بازار؛ گروه استان ها: منابع طبیعی و در زمره آنها معادن همواره یکی از مهمترین و اساسی‌ترین ارکان اقتصادی هر کشور به شمار می‌روند و در اغلب کشورهای صنعتی و معدنی، رشد اقتصادی بر مبنای ذخائر معدنی رخ داده است.
معادن به عنوان یکی از اصلی‌ترین تامین کننده‌های مواد اولیه صنایع نقشی بسیار مهم و حیاتی در پیشرفت صنایع ایفا می‌کنند و امروز بسیاری از صنایع کشور، خودکفایی خود همچنین ایجاد اشتغال مولد و افزایش تولیدشان را مدیون منابع معدنی هستند.
معادن به عنوان یکی از اصلی‌ترین ذخایر طبیعی، اغلب در نقاط دور افتاده و روستایی واقع شده‌اند و نکته قابل توجه اینکه اغلب این مناطق نیز به واسطه دور افتادگی، محروم و کمتر برخوردارند.
در چنین شرایطی بهره‌برداری از معادن و آغاز فعالیت اقتصادی آنها می‌تواند نقشی بسیار مهم در مرحله اول در ایجاد شغل و در مرحله بعد جلوگیری از مهاجرت به سمت شهرها ایجاد کند.
فعالیت‌های معدنی و ایجاد شغل در آنها تنها به خود معادن خلاصه نمی‌شود و بر اساس آمارهای موجود، مثلا در معدن سنگ آهن، اشتغال هر نفر در مسیر استخراج و بهره‌برداری معدنی می‌تواند برای ۱۷ نفر در صنایع مرتبط شغل ایجاد کند.
در شرایطی که ایران جزو ۱۵ کشور معدنی اول جهان است و بر اساس آمارهای منتشر شده، ایران دارای ۱۸ نوع ماده معدنی و ۵۷ میلیارد تن ذخایر احتمالی و ۳۷ میلیارد تن ذخایر قطعی است و این ذخایر حدود ۷ درصد ذخایر کلی جهان را تشکیل می‌دهد و ارزش ذخایر معدنی ایران طبق برآوردهای اولیه ۸۰۰ میلیارد دلار است، وجود معادن غنی سنگ آهن به ویژه در استان‌هایی نظیر کرمان، باید بتواند تا حد زیادی مشکل اشتغال و البته محرومیت را حل کند.
سهم معدن و صنایع معدنی از تولید ناخالص داخلی فقط ۷ درصد است
استان کرمان جایگاه بسیار خوبی در زمینه ذخیره موادمعدنی و اکتشافات معدنی دارد و از آن به عنوان بهشت معادن یاد می شود، اما با وجود منابع غنی مواد معدنی نقش معادن در اقتصاد کشور ناچیز بوده و طبق آمارهای اعلام شده سهم معدن و صنایع معدنی از تولید ناخالص داخلی کشور حدود ۷ درصد است.
یکی از وظایف و مسئولیت‌هایی که برای شرکت‌های معدنی در قانون پیش‌بینی شده، ایفای مسئولیت‌های اجتماعی است اما در استان کرمان این مسئولیت توسط اغلب آنها به درستی انجام نمی‌شود.
گرچه بهره‌برداری از معدن راهی برای توسعه و جهش اقتصادی است اما اگر قرار باشد، مردم مناطقی که معادن در آنجا مستقر هستند، تنها تبعات زیست محیطی معدن را تحمل کنند و عایدی از درآمدهای معدنی نداشته باشند، عملا توسعه‌ای منطقه‌ای معادن زیر سئوال می‌رود
گرچه بهره‌برداری از معدن راهی برای توسعه و جهش اقتصادی است اما اگر قرار باشد، مردم مناطقی که معادن در آنجا مستقر هستند، تنها تبعات زیست محیطی معدن را تحمل کنند و عایدی از درآمدهای معدنی نداشته باشند، عملا توسعه‌ای منطقه‌ای معادن زیر سئوال می‌رود.
در شرایطی که با آمارهای ارائه شده، انتظار می‌رود مناطقی که معادن در آنجا استقرار دارند، نه تنها در شرایط خوب بلکه مطلوب باشند، عدم ایفای مسئولیت‌های اجتماعی معادن از یک سو و نحوه نرخ گذاری مواد معدنی از جمله سنگ آهن از سوی دیگر سبب ایجاد مسائلی شده که تبعات آن گریبان مردم را گرفته است و از بهره‌برداری معادن چیزی جز محرومیت، عاید مردم نکرده است.
بی‌تفاوتی برخی معادن نسبت به مسئولیت‌های اجتماعی
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس در این زمینه به خبرنگار بازار گفت: برخی مردم از حقوق خود آگاه نیستند و مطالبه‌گری از بنگاه‌های اقتصادی ندارند و این امر سبب شده برخی بنگاه‌های اقتصادی از جمله معادن، به مسئولیت‌های اجتماعی خود عمل نکنند.
محمدرضا پورابراهیمی با بیان اینکه برخی بنگاه‌های اقتصادی نیز اصلا اعتقادی به ایفای مسئولیت اجتماعی ندارند، افزود: اینها فقط به دنبال بهره‌برداری‌ها و منافع خود هستند اما ما به عنوان نمایندگان مردم، با جدیت حقوق مردم را پیگیری خواهیم کرد.
وی بیان کرد: شورای معادن استان کرمان نیز اخیرا مصوبه‌ای در مورد برگشت حق مردم از حقوق معادن کرمان داشته که در این زمینه با جدیت پیگیری خواهیم کرد و از حق مردم کوتاه نمی‌آییم.
لزوم اصلاح قیمت‌گذاری موادمعدنی به ویژه سنگ آهن
پورابراهیمی در مورد نحوه قیمت‌گذاری برخی مواد معدنی از جمله سنگ آهن نیز گفت: این نحوه قیمت‌گذاری سبب ایجاد رانت شده و باید هرچه سریع‌تر اصلاح شود.
برخی شرکت‌های فولادی نیز به دلیل ناکارآمدی فعال نیستند و ضرر آن متوجه مردم است اما معتقدیم مردم نباید ضرر ناکارآمدی شرکت‌های فولادی را تحمل کنند
نماینده مردم کرمان در مجلس تصریح کرد: برخی شرکت‌های فولادی نیز به دلیل ناکارآمدی فعال نیستند و ضرر آن متوجه مردم است اما معتقدیم مردم نباید ضرر ناکارآمدی شرکت‌های فولادی را تحمل کنند.
پورابراهیمی با اشاره به اینکه ظرفیت بالای معدنی در استان کرمان در برخی شهرستان‌ها قفل شده است، افزود: فعال‌سازی معادن بسیار اهمیت دارد بر این اساس معتقدیم باید از ظرفیت مجمع نمایندگان استان در رابطه را رفع این مشکلات استفاده شود.
در حالی که مردم چشم امید به بهبود وضعیت اقتصادی خود به لحاظ بهره‌مندی از معادن و شرکت‌های فولادی بزرگ استان کرمان دارند، این شرکت‌ها در ایفای مسئولیت‌های خود لنگ می‌زنند و برخی از آنها با نادیده گرفتن حق و حقوق مردم و وظایف خود در قبال جامعه، تنها به منافع خود می‌اندیشند.
بهشت معادن؛ عنوانی که در حد نام باقی ماند
بخشی از مسائل مرتبط با حوزه معدن نیز به ساز و کارهای پرداخت عوارض، مالیات و ... بر می‌گردد از این‌رو مردم کرمان تاکنون آنگونه که باید از امتیازات معادن بهره‌مند نشده‌اند و این امر سبب شده لقب «بهشت معادن ایران» در حد یک نام برای کرمان باقی بماند.
نه تنها معادن، بلکه صنایع نیز با همین شرایط مواجه هستند و بسیاری از امتیازات استقرار صنایع در کرمان به مردم این دیار تعلق نگرفته است.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان کرمان در این زمینه به خبرنگار بازار گفت: تا چندی پیش، مالیات، عوارض و گمرکی و سایر درآمدهای حاصل از فعالیت صنایع به خزانه واریز می‌شد و باید طبق قانون بخشی از آن به استان باز می‌گشت که این اتفاق نمی‌افتاد.
مهدی حسینی‌نژاد عنوان کرد: تلاش‌های بسیاری برای پیدا کردن راهکاری قانونی به منظور اصلاح این روند انجام شد اما تا چندی پیش موفقیتی در این زمینه حاصل نشد.
وی بیان کرد: در صورتی که بتوانیم این درآمدها را در حوزه زیرساخت هزینه کنیم، می‌توانیم بخشی از آن را صرف استان کنیم اما همچنان در حال بررسی موارد قانونی هستیم.
توسعه اقتصادی در استانی نظیر کرمان به دلیل وجود معادن و صنایع مرتبط معدنی دور از انتظار نیست اما توسعه باید ابتدا کرمان و مردم این دیار را منتفع کند تا انگیزه‌های کافی برای مردم و مسئولان وجود داشته باشد.
در شرایطی که از فعالیت معدنی و صنعتی فقط آلودگی و فرسایش و تخریب محیط زیست و منابع طبیعی عاید مردم شود، پای توسعه لنگ می‌زند.
نظر شما