بازار _ اسد الله خسروی: دولت ۲۵ درصد بودجه سال آینده (معادل ۱۹۷ هزار میلیارد تومان) را از محل پرداخت مالیات پیش‌بینی کرده است. پیش بینی که البته قراراست با ایجاد پایه های معاملاتی جدید چون مالیات از پزشکان، وکلا، خانه های خالی و خرید فروش خودروها و خانه های لوکس تحقق یابد.
هرچند حرکت دولت پس از سالها در مسیر اخذ مالیات از درآمدهای آشکار قابل تقدیر است اما این اقدام خیلی کارساز نیست چرا که دولت ها باید انرژی خود را صرف شناسایی درآمدهای پنهان در اقتصاد زیرزمینی برای اخذ مالیات از این طریق کنند. اقتصاد زیرزمینی کشور که در خلاء نظارت ها روز به روز گسترده تر می شود و فعالان این بازار بی در و پیکر بدون اینکه ریالی مالیات به دولت بدهند با یک تماس تلفنی درآمدهای هنگفتی را به جیب می زنند.
کم توجهی دولت به جلوگیری سفت و سخت از فرارمالیاتی همیشه مورد انتقاد کارشناسان است، چرا که دولت و مجلس به راحتی می تواند مانع از فرار مالیاتی در کشور شوند، اما همیشه این ابهام وجود دارد که چرا دولت ها و یا نمایندگان مردم در مجلس نسبت به این موضوع مهم کم توجه هستند.
به طور مثال مقاومت پزشکان در نصب کارتخوان شاید یکی از نمونه فعالیت هایی باشد که سالها دولت آنها را به حال خود رها کرده بود، این قشر فرهیخته و زحمت کش با وجودی که درآمدهای مناسبی دارند اما از پرداخت مالیات امتناع می ورزیدند این در حالی است که دستفروشان مترو یا حاشیه خیابانها، مجهز به دستگاه کارتخوان برای فروش اقلامی چون آدامس، روسری و ... هستند. این قشر ضعیف جامعه البته وظیفه شناس بوده و درقبال درآمد بسیار اندکی که دارند از طریق مالیات برفروش اجناسشان به دولت کمک می کنند.
درآمد اندک دولت از محل مالیاتها
آلبرت بغزیان عضو هئیت علمی دانشگاه تهران در گفتگو با " بازار" درباره چگونگی اقدام دولت در اخذ مالیات برای اداره امور کشور، گفت: میانگین متوسط کشورهای دنیا نسبت به مالیات به تولید ناخالص داخلی ۲۵ درصد بوده اما در ایران این رقم زیر ۱۰ درصد است.
آلبرت بغزیان با بیان این که در کشورهایی چون سوئد حدود ۵۰ درصد درآمد ملی را مالیات تشکیل می دهد اما در ایران توجه آنچنانی به اخذ مالیات از فعالیت های اقتصادی نمی شود، گفت: فرار مالیاتی گسترده، معافیت های مالیاتی و کم کاری در ایجاد پایه های جدید مالیاتی موجب شده است تا ایران در زمره کشورهای عقب مانده نسبت به درآمدهای مالیاتی قرار گیرد.
این اقتصاددان به اظهارت اخیر وزیر اقتصاد و اموردارایی در خصوص اخذ مالیات از درآمدهای مردم اشاره کرد و افزود: هر چند کارمندان کارگران و خیلی از فعالان اقتصادی قبل از اینکه حقوق ماهانه شان را دریافت کنند، مالیات آن کسر می شود اما به نظر می رسد منظور آقای دژپسند شناسایی درآمدهای اشخاصی است که از چند مرجع حقوق می گیرند و یا درآمد زایی دارند اما مالیات نمی دهند. به طور مثال برخی ها شاید از چند جا حقوق بگیرند و درآمد بالایی نیز داشته باشند اما این پرداختی ها در جایی لحاظ نشده باشد.
وی اضافه کرد: این موضوع (شناسایی درآمدهای متفرقه) سالهاست مطرح است و در صورت شناسایی آنها علاوه بر درآمد زایی دولت از محل اخذ مالیات در این بخش، فشاری اقتصادی نیز به جامعه وارد نمی شود.
عضو هئیت علمی دانشگاه تهران با بیان این که دولت باید پایه های مالیاتی جدیدی را ایجاد کند که فشار آنچنانی به مردم وارد نشود، گفت: کشف درآمدهای جدید از محل درآمدهای پنهان و ورود به شناسایی فعالیت های اقتصاد زیرزمینی می تواند در کسب درآمدهای جدید دولت موثر واقع شود.
وی در پاسخ به سئوال خبرنگار " بازار" که چرا با وجود بانک اطلاعاتی (دهک های درآمدی، اشتغال و...) در کشور اما همچنان شاهد فرارمالیاتی هستیم، گفت: بانک اطلاعاتی قوی در کشور موجود است، از طرفی نیز دولت بر میزان درآمد مردم کاملا اشراف دارد اما گویا نمی خواهد به جد وارد این قضیه شود.
بغزیان به توانایی دولت در کنترل نرخ ارز اشاره کرد و افزود: بانک مرکزی چون خواست تا وضعیت بازار ارز ساماندهی شود، وارد عمل شد و توانست به خوبی ثبات نسبی را در این بازار ایجاد کند. علاوه بر بازار ارز، دولت کارت سوخت را تعبیه کرد و در این مسیر نیز موفق به جلوگیری از هدررفت بنزین شد. پس اگر دولت با جدیت بخواهد مانع از فرار مالیاتی شود این توانایی را به خوبی دارد.
اگر بانک مرکزی اطلاعات لازم را به دولت و حوزه های مرتبط بدهد به خوبی می توان جلو سودهای هنگفت در برخی معاملات را گرفت و یا مانع از پولشویی شد.
سهم دولت از درآمدهای مردم
دولت بدنبال کسب درآمدهای جدید از محل اخذ مالیات است، ایجاد پایه های مالیاتی جدید در بودجه سال ۹۹ موید این اقدام خوب دولت است. وزیر امور اقتصادی و دارایی اخیرا اعلام کرد؛ با اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم که کار آن به پایان رسیده است، مجموع درآمدهای افراد مشمول مالیات می‌شود.
فرهاد دژپسند افزود: این طرح برای جمع‌بندی نهایی به معاونت های دولت ارسال شده است. بر اساس این اصلاحیه، هم پایه‌های جدید مالیاتی اعمال شده و هم شیوه‌های جدید برای اخذ مالیات به کار گرفته می‌شود. با توجه به تحریم و کاهش درآمدها، پوشش مالیاتی افزایش یافته و از فناوری‌های جدید نیز در این مورد استفاده می‌شود.
وی با بیان اینکه رشد مالیات از نرخ تورم بالاتر است، اضافه کرد: از طریق فناوری‌های جدید فرارهای مالیاتی شناسایی شده‌اند به طوری که ۹ درصد از افزایش درآمدهای مالیاتی، ناشی از جلوگیری از فرار از مالیات است.
وی با بیان اینکه در بحث مالیات تلاش شده است که به مودیان سنتی خوش حساب فشار وارد نشود، ادامه داد: برای افزایش پایه‌های جدید مالیاتی نیاز به مجوز های قانونی و تصویب قوانین جدید است.
وزیر اقتصاد درباره فروش اموال دولتی نیز گفت: تاکنون چندین شرکت در بازار سرمایه عرضه شدند که این روند ادامه خواهد داشت.
دژپسند درباره نصب پایانه های فروش توسط پزشکان نیز گفت: بر اساس توافقی که به تازگی انجام شده توسط پزشکان تا پایان بهمن ماه فرصت داده شده است تا اقدامات لازم را انجام دهند در غیر این صورت مشمول جریمه می‌شوند.
به گزارش بازار، اقدام دولت در راستای شناسایی درآمدهای مردم برای اخذ مالیات اگر چه رویکردی درست و بجاست، اما با وجود بانک اطلاعاتی در بانک مرکزی، وزارت کار و سایر دستگاههای مرتبط بنابراین به راحتی می توان جلو فرار مالیاتی راگرفت و پایه های جدید مالیاتی را وضع کرد.
نظر شما