بازار؛ گروه بین الملل: خرید احتمالی پالایشگاه بورگاس لوک اویل در بلغارستان توسط سوکار آذربایجان و چنگیز هلدینگ ترکیه چیزی بیش از معامله‌ای تجاری است. این خرید در واقع نقطه عطفی است که از تجدید آرایش ژئوپلیتیکی عمیق جنوب شرقی اروپا در سایه جنگ روسیه در اوکراین حکایت دارد.
برای دهه‌ها، پالایشگاه بورگاس به عنوان بزرگترین پایگاه صنعتی روسیه در بالکان و این کارخانه زمانی به عنوان رهبر بلامنازع بازار سوخت بلغارستان نماد تسلط مسکو بر انرژی منطقه‌ای بود. با این حال، این تسلط پس از حمله به اوکراین شروع به از هم پاشیدن کرد. صوفیه قاطعانه علیه لوک اویل اقدام کرد؛ ممنوعیت صادرات محصولات ساخته شده از نفت خام روسیه را اعمال کرد، مالیات بر سود را تا ۶۰ درصد افزایش داد و امتیاز این شرکت را در بندر روزنتس سلب کرد. پیام واضح بود - تسلط انرژی روسیه دیگر قابل قبول نبود.
تولید در بورگاس در نهایت متوقف شد و در حالی که اتحادیه اروپا رسماً واردات اورال را در سال ۲۰۲۴ ممنوع کرد، بروکسل به بورگاس معافیت موقت داد که نشان می‌دهد نفت خام روسیه هنوز در معماری انرژی اروپا ریشه دارد. با این حال، مسیر حرکت غیرقابل انکار بود: بلغارستان به جایگزین نیاز داشت و این نیاز فوری بود.
سوکار مدت‌هاست به عنوان دروازه اروپا به روی صنعت گاز و نفت دریای خزر محسوب شده و خطوط لوله در حال حاضر نقشه انرژی این قاره را تغییر شکل می‌دهند
اینجا جایی است که آذربایجان و ترکیه وارد داستان می‌شوند. سوکار مدت‌هاست که خود را به عنوان دروازه اروپا به گاز و نفت دریای خزر قرار داده است و خطوط لوله در حال حاضر نقشه انرژی این قاره را تغییر شکل می‌دهند. سوکار با همکاری چنگیز هولدینگ، شرکتی با جاه‌طلبی‌های منطقه‌ای گسترده، اکنون به عنوان پیشگام خرید بورگاس ظاهر می‌شود. این معامله که طبق گزارش‌ها حدود ۲ میلیارد دلار ارزش دارد، یک تغییر تاریخی را رقم خواهد زد - تبدیل یک نماد سابق نفوذ روسیه به یک دارایی استراتژیک تحت کنترل دو کشور که به طور فزاینده‌ای با اولویت‌های امنیت انرژی غرب همسو هستند.
این تغییر صرفاً مربوط به مالکیت نیست؛ بلکه مربوط به روایت است. برای صوفیه، فروش بورگاس به کنسرسیومی که ریشه در کریدورهای انرژی دریای خزر و آناتولی دارد، پایانی نمادین محسوب می‌شود. بلومبرگ حضور لوک اویل را «یادگاری از حکومت کمونیستی» نامیده است. تحلیلگران معتقدند که گام نهایی بلغارستان برای ادغام کامل در خانواده یوروآتلانتیک باید انتقال چنین پالایشگاه حیاتی به یک بازیگر مورد اعتماد بین‌المللی باشد. به نظر می‌رسد پیشنهاد سوکار-چنگیز با این هدف مطابقت دارد، زیرا هم اعتبار و هم دسترسی منطقه‌ای را ارائه می‌دهد.
البته مدعیان دیگری نیز وجود دارند. سال گذشته، یک کنسرسیوم قطری-بریتانیایی به عنوان خریدار احتمالی مطرح شد. پالایشگاه قزاقستان نیز قبل از انصراف، برای مدت کوتاهی در رقابت بود، اگرچه نام پالایشگاه نفت قزاقستان همچنان مطرح است. این نفت که از نظر کیفیت مشابه نفت اورال روسیه است، در حال حاضر جایگزین نفت خام روسیه در پالایشگاه شودت آلمان شده است. نفت خام قزاقستان ممکن است پس از به دست گرفتن کنترل توسط سوکار، بورگاس را تأمین کند و نقش دریای خزر را به عنوان شاهرگ انرژی جایگزین اروپا تقویت کند.
گسترش پالایشگاه و توزیع در بلغارستان، حضور بلندمدت سوکار در جنوب شرقی اروپا را تثبیت می‌کند و نه تنها ردپای تجاری آن، بلکه نفوذ سیاسی آن را نیز گسترش می‌دهد
برای آذربایجان، فرصت بورگاس کاملاً با جاه‌طلبی‌های گسترده‌تر آن همسو است. سوکار در حال حاضر تحویل گاز به بلغارستان را در سال ۲۰۲۴ به ۲ میلیارد متر مکعب رسانده است که از حجم قراردادی فراتر رفته است. این شرکت از یک قرارداد ۲۵ ساله با بلغارگاز برخوردار است و گاز را با قیمتی پایین‌تر از نرخ بازار ارائه می‌دهد. گسترش پالایشگاه و توزیع در بلغارستان، حضور بلندمدت سوکار در جنوب شرقی اروپا را تثبیت می‌کند و نه تنها ردپای تجاری آن، بلکه نفوذ سیاسی آن را نیز گسترش می‌دهد.
«مراد حیدروف»، رئیس سوکار بالکانی صریحاً گفته است: آذربایجان نه تنها به بلغارستان گاز می‌فروشد، بلکه در حال ایجاد یک استراتژی برای کل منطقه است. ما معتقدیم که جذاب‌ترین بازارها برای منابع هیدروکربنی ما دقیقاً کشورهای جنوب شرقی اروپا - بالکان - هستند. این چشم‌انداز، باکو را نه تنها به عنوان تأمین‌کننده، بلکه به عنوان شکل‌دهنده امنیت انرژی منطقه‌ای قرار می‌دهد.
ماه‌های آینده تعیین‌کننده خواهند بود. نخست وزیر بلغارستان تأیید کرده است که تنها لوک اویل تصمیم نهایی را خواهد گرفت. زمانی، بیست و چهار شرکت ابراز علاقه کرده بودند؛ اکنون هفت شرکت باقی مانده‌اند. اما همه نگاه‌ها به سوکار و چنگیز است که پیشنهاد مشترک آنها توسط رادیو ملی بلغارستان به عنوان قوی‌ترین پیشنهاد توصیف شده است. «مهمت چنگیز»، مدیرعامل هلدینگ چنگیز، پیش از این اشاره کرده بود که این معامله می‌تواند ظرف دو تا سه ماه انجام شود.
در صورت موفقیت، این خرید نه تنها پایان میراث صنعتی روسیه در دریای سیاه را نشان می‌دهد، بلکه تأکید می‌کند که چگونه انرژی به میدان نبرد جدید نفوذ تبدیل شده است. برای بلغارستان، این گامی تعیین‌کننده برای فاصله گرفتن از مسکو خواهد بود. برای آذربایجان و ترکیه، این امر گسترش جسورانه نقش آنها به عنوان بازیگران ضروری در تلاش اروپا برای امنیت انرژی خواهد بود.
سرنوشت پالایشگاه بورگاس، که زمانی یادگاری از سلطه دوران شوروی بود، ممکن است به زودی به نمادی از نظم جدید انرژی تبدیل شود - نظمی که توسط خزر و دریای سیاه تعریف می‌شود، نه توسط مسکو.
نظر شما