد، نوعی امیدواری شکننده برای بازسازی اعتماد ازدست‌رفته سرمایه‌گذاران است. واقعیت این است که دو سال جنگ بی‌وقفه، اقتصاد اسرائیل را در معرض بحران‌های ساختاری عمیقی قرار داده که بازسازی آن به سال‌ها زمان و منابع نیاز دارد.
نظر شما