به گزارش بازار، در روزهایی که منطقه قفقاز جنوبی به صحنه‌ی رقابت‌های آشکار و پنهان قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای بدل شده، مواضع رسمی جمهوری اسلامی ایران درباره تحرکات نظامی در مرزهای شمال‌غربی، بیش از پیش اهمیت یافته‌اند. در همین راستا، سخنان علی لاریجانی درباره عدم وجود «استناد قوی» در خصوص همکاری جمهوری آذربایجان با رژیم صهیونیستی در جنگ ۱۲ روزه، واکنش‌های متعددی را برانگیخته است.
دیپلماسی محتاطانه یا ساده‌انگاری راهبردی؟
لاریجانی در پاسخ به پرسش‌ها درباره نقش باکو در جنگ اخیر، تأکید می‌کند که «ما باید مستند حرف بزنیم» و «تا اینجا که بررسی کرده‌ایم، استنادی در این خصوص نداریم». این موضع‌گیری، در ظاهر بر مبنای اصول حقوقی و دیپلماتیک استوار است: پرهیز از اتهام‌زنی بدون سند، حفظ روابط با همسایگان، و جلوگیری از تنش‌های زودهنگام.
اما در بطن این سخنان، نوعی بی‌اعتنایی به شواهد میدانی و گزارش‌های مردمی نهفته است. گزارش‌هایی از ورود و خروج جنگنده‌ها در مناطق مرزی، مشاهدات هزاران مرزنشین، و حتی هشدارهای برخی نهادهای امنیتی، همگی نادیده گرفته شده‌اند. آیا این انکار، نتیجه‌ی ملاحظات سیاسی است یا نشانه‌ای از ضعف در ارزیابی تهدیدات؟
باکو؛ پادگان نظامی اسرائیل یا شریک منطقه‌ای؟
منتقدان این موضع معتقدند که جمهوری آذربایجان، با توجه به همکاری‌های گسترده نظامی و اطلاعاتی با رژیم صهیونیستی، عملاً به «اسرائیل دوم» در منطقه بدل شده است. فروش پهپادهای هرمس، استقرار سامانه‌های شنود، و آموزش نیروهای ویژه، تنها بخشی از این همکاری‌هاست. در چنین شرایطی، انکار نقش باکو در عملیات‌های ضدایرانی، نه‌تنها ساده‌انگاری است، بلکه می‌تواند به تضعیف امنیت ملی منجر شود.
شورای امنیت ملی و مسئولیت پاسخ‌گویی:
لاریجانی می‌گوید: «در شورای امنیت استناد قوی‌ای نداریم». این جمله، اگرچه از منظر حقوقی قابل دفاع است، اما از منظر افکار عمومی، نوعی بی‌پاسخی تلقی می‌شود. مردم انتظار دارند که نهادهای امنیتی، نه‌تنها به شواهد رسمی، بلکه به داده‌های میدانی نیز توجه کنند. نادیده گرفتن مشاهدات مردمی، می‌تواند شکاف میان دولت و جامعه را عمیق‌تر کند.
ضرورت بازنگری در منطق امنیتی:
در نهایت، مواضع لاریجانی را می‌توان در چارچوب «دیپلماسی محافظه‌کارانه» تحلیل کرد. اما در شرایطی که تهدیدات فرامرزی به شکل روزافزون در حال گسترش‌اند، صرفاً تکیه بر «استناد رسمی» کافی نیست. امنیت ملی، نیازمند ترکیب داده‌های رسمی، شواهد میدانی، و تحلیل‌های راهبردی است. اگر باکو به انبار تسلیحات اسرائیل بدل شده باشد، انکار آن، نه‌تنها خطرناک، بلکه غیرمسئولانه است.
نظر شما