به گزارش بازار، در هفته‌های اخیر، فعال‌سازی مکانیسم ماشه توسط قدرت‌های اروپایی، فضای اقتصادی ایران را تحت تاثیر فشار روانی قابل توجهی قرار داده است.
با این حال، داده‌های اقتصادی واقعی و تحلیل‌های کارشناسان از مراجع معتبر نشان می‌دهد که این فشار بیشتر جنبه روانی دارد و اقتصاد ایران در آستانه دور جدیدی از رونق قرار گرفته است.
شواهد حاکی از آن است که با تخلیه این فشار روانی، ثبات به بازارها بازخواهد گشت و روند رشد اقتصادی تقویت خواهد شد.
فشار ماشه، تهدید روانی بیش از اثر واقعی
تحلیل‌های تخصصی، از جمله گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، تاکید می‌کنند که تحریم‌های شورای امنیت که در صورت فعال‌سازی مکانیسم ماشه بازمی‌گردند، ماهیت اقتصادی فراگیر ندارند.
این تحریم‌ها عمدتاً بر حوزه‌های هسته‌ای و موشکی متمرکز هستند و در مقایسه با تحریم‌های ثانویه یک‌جانبه آمریکا که از پیش برقرار بوده‌اند، فشار جدید محسوسی به اقتصاد ایران وارد نمی‌کنند.
تاب‌آوری اقتصاد ایران در برابر شوک‌های روانی پیشین، الگویی قابل اتکا ارائه می‌دهد.
به عنوان مثال، در جریان جنگ ۱۲ روزه با اسرائیل، بازار ارز پس از یک جهش اولیه و هیجانی، به سرعت آرامش نسبی خود را باز یافت و ثابت کرد که اقتصاد ایران مکانیسم‌های داخلی قدرتمندی برای مدیریت اینگونه تنش‌ها دارد.
این تجربه نشان می‌دهد افزایش اخیر نرخ ارز نیز کوتاه‌مدت و ناشی از انتظارات تورمی است.
ایران در سال‌های اخیر با ایجاد ذخایر استراتژیک طلا و ارز، توسعه پیمان‌های پولی دوجانبه و چندجانبه، و عضویت در نهادهای مهمی مانند بریکس و سازمان همکاری شانگهای، سپرهای دفاعی قدرتمندی در برابر شوک‌های خارجی ایجاد کرده است.
نشانه‌های امیدبخش از رونق پیش‌رو
همزمان با کاهش تدریجی فشار روانی ماشه، داده‌های میدانی از بخش‌های مختلف اقتصادی حاکی از شتاب‌گیری محسوس در تولید و صادرات است.
این ارقام که پیش‌قراولان رونق اقتصادی هستند، چشم‌انداز روشنی را ترسیم می‌کنند.
صادرات نفت، کانال درآمدی پایدار
برخلاف تلاش‌های غرب، صادرات نفت ایران با استفاده از روش‌های خلاقانه و تقویت همکاری با شرکای تجاری آسیایی، نه تنها متوقف نشده بلکه روندی افزایشی داشته است.
طبق داده‌های شرکت تحلیلی کپلر، صادرات نفت ایران در سال جاری به حدود ۱.۶ میلیون بشکه در روز رسیده است. نزدیک به ۸۰ درصد این نفت راهی چین شده که نشان‌دهنده تثبیت یک کانال درآمدی مطمئن برای ایران است.
رشد چشمگیر تولید و صادرات غیرنفتی
آنچه بیش از همه برای رونق آینده اقتصاد ایران نویدبخش است، عملکرد قدرتمند بخش‌های غیرنفتی است.
تولید صنعتی کشور نسبت به ماه قبل ۷.۱ درصد رشد کرده است. همچنین، صادرات صنایع بورسی ایران در ۱۲ ماه منتهی به مرداد ۱۴۰۴، رشد ۶.۸ درصدی را ثبت کرده است.
رشد ۳۳ درصدی فروش معادن ایران نسبت به ماه قبل، به عنوان ابتدای زنجیره تولید، خبر از رونق آتی در بخش‌های پایین‌دستی و افزایش ظرفیت تولید ملی می‌دهد.
عبور از تنش و حرکت به سوی ثبات
با در نظر گرفتن عوامل فوق، چشم‌انداز اقتصاد ایران پس از تخلیه فشار ماشه را می‌توان اینگونه ترسیم کرد:
با آشکار شدن محدود بودن اثرات عملی مکانیسم ماشه و فرونشینی هیجانات، انتظار می‌رود نوسانات بازار ارز کاهش یابد و نرخ‌ها به روند تعادلی و پایدار خود بازگردند.
تداوم روند فعلی در صادرات نفت و شتاب‌گیری تولید و صادرات غیرنفتی، می‌تواند به رشد مثبت اقتصادی در ماه‌های آینده منجر شود. این رشد، زمینه‌ساز ایجاد اشتغال و افزایش درآمدهای دولت خواهد بود.
همسویی سیاسی و اقتصادی کشورهای قدرتمندی مانند چین و روسیه با ایران، که اقدام اروپا در فعال‌سازی ماشه را فاقد اعتبار بین‌المللی می‌دانند، شبکه امنی برای تجارت خارجی ایران ایجاد کرده و اثر تحریم‌ها را بیش از پیش کاهش می‌دهد.
تجربه اقتصاد ایران در سال‌های گذشته نشان داده است که قدرت تاب‌آوری این اقتصاد در برابر فشارهای خارجی به مراتب بیشتر از تصورات رایج است.
فشار ناشی از مکانیسم ماشه، عمدتاً یک تهدید روانی است که با گذر زمان و آشکار شدن فقدان اثرات عملی‌اش، تخلیه خواهد شد. در سوی مقابل، شاخص‌های واقعی و داده‌های میدانی از بخش‌های نفت، صنعت و معدن حاکی از آغاز یک روند رونق‌آفرین است.
نظر شما