پژمان مرادی: بازار؛ «صبور باشید» جمله دو کلمه که کارشناسان و با تجربه‌های بازار سرمایه در دوران اصلاح به سهامداران خرد و کم تجربه پیشنهاد می‌کنند، جمله‌ای که ممکن بود با اجرای آن اصلاح بازار زودتر به پایان برسد. از اوایل سال 99 با تبلیغات گسترده دولت و حمایت از بازار بورس تعداد زیادی از افراد وارد بازار سرمایه شدند. تازه واردان فکر کردند که بازار سرمایه به همین سادگی است که تنها با یک پیامک و دریافت کد سجامی وارد آن شوند و یک روزه پولی به جیب بزنند و پولدار شوند.
دلسوزان بازار سرمایه مدام اختیار می‌دانند که بدون آگاهی و سر از خود وارد بازار سرمایه نشوید یا حداقل از یک مشاور خوب و با تجربه کمک بخواهید. این اصرار که از سر خیرخواهی بود حاصل تجربه بازار بورس داخلی و بورس کشورهای مختلف است، تجربه‌ای که محصول شکست و زیان تعداد زیادی از سهامداران بورس می‌باشد.
این حرف امروز و دیروز نیست، بلکه از قدیم و ایام بزرگان هر فن و کسبی به کسانی که می‌خواستند کاری را شروع کنند یا وارد یک فن و حرفه‌ای بشوند توصیه می‌کردند که باید خاک آن فن را بخورند، هر فردی یک شبه استادکار نمی‌شود چرا که اگر افراد نابلد وارد یک حوزه غیر تخصصی شوند نه تنها به خودشان ضرر می‌زنند بلکه سبب زیان دیگران هم می‌شوند.
حالا حکایت این روزهای بازار بورس شده که هر کسی با یک کد سجامی و گرفتن چند سیگنال در این بازار فعالیت می‌کند. این افراد تا چند هفته اخیر گمان می‌کردند که بازار بورس همیشه مثبت است و این تفکر الان به یک انتظار در بین سهامداران خرد و کم تجربه تبدیل شده است و این افراد به منظور اینکه دچار زیان کمتری در دوران اصلاح بشوند به صورت هیجانی اقدام می‌کنند که هم خودشان را و هم سهامداران دیگر را دچار زیان هنگفت می‌کنند.
زیان‌های سهامداران بی تجربه به بازار بورس
*خارج کردن بازار از روند تحلیل: سهامداران کم تجربه به خاطر رفتارهای هیجانی در بازار که ناشی از کسب سود بیشتر است بازار را از روند تحلیل خارج می‌کنند، به عنوان مثال بارها مشاهده کردید که ارزش یک سهام غیر ارزنده به خاطر رفتارهای هیجانی سهامداران رشد چندین برابری داشته باشد. این موضوع سبب می‌شود کسانی که بر اساس تحلیل تکنیکال و بنیادی اقدام به خرید و فروش سهام می‌کنند نتوانند بازار را به درستی پیش‌بینی کنند.
*افزایش تعداد عوامل تاثیرگذاری بر بازار: شاید تا قبل از ورود سهامداران جدید بازار به برخی از مسائل واکنش چندانی نشان نمی‌داد اما اکنون با یک حرکت کوچک و بهانه بازار از روند منطقی خود خارج می‌شود به عبارتی می‌توان گفت بازار به شدت حساس شده است. برای نمونه قبلا بازار به اخبار ملی آن هم نه تمام اخبار واکنش نشان می‌داد اما الان بازار به یک شایعه غیر مرتبط هم واکنش نشان می‌دهد که به یکباره ممکن است برای یک سهم صف خرید یا فرش ایجاد شود.
*عمیق‌تر کردن دوران اصلاح: رفتار سهامداران کم تجربه در دوران بازار به منظور کاهش زیان سبب می‌شود که عمق اصلاح بیشتر شود آن‌ها در این دوران با ایجاد صف فروش به کاهش بیشتر شاخص کمک می‌کنند.
*انتظارات تورمی در بازارهای موازی: ورود حجم بالای نقدینگی به بازار سرمایه یکی از راهکارهای کنترل تورم است، اما این موضوع زمانی صدق می‌کند که بازار دارای عمق باشد و سهامداران آن بر اصول بازار تسلط داشته باشند. در شرایط کنونی اقتصاد ما و رفتارهای هیجانی سهامداران کم تجربه سبب می‌شود بازار به شکل غیر منطقی رشد کند و همین رشد، انتظاراتی را در بازارهای موازی ایجاد می‌کند که در نهایت منجر به تورم خواهد شد.
موارد متعدد دیگری را می‌توان در رابطه با زیان سهامداران کم تجربه نام برد اما آنچه در بالا گفته شد از مواردی بود که سرمایه‌گذاران تا کنون لمس کردند و به آن انتقاد دارند.
آخرین مورد آن در زمان اصلاح رخ داد، رفتار این سهامداران سبب شد که صف‌های فروش در بیشتر نمادها شکل بگیرد و ارزش سهم‌ها به دلیل عرضه بالا به شدت کاهش پیدا کند. فعالان بازار سرمایه و کارشناسان در همین دوران اصرار کردند که افراد از نوسانگیری بپرهیزند چرا که هم درصد ریزش سهم را بیشتر می‌کنند و هم اجازه نمی‌دهند بازار دوران اصلاح را به پایان برساند.
در هفته‌ای که گذشت بازار بعد از ریزش سنگینی که در روز یکشنبه داشت، از اواخر روز دوشنبه مثبت شد و روند مثبت تقریبا تا روز سشنبه ادامه داشت اما روز چهارشنبه باز هم تابلوی بورس قرمز شد. قرمزی تابلوی بورس را می‌توان در صف‌های فروش روزهای مثبت بازار مشاهده کرد، به گفته بیشتر کارشناسان، سهامداران جدید یک رفتار هیجانی و مشابه بعد از پایان دوران اصلاح دارند و آن هم فروش سهام‌ها در روزهای مثبت است. در نتیجه با وجود چنین سرمایه‌گذارانی تنها عاملی که باعث سبز شدن تابلوی بورس می‌شود اخباری حمایتی از سوی دولت و سازمان بورس است.
دوران طلای بازار شروع شد
عسگری کارشناس بازار سرمایه می‌گوید که اخبار و سیگنال‌های مختلفی وجود دارد که نشان می‌دهد بازار در هفته اول شهریور ماه روند صعودی دارد.
مجتبی عسگری کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با بازار در مورد وضعیت بورس در هفته آینده گفت: اخبار مثبت مختلفی وجود دارد که می‌تواند در جهت بهتر شدن فضای بازار در هفته آینده کمک کند که شاید بتوان گفت شهریور طلایی در انتظار بازار سرمایه است.
عسگری اضافه کرد: افزایش تیک قیمتی از 1 تومان به 10 تومان، افزایش اعتبارات کارگزاری‌ها تا سقف 20درصد، بازگشت حد نصاب صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت به سقف 15درصد، برگشت ساعت معاملات به حالت قبل و خبر جلسه رسیدگی و حمایتی از بازار سرمایه در روز شنبه از جمله اخباری است که می‌تواند هفته آینده در روند مثبت شدن شاخص کل تاثیر داشته باشد.
وی افزایش قیمت دلار در صرافی ملی، تعیین تکلیف صندوق دارا دوم و خرید و حمایت حقوقی‌ها را از دیگر عوامل مهم در مثبت شدن بازار در هفته ِآینده دانست و گفت: بعد از روند اصلاح در بازار، بعضی از نمادها به قیمت‌های جذابی رسیدند که برای سرمایه‌گذاران می‌توانند سهم‌های مناسبی باشند که بر روی شاخص کل هم تاثیر گذار هستند.
کارشناس بازار سرمایه با این تعبیر که سحر نزدیک است هفته آینده را هفته سراسر مثبت برشمرد و اظهار داشت: خبرهای موثقی است که که از شنبه هفته جاری قرار است چندین صندوق بزرگ در حمایت همه جانبه از بازار وارد عمل شود.
عسگری صبر را مهم‌ترین خصلت در تفاوت بین افراد با تجربه و بی تجربه بازار عنوان کرد و گفت: سهامداران جدید صبور نیستند و انتظار دارند که بازار همیشه مثبت باشد، اما قدیمی‌های بازار صبورند چرا که روزهای بدتر از این را در بازار دیدند. متاسفانه بسیاری از سهامداران جدید که بورس بازار نیستند مثبت بازار را فرصت فروش می‌دانند که یکی از دلایل منفی شدن بازار هم می‌تواند همین افراد باشد.
نظر شما