به گزارش بازار به نقل از فرهیختگان، طی روزهای اخیر تنشها در دریای کارائیب افزایش یافته و ناوهای جنگی آمریکایی در آبهای کشور ونزوئلا مستقر شده و جنگندههای ونزوئلا نیز بر فراز آنها پرواز میکنند. دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا اعلام کرده که به دنبال براندازی نظام ونزوئلا نیست بلکه صرفا میخواهد با قاچاق مواد مخدر از ونزوئلا به آمریکا مقابله کند؛ موضوعی که نیکولاس مادورو، رئیسجمهور ونزوئلا آن را تکذیب کرده و بهانهای برای حمله به ونزوئلا معرفی کرده است. بررسی رویدادهای تاریخی نشان میدهد که از سال ۱۹۹۹ و موعد پیروزی انقلاب بولیواری تاکنون، دولت آمریکا همواره به بهانههای مختلف در حال توطئه، تجاوز و اغتشاش در این کشور از طریق جریان اپوزیسیون بوده است. اما یک سوال کلیدی اینجا مطرح میشود؛ اهمیت این کشور آمریکای لاتین برای ایالات متحده چیست؟
طمع ترامپ به ۳۰۰ میلیارد بشکه نفت ونزوئلا
طبق آمار موسسه EI (تصویر ۱)، کشور ونزوئلا بزرگترین دارنده منابع نفتی دنیاست و ۳۰۳ میلیارد بشکه ذخایر نفت قابل استخراج دارد و تنها کشور عربستان است که از نظر حجم ذخایر نزدیک به ونزوئلاست. مثلا ایران به عنوان چهارمین دارنده منابع نفت دنیا، تقریبا نصف ونزوئلا ذخایر نفت دارد. اما با وجود ذخایر عظیم، تولید نفت ونزوئلا در مقایسه با ۱۰ کشور دارنده بیشترین ذخایر نفت دنیا، بسیار ناچیز است و این کشور فقط یک میلیون بشکه در روز نفت تولید میکند. با احتساب نفت ۶۰ دلاری، ارزش ذخایر نفت ونزوئلا بیش از ۱۸ هزار میلیارد دلار است. درنتیجه واضح است که اصلیترین دلیل آمریکا برای سیطره بر ونزوئلا، به منابع نفتی این کشور برمیگردد و بعد از انقلاب بولیواری، آمریکا با اعمال تحریمهای نفتی و اعتصابات گسترده کارکنان صنعت نفت ونزوئلا، اجازه بهرهمندی و بالفعل کردن ثروت این کشور را به آنها نداد.
ماجرای سقوط ۷۰ درصدی تولید نفت ونزوئلا
در تصویر ۲، میزان تولید نفت ونزوئلا را از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۳ آورده شده است. قبل از انقلاب بولیواری در سال ۱۹۹۹، تولید نفت ونزوئلا روندی صعودی داشت ولی بعد از آن، روند تولید نفت این کشور نزولی شد و از بیش از ۳ میلیون بشکه در روز به کمتر از ۴۰۰ هزار بشکه در دوره اول ریاستجمهوری ترامپ رسید. رئیسجمهور فعلی ایالات متحده در دوره اول خود، در سال ۲۰۱۹ سیاست فشار حداکثری را علیه ونزوئلا اعمال کرد و با حذف نفت این کشور (و قبل از آن حذف نفت ایران) از بازار نفت، زمینه افزایش تولید نفت شیل آمریکا و صادرات آن را فراهم کرد و بدین ترتیب نفت شیل آمریکا، جایگزین نفت ونزوئلا و ایران شد. اما از سال ۲۰۲۱ و با روی کار آمدن دولت سیزدهم، ورق تولید نفت ونزوئلا برگشت و در سپتامبر همین سال، رویترز از توافق بزرگ نفتی بین ایران و ونزوئلا خبر داد که براساس آن، ایران با صادرات ماهانه ۲ میلیون بشکه میعانات گازی خود به این کشور، به افزایش تولید نفت ونزوئلا کمک کرد.
در تصویر ۳، روند تولید نفت ونزوئلا از سال ۲۰۲۱ آورده شده که بعد از همکاری نفتی با ایران، این روند صعودی شده است. طبق آمار، تولید نفت این کشور آمریکای لاتین از حدود روزانه ۵۰۰ هزار بشکه در سال ۲۰۲۱، اکنون به یک میلیون بشکه رسیده و تقریبا ۲ برابر شده است. دولت بایدن نیز بعد از مشاهده روند صعودی تولید نفت ونزوئلا، مجددا مجوز فعالیت شرکت شورون در میادین نفتی آمریکا را صادر کرد و حتی به مدت ۶ ماه، تحریمهای نفتی ونزوئلا را به حالت تعلیق درآورد. این تصمیم دولت وقت آمریکا در شرایطی رقم خورد که اویل پرایس در تاریخ ۱۱ سپتامبر سال ۲۰۲۳ در گزارشی اذعان کرده بود: «U.S. Sanctions Against Venezuela Have Failed »؛ یعنی تحریمهای نفتی آمریکا علیه ونزوئلا شکست خورده است؛ آن هم با کمک ایران. درمجموع گرچه تولید نفت این کشور افزایش یافته، اما در مقایسه با دوره طلایی خود که ۳ میلیون بشکه تولید میکرد، این میزان سقوط ۷۰ درصدی داشته است.
چرا ترامپ وارد فاز نظامی با ونزوئلا شد؟
چین نیز در سالهای اخیر به خصوص بعد از تحریم نفتی ونزوئلا، به بزرگترین خریدار نفت این کشور تبدیل شد. طبق تصویر۴، چینیها همواره خرید نفت از ونزوئلا را ادامه دادهاند و روزانه بیش از ۴۰۰ هزار بشکه از این کشور آمریکای لاتین، نفت خریداری میکنند. با بازگشت ترامپ به کاخ سفید، او ابتدا تلاش کرد که با اعمال تعرفه ۲۵ درصدی علیه خریداران نفت ونزوئلا، لغو مجوز شورون برای فعالیت در میادین نفتی این کشور و توقف خرید نفت از ونزوئلا، فشار حداکثری علیه دولت مادورو اعمال کند؛ ولی همه تیرهای ترامپ برای مهار ونزوئلا به سنگ خورد و حال او چارهای جز حمله نظامی به ونزوئلا پیش روی خود نمیبیند.
نظر شما