به گزارش بازار، بلومبرگ گزارش داد که دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا جمعه گذشته از طرحی موسوم به «راه ترامپ برای صلح و شکوفایی بین‌المللی» (TRIPP) در منطقه جنوب قفقاز رونمایی کرده است.بر اساس گزارش این خبرگزاری آمریکایی، این پروژه، به ادعای واشنگتن، بخشی از توافق صلح میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان است، اما بسیاری از تحلیلگران معتقدند که دستاوردهای آن در حد شعار باقی می‌ماند؛ آن هم در منطقه‌ای که درهم‌تنیدگی بحران‌ها و رقابت مسیرهای تجاری جهانی، مانع جدی پیشرفت چنین ایده‌هایی شده است.
به گفته بلومبرگ، این کریدور که از خاک ارمنستان عبور می‌کند، جمهوری آذربایجان را به یکی از مناطق تحت کنترلش در مجاورت مرز ترکیه متصل می‌کند؛ طرحی که پیش‌تر ایروان آن را «نقض حاکمیت» خود می‌دانست، اما فشار و حمایت واشنگتن و امضای توافق در کاخ سفید با حضور نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان و الهام علی‌اف، رئیس‌جمهور آذربایجان، مسیر تصویب آن را هموار کرد.این خبرگزاری آمریکایی افزود که توافق مذکور، «شکستی برای روسیه و ایران» توصیف شده، هرچند واشنگتن برای تحقق «سودهای بزرگ صلح» در منطقه‌ای پر از جنگ‌های گذشته، نیازمند حضور و سرمایه‌گذاری واقعی و طولانی‌مدت است؛ چیزی که سابقه عملکرد آمریکا در پروژه‌های مشابه، امید چندانی به آن باقی نمی‌گذارد.
کریدورهای پیرامون زنگزور روی دستش می‌زنند
بلومبرگ با استناد به برآوردهای «بلومبرگ اکونومیکس» نوشت که ترکیه، بزرگ‌ترین بهره‌بردار این پروژه خواهد بود و سالانه حدود چهار میلیارد دلار درآمد خواهد داشت؛ سه میلیارد از تجارت مستقیم با ارمنستان و یک میلیارد از محل استفاده از همین کریدور.این خبرگزاری افزود که آنکارا که از دهه ۱۹۹۰ مرزهای خود را بر روی ارمنستان بسته بود، اکنون با این طرح یک کانال تجاری تازه به دست می‌آورد که نفوذ منطقه‌ای آن را تقویت می‌کند. با این حال، بلومبرگ یادآور شد که این مسیر، که به «کریدور زنگزور» نیز معروف است، تنها ۳۰ مایل طول دارد و بخش کوچکی از شبکه‌های بسیار بزرگ‌تر حمل‌ونقل زمینی میان آسیای مرکزی و اروپا به شمار می‌رود.بلومبرگ گفت در میان این شبکه‌ها، «کریدور میانی» به طول ۴۰۰۰ مایل میان چین و اروپا و همچنین «کریدور شمالی» که از مسیر روسیه تحت تحریم عبور می‌کند، جایگاه مهم‌تری دارند. علاوه بر این، پروژه‌های دیگری هم توسط مسکو، تهران، آنکارا و بغداد در حال پیشروی است که جای چندانی برای پروژه واشنگتن باقی نمی‌گذارد.
شکست پروژه آیمک با جنگ غزه و ضعف واشنگتن
به گزارش بلومبرگ، رونمایی از این کریدور جدید را باید در چارچوب «رقابت جهانی بر سر کریدورها» دید؛ رقابتی که تحت تأثیر جنگ‌های تجاری و کشمکش قدرت‌های بزرگ، نقشه تجارت جهانی را دوباره ترسیم می‌کند. چین تاکنون بیش از یک تریلیون دلار در طرح «یک کمربند، یک جاده» سرمایه‌گذاری کرده، در حالی که آمریکا نتوانسته جایگزینی جذاب ارائه دهد.این خبرگزاری آمریکایی افزود که دو سال پیش، واشنگتن از پروژه موسوم به «هند-خاورمیانه-اروپا» (IMEC) خبر داد، اما این طرح هنوز از مرحله برنامه‌ریزی فراتر نرفته است. افزون بر این، حضور اسرائیل در این پروژه، همراه با جنگ غزه، حملات به لبنان، ایران و سوریه و همچنین تعرفه‌هایی که ترامپ بر واردات از هند وضع کرد، همگی اعتبار و جذابیت این طرح را کاهش داده است.
چالش هزینه‌های زنگزور
بلومبرگ هشدار داد که مسیرهای زمینی مانند «راه ترامپ برای صلح و شکوفایی بین‌المللی» با مشکل هزینه بالا نسبت به مسیرهای دریایی ارزان‌تر مواجه‌اند. افزون بر آن، ضعف زیرساخت‌ها و دشواری هماهنگی میان کشورها، از موانع اصلی است.این خبرگزاری به نقل از گزارش بانک جهانی در سال ۲۰۲۳ نوشت که حتی اگر حجم بار در «کریدور میانی» تا سال ۲۰۳۰ سه برابر شود، باز هم سهم آن از تجارت چین و اروپا «بسیار اندک» خواهد بود.بلومبرگ در پایان افزود که سرمایه‌گذاری سنگین روی این کریدور تازه، ممکن است با واقعیت سیاسی و اقتصادی پیچیده منطقه برخورد کند؛ مناطقی که همچنان پرتنش‌اند و پروژه‌های رقیب با سرعت بیشتری پیش می‌روند، در حالی که بسیاری از طرح‌های آمریکا همچنان «روی کاغذ» باقی مانده‌اند.
نظر شما