به گزارش بازار، او این اقدام را گامی برای «قطعی و غیرقابل بازگشت شدن» توافقی دانست که به باور بسیاری، نه‌تنها مسیر صلح را هموار نمی‌کند، بلکه می‌تواند به بازآرایی ژئوپلتیکی خطرناک در قفقاز جنوبی منجر شود.
بیانیه واشنگتن؛ از امضای ترامپ تا مسیر زنگزور:
این بیانیه که با امضای دونالد ترامپ، الهام علی‌اف و نیکول پاشینیان همراه بوده، ارمنستان را ملزم می‌کند تا مسیر بدون مانع از جنوب خاک خود را در اختیار جمهوری آذربایجان قرار دهد. باکو این مسیر را «کریدور زنگزور» می‌نامد، در حالی که در متن بیانیه، از آن با عنوان «مسیر ترامپ» یاد شده است.
حسنقلی‌اف در گفت‌وگو با رسانه‌های داخلی، ضمن حمایت از تداوم حکومت پاشینیان، پیشنهاد داد که برای جلوگیری از تشدید بحران سیاسی در ارمنستان، فعلاً از فشار برای تغییر قانون اساسی این کشور صرف‌نظر شود. او تأکید کرد: «اگر هدف ما صلح پایدار است، باید از سیاست خارجی انعطاف‌پذیر استفاده کنیم و توافق نهایی را با حضور ترکیه و روسیه به‌عنوان کشورهای ضامن، امضا کنیم. ضمانت اصلی صلح، امضای رئیس‌جمهور آمریکا و ارتش قوی ماست، نه قانون اساسی ارمنستان.»
تهدید ژئوپلتیکی برای ایران؛ دالان تورانی ناتو:
در حالی که برخی جریان‌های غرب‌گرا در ایران این مسیر را صرفاً یک پروژه ترانزیتی می‌دانند، بسیاری از کارشناسان منطقه‌ای هشدار داده‌اند که «مسیر ترامپ» چیزی فراتر از یک کریدور حمل‌ونقل است. با واگذاری مدیریت این مسیر به آمریکا، تحلیلگران آن را «دالان تورانی ناتو» می‌نامند—طرحی که می‌تواند در دهه آینده به خفگی ژئوپلتیک ایران منجر شود.
این مسیر یادآور باریکه قره‌سو است که در دوره رضا شاه به ترکیه واگذار شد و دسترسی ایران به قفقاز را محدود ساخت. اکنون نیز، مسیر ترامپ می‌تواند با اتصال مستقیم جمهوری آذربایجان به نخجوان و ترکیه، ایران را از معادلات راهبردی منطقه‌ای کنار بزند.
تلاش برای تثبیت توافق؛ از مجلس باکو تا حذف تنش در ایروان:
حسنقلی‌اف با استناد به قانون اساسی جمهوری آذربایجان، تأکید کرد که بیانیه واشنگتن، صرف‌نظر از عنوان آن، یک معاهده بین‌المللی محسوب می‌شود و باید توسط مجلس ملی تصویب شود. او افزود که تصویب این سند، جایگاه پاشینیان را به‌عنوان رهبر صلح‌طلب تقویت خواهد کرد و زمینه را برای سرمایه‌گذاری خارجی و توسعه اقتصادی باکو فراهم می‌سازد.
با این حال، در ارمنستان، مخالفت‌ها با واگذاری مسیر و تغییر قانون اساسی شدت گرفته و تظاهرات گسترده‌ای علیه سیاست‌های پاشینیان شکل گرفته است.
نتیجه‌گیری: صلح یا تثبیت نفوذ ناتو؟
در ظاهر، بیانیه واشنگتن یک گام به سوی صلح است؛ اما در باطن، می‌تواند به تثبیت نفوذ آمریکا و ناتو در قفقاز جنوبی، تضعیف موقعیت ایران، و تغییر موازنه قدرت منطقه‌ای منجر شود. تصویب این سند در مجلس باکو، نه‌تنها به معنای پایان درگیری‌ها نیست، بلکه آغاز مرحله‌ای جدید از بازآرایی ژئوپلتیکی است—مرحله‌ای که ایران باید با دقت، هوشیاری و ابتکار عمل آن را رصد و مدیریت کند.
نظر شما