به گزارش بازار، پایگاه خبری نشنال اینترست در گزارشی نوشت: «در حالی که کمتر از شش ماه به پایان مهلت شورای امنیت سازمان ملل برای تصمیم‌گیری درباره بازگشت تحریم‌های سازمان‌ملل علیه ایران باقی مانده، دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، با چالش‌های جدی در عرصه سیاست خارجی مواجه شده است».تحلیلگران معتقدند که طی ماه‌های اخیر، دولت ترامپ هیچ دستاورد قابل‌توجهی در مسیر مذاکرات هسته‌ای با ایران به دست نیاورده و اکنون بیش از پیش به دستیابی به توافقی با تهران نیاز دارد تا بتواند در داخل کشور جایگاه خود را تقویت کند. در مقابل، ایران با مدیریت هوشمندانه مذاکرات، موفق شده زمان را به نفع خود به پیش ببرد و از تهدیدات توخالی واشنگتن عبور کند.
عدم پیشرفت دولت ترامپ در مذاکرات
از زمان آغاز دور جدید مذاکرات بین واشنگتن و تهران، دولت ترامپ نتوانسته گامی مؤثر در جهت پیشبرد اهداف خود بردارد. سه دور مذاکره که اخیراً برگزار شده، به دلیل اختلافات اساسی، نتیجه‌ای در بر نداشته و مسائل کلیدی همچنان حل‌نشده باقی مانده‌اند. این وضعیت، فشار را بر دولت آمریکا افزایش داده، به‌ویژه که محبوبیت ترامپ در داخل کشور رو به کاهش است و اعتماد عمومی به سیاست‌های اقتصادی او با افت مواجه شده است. در چنین شرایطی، دستیابی به یک توافق با ایران می‌تواند به‌عنوان یک پیروزی سیاسی برای ترامپ مطرح شود و به بهبود وضعیت او در آستانه انتخابات کنگره کمک کند.
استیو ویتکاف، فرستاده ویژه ترامپ به خاورمیانه، اخیراً پیشنهاداتی ارائه داده که نشان‌دهنده انعطاف‌پذیری واشنگتن در برابر خواسته‌های ایران است. او اعلام کرده که ممکن است ترامپ به ایران اجازه دهد غنی‌سازی اورانیوم را در سطوح پایین ادامه دهد، به جای اینکه اصرار بر برچیده شدن کامل برنامه هسته‌ای ایران داشته باشد. این موضع، انتقادهایی را از سوی مخالفان به دنبال داشت که معتقدند دولت ترامپ در حال نزدیک شدن به الگوی برجام ۲۰۱۵ است؛ توافقی که باراک اوباما امضا کرد و ترامپ در سال ۲۰۱۸ از آن خارج شد. در پاسخ به این انتقادها، مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا، موضع سخت‌تری گرفت و تأکید کرد که ایران تنها می‌تواند یک برنامه هسته‌ای غیرنظامی با استفاده از سوخت وارداتی داشته باشد. با این حال، این تغییرات موضع، ثبات استراتژیک واشنگتن را زیر سؤال برده است.
تهدیدات توخالی واشنگتن در برابر ایران
ترامپ در اظهارات عمومی و حتی در نامه‌ای به رهبر انقلاب ایران، تهدید کرده که در صورت عدم دستیابی به توافق، از زور علیه تأسیسات هسته‌ای ایران استفاده خواهد کرد. با این حال، کارشناسان معتقدند این تهدیدات بیشتر جنبه نمایشی دارند و فاقد پشتوانه عملی هستند. تاریخ نشان می‌دهد که طی ربع قرن گذشته، چهار رئیس‌جمهور آمریکا، از جمله ترامپ، تهدید به اقدام نظامی علیه ایران کرده‌اند، اما در نهایت به سمت مصالحه حرکت کرده‌اند. این روند به ایران اجازه داده برنامه هسته‌ای و موشک‌های بالستیک خود را توسعه دهد.
نمونه‌ای دیگر از این تهدیدات توخالی، اظهارات چند هفته پیش ترامپ علیه حماس بود. او هشدار داد که اگر گروگان‌های پس از ۷ اکتبر در غزه آزاد نشوند، "جهان به هم خواهد ریخت"، اما هیچ اقدام نظامی انجام نداد. با توجه به اینکه تبعات یک حمله نظامی به ایران بسیار جدی‌تر از هر اقدام دیگری است، ایران دلیلی برای باور به جدیت این تهدیدات نمی‌بیند. این موضوع، موضع واشنگتن را در مذاکرات تضعیف کرده و به ایران اطمینان خاطر بیشتری داده است.
مدیریت هوشمندانه ایران در مذاکرات
ایران با آگاهی از ضعف‌های استراتژیک واشنگتن، به‌خوبی در حال مدیریت مذاکرات است تا زمان را به نفع خود پیش ببرد. بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت، تا ماه اکتبر فرصت باقی است تا درباره بازگشت تحریم‌های "بازگشت‌پذیر" علیه ایران تصمیم‌گیری شود. هرچند هر یک از طرف‌های توافق، از جمله پنج عضو دائم شورای امنیت به علاوه آلمان، می‌توانند این مکانیسم را فعال کنند، خروج آمریکا از برجام در سال ۲۰۱۸ این سؤال را ایجاد کرده که آیا واشنگتن همچنان این قدرت را دارد یا خیر.در این شرایط، واشنگتن ممکن است نیاز داشته باشد بریتانیا، فرانسه یا آلمان را متقاعد کند که تحریم‌ها را فعال کنند. اما روابط متشنج آمریکا و اروپا به دلیل تعرفه‌های تجاری ترامپ، تلاش او برای تحمیل صلحی به نفع روسیه در اوکراین و انتقاداتش از اتحاد غربی، این مسیر را دشوار کرده است. ایران از این فرصت استفاده کرده و درخواست دیدار با کشورهای اروپایی را قبل از ادامه مذاکرات با واشنگتن مطرح کرده است. این اقدام، تلاشی آشکار برای جداسازی آمریکا از متحدانش در سیاست ایران است و به تهران اجازه می‌دهد تا اکتبر را پشت سر بگذارد.
فشار اقتصادی و نیاز فوری آمریکا
در حالی که اقتصاد جهانی با نوساناتی مواجه است، احتمال افزایش رکود اقتصادی در آمریکا نیز مطرح شده است. این موضوع، فشار بیشتری بر دولت ترامپ وارد کرده تا هرچه سریع‌تر به توافقی دست یابد، حتی اگر این توافق به‌طور کامل به نفع منافع آمریکا نباشد. از سوی دیگر، ایران با استفاده از این وضعیت، مذاکرات را به شکلی پیش می‌برد که نه‌تنها از تهدید تحریم‌ها در امان بماند، بلکه بتواند امتیازاتی به دست آورد.
دولت ترامپ با دستاوردهای اندک در ماه‌های اخیر، بیش از هر زمان دیگری به یک توافق با ایران نیاز دارد تا بتواند در داخل کشور از آن به‌عنوان یک موفقیت یاد کند. در مقابل، تهدیدات نظامی او که فاقد پشتوانه عملی به نظر می‌رسند، ایران را ترغیب کرده تا با مدیریت هوشمندانه، مذاکرات را طولانی کند. با نزدیک شدن به مهلت اکتبر، واشنگتن باید تصمیمات قاطعی بگیرد، اما تنش‌ها با اروپا و ضعف استراتژیک، این مسیر را برای آمریکا دشوار کرده است. ایران، با استفاده از این شرایط، به‌خوبی در حال پیشبرد اهداف خود است و نشان داده که می‌تواند در برابر فشارهای واشنگتن مقاومت کند.
نظر شما