به گزارش بازار، مصاحبۀ وزیر خارجه ایران، با شبکۀ فاکس‌نیوز آمریکا که به عنوان رسانه‌ای نزدیک به دونالد ترامپ شناخته می‌شود، اگرچه حاوی پیام‌های کلیدی و مثبت بود، اما دو خطای راهبردی داشت که می‌تواند تأثیر منفی بر موضع ایران، حتی در مذاکرات احتمالی آینده، بگذارد.
خطای اول: اشاره به توقف غنی‌سازی و آسیب‌پذیری تأسیسات فردو از موضع ضعف
عراقچی در این مصاحبه به آسیب‌های سنگین واردشده به تأسیسات فردو و توقف عملی غنی‌سازی اشاره کرد. هرچند عراقچی در بخشی از اظهاراتش به حق غنی سازی ایران تاکید می کند، اما بیان اینکه «ضربه سختی خوردیم و غنی‌سازی عملاً متوقف شده» هم از موضع ضعف بود و هم اغراق‌آمیز، زیرا حتی ترامپ و مقامات آمریکایی نیز احتمالا از واقعیت ماجرا با خبر هستند.
بیان چنین مواضعی در آستانه مذاکرات ممکن است به عنوان نشانه‌ای از انعطاف‌پذیری بیش از حد تفسیر شود و طرف مقابل را به افزایش فشارها تشویق کند. واکنش سریع ترامپ که گفت: «اگر لازم باشد دوباره می‌زنیم»، نشان داد که آمریکا این اظهارات را نشانه ضعف ایران تلقی کرده است. در حالی که ایران باید با تأکید بر توان بازدارندگی خود و تداوم برنامه هسته‌ای، از موضع قوی‌تری وارد گفت‌وگو شود، این رویکرد ممکن است باعث تقویت گفتمان تحریم و فشار در واشنگتن گردد.
خطای دوم: پاسخ انفعالی به تهدیدات ترامپ و نتانیاهو علیه رهبری ایران
در بخش دیگری از مصاحبه، عراقچی در پاسخ به حکم محارب بودن ترامپ و نتانیاهو، این اقدام را به «گروه‌های تندرو» نسبت داد. این در حالی است که تهدید علنی رهبری ایران توسط مقامات آمریکایی و اسرائیلی، ترور دانشمندان هسته‌ای، حمله به جلسه شورای عالی امنیت ملی و اقدام ناکام به ترور مسئولان عالی‌رتبه و سران سه قوه، نشان‌دهنده تروریسم دولتی و جنگ تمام‌عیار روانی و امنیتی علیه ایران است.
به جای اینکه عراقچی با موضعی تهاجمی به این اقدامات تروریستی اعتراض کند، با نسبت دادن واکنش‌های مردمی به «تندروها»، این تصور را ایجاد کرد که دولت ایران در برابر تهدیدات دشمن یکپارچه نیست. حال آنکه این واکنش‌ها پاسخ طبیعی به تجاوزهای آشکار آمریکا و اسرائیل بوده است. چنین موضع‌گیری‌ای ممکن است انگیزه دشمن را برای افزایش فشارها و ترورها تقویت کند، زیرا نشان می‌دهد ایران در سطح دیپلماتیک تمایلی به پاسخ قاطعانه ندارد.
تأثیر این خطاها بر مذاکرات احتمالی
این مصاحبه اگرچه پیام‌های مثبتی مانند غیرقابل مذاکره بودن حق غنی‌سازی ایران را منتقل کرد، اما به دلیل این دو اشتباه راهبردی، ممکن است به جای تقویت موضع ایران، دستاویزی برای طرف مقابل شود. دیپلماسی ایران در شرایط حساس کنونی باید با حفظ اصول و از موضع قدرت عمل کند تا از سوءبرداشت‌ها جلوگیری شود. هرگونه نشانه ضعف یا انفعال می‌تواند موجب تشدید تحریم‌ها و تهدیدات گردد، در حالی که تقویت گفتمان بازدارندگی فضای بهتری حتی برای مذاکرات احتمالی آینده فراهم می‌آورد.
عراقچی در این مصاحبه نتوانست تعادل لازم بین انعطاف دیپلماتیک و اقتدار ملی را حفظ کند. در شرایطی که آمریکا به دنبال بهره‌برداری از هر نشانه ضعف است، ایران باید در گفت‌وگوهای رسانه‌ای با دقت بیشتری مواضع خود را تنظیم کند تا از تقویت گفتمان فشار طرف مقابل جلوگیری شود.
نظر شما