حسین امیر رحیمی؛ بازار: نظام‌های اقتصادی که دارای تجربه تورم بالا در چندین سال متوالی بوده‌اند به‌تدریج با کاهش ارزش پول ملی در مقابل سایر ارزها مواجه شده و لذا نرخ برابری ارزهای معتبر در مقابل پول ملی آن کشورها افزایش می‌یابد.
به‌عبارت‌دیگر قدرت خرید پول ملی در آن کشورها با توجه به تورم بالا، دائم در حال کاهش بوده و گاه هزاران واحد از پول داخلی آن کشور برای خرید یک کالای معمولی باید تهیه و برای مبادله به کار گرفته شود.
لایحه حذف چهار صفر از واحد پول ملی ایران در نهم مرداد سال جاری تصویب و تقدیم مجلس شورای اسلامی‌شدکه هدف اصلی از تصویب این لایحه تسهیل شرایط مبادله و کاهش هزینه چاپ اسکناس و مسکوک بوده و البته در زمان اجرا ارزش ریال در مقایسه با سایر ارزها را بهبود خواهد بخشید.
بر اساس طرح پیشنهادی بانک، واحد پولی ملی جدید تحت عنوان «تومان» تعریف می‌شود که هر «تومان» معادل ۱۰ هزار ریال فعلی و ۱۰۰ ریال جدید خواهد بود.
آمارهای رسمی
بر اساس آمارهای رسمی طی دوره زمانی سال های ۱۳۹۶-۱۳۵۴ روند نرخ رسمی دلار و متوسط نرخ دلار آزاد روند افزایشی داشته است و به‌غیراز سال‌های دهه ۷۰ که این دو نرخ نزدیک و حتی منطبق بر هم هستند در سایر سال‌ها روند حرکت این دو نرخ به‌موازات یکدیگر بوده و نرخ بازار آزاد بالاتر بوده است.
طی همین دوره زمانی، تا ابتدای دهه ۷۰ نرخ برابری ریال با دلار آزاد با کاهش مواجه شده و بعدازآن با روند ثابت ادامه یافته است.
این نرخ در سال ۱۳۵۴ برابر با۰/۱۴۲۹دلار برای هر ریال بوده و پس از انقلاب نیز همواره سیر نزولی داشته و نزدیک صفر بوده است به گونه ای که در ابتدای مرداد ۱۳۹۸ با نرخ ارز ۱۲۰ هزار ریالی هر ریال ایران تنها هشت صدهزارم درصد یک دلار آمریکا ارزش‌گذاری شده است؛ بنابر این با حذف چهار صفر از واحد پول ملی، این نرخ به ۰/۰۸۳ خواهد رسید که در ۴۰ سال موردبررسی بی‌سابقه است.
در ابتدای مرداد ۱۳۹۸ با نرخ ارز ۱۲۰ هزار ریالی هر ریال ایران تنها هشت صدهزارم درصد یک دلار آمریکا ارزش‌گذاری شده است بنابر این با حذف چهار صفر از واحد پول ملی، این نرخ به ۰.۰۸۳ خواهد رسید که در ۴۰ سال موردبررسی بی‌سابقه است
اگرچه حذف صفر از پول ملی تأثیر مستقیمی در شاخص‌های اقتصادی کشور ندارد، باوجوداین حذف صفر آخرین حلقه پروژه اصلاح و تقویت پول است.
به معنای دیگر درصورتی‌که کشورها هم‌زمان سیاست‌های ضد تورمی و اصلاح سیاست‌های پولی را انجام دهند،این اقدام می‌تواند آثار مثبتی به همراه داشته باشد.
نخستین بار پس از پایان جنگ جهانی دوم و تورم بالای آلمان غربی این سیاست تجربه شد که چاپ «مارک» جدید را به دنبال داشت. پس‌ازآن به‌ویژه از دهه ۶۰ و ۷۰ میلادی به این طرف این عمل بارها و بارها در کشورهای مختلف که اکثراً کشورهای درحال‌توسعه بودند، به اجرا درآمد تجربه این کشور در کنار کشور ترکیه که سیاست‌گذاری منجر به موفقیت و حذف ارزش پول ملی را تجربه کرده‌اند می‌تواند در ادامه برای ایران نیز کارساز باشد.
البته به‌جز این دو کشور اکثر سیاست‌گذاری در این حوزه ناکارآمد بوده و کاهش مجدد ارزش پول ملی به‌مرورزمان اتفاق افتاده است کشورهایی مانندبرزیل،آرژانتین، روسیه، لهستان از کشورهای مطرح و البته ناموفق در این موضوع هستند.
پیشنهادات
در همین راستا پیشنهاد می‌شود با تشکیل بازار غیرمتشکل پولی و ساماندهی بازار ارز سایر اقدامات مؤثر در این حوزه برای حفظ ارزش پول ملی اجرایی شود.
در بخش واقعی اقتصاد تلاش برای مدیریت عرضه و تقاضا با ابزارهای مالی و درآمدی هدف‌گذاری شود تا با کنترل تورم به موفقیت در اجرای سیاست صفر زدایی دست‌یابیم.
نظر شما