بازار؛ گروه استان ها: امروز با توجه به شرایط خاص کشور و تحریم های شدید و ظالمانه ای که از طرف آمریکا و سایر کشورها به ایران تحمیل شده است، مسئولین کشور به ویژه در حوزه اقتصاد نیاز به تصمیم گیری های جدی و جدیدی دارند تا بتوانند در چنین شرایطی نه تنها امنیت و استقلال مردم را حفظ کنند، بلکه رشد اقتصادی و بهبود کیفیت زندگی را نیز به ارمغان بیاورند.
یکی از اصلی ترین پیشنهادات و راه حل های مطرح شده طی سالیان اخیر که جزو پایه های اساسی اقتصاد مقاومتی بوده و از طرف بخش بزرگی از کارشناسان حوزه های مختلف نیز مورد تایید قرار گرفته، توجه ویژه به بحث اقتصاد دانش بنیان و تزریق خلاقیت و نوآوری به فعالیت های اقتصادی در کشور بوده است.
شرکت های دانش بنیان در کشور ما مجریان و عناصر اصلی اقتصاد دانش بنیان هستند که با افزایش تعداد آن ها و جدی تر شدن فعالیت های شان، دستاوردهای قابل ملاحظه ای نیز در کارنامه خود به ثبت رسانده اند.
با این وجود علی رغم اعلام حمایت و پشتیبانی مسئولین دولتی و نمایندگان مجلس از ادامه و گسترش فعالیت این شرکت ها، گفتگو با فعالان این عرصه به ما این نکته را گوشزد می کند که هنوز مشکلات و موانعی که از سال های قبل نیز در مسیر فعالیت شرکت های دانش بنیان وجود داشته، سر جای خود هستند و گام موثری در مسیر حل آن ها برداشته نشده است.
تحریم ها و گرانی دلار باعث عرض اندام شرکت های دانش بنیان شد
سیاست های کلی نظام طی سال های اخیر فاصله گرفتن از اقتصاد نفتی است؛ عبدالرضا واعظی، رئیس پارک علم و فناوری استان آذربایجان شرقی با ذکر این نکته به خبرنگار بازار می گوید: با تحریم ایران شرکت‌های دانش بنیان توان عرض اندام را پیدا کرده‌اند و می‌توانند جای شرکت‌های خارجی را بگیرند که این کار علاوه بر جلوگیری از خروج ارز توان داخلی را نیز افزایش می‌دهد؛ چنانکه با تشدید تحریم‌ها شاهد روی آوری صنایع به سوی شرکت‌های دانش بنیان هستیم.
رئیس پارک علم و فناوری آذربایجان شرقی ادامه می دهد: گران شدن ارز نیز فرصتی دیگر بود تا بازار رقابت بین شرکت‌های دانش بنیان و شرکت‌های خارجی داغ شود و شرکت‌ها بتوانند محصولات خود را به قیمت همان جنس خارجی بفروشند، در حالی که قیمت همان جنس خارجی بسیار بیشتر شده است.
مشوق های خوب در کنار مشکلات بزرگ
برای فعالان در عرصه علم و فناوری و به ویژه شرکت های دانش بنیان، مشوق‌هایی از معافیت‌های مالیاتی و گمرکی و ترک تشریفات در مناقصات گرفته تا معافیت سربازی در نظر گرفته شده است، اما این مشوق ها پایان کار نیست و هنوز موانع و مشکلات مهمی بر سر راه بقاء، رشد و شتاب بخشیدن به روند پیشرفت و تقویت این شرکت‌ها وجود دارد.
یکی از مشکلاتی که بسیاری از مدیران شرکت های دانش بنیان به آن اشاره می کنند، مراحل طولانی در ثبت شرکت ها به عنوان شرکت دانش بنیان و اخذ مجوزهای فعالیت است.
علیسان انصاری یکی از مدیران شرکت های دانش بنیان با اشاره به طولانی بودن روند کارهای اداری، به خبرنگار بازار می گوید: ما انتظار داریم روند کارها برای شرکت های دانش بنیان تسریع شود و اخذ مجوزهای ثبت شرکت، مالیات، بیمه و غیره همگی به صورت سیستمی شده و تمامی کارها از طریق اینترنت انجام گیرد. البته در این صورت هم بعضا شاهد تاخیر در رسیدگی و تائید مدارک هستیم.
مشکل دیگر شرکت های دانش بنیان که البته برای سایر تولیدکنندگان نیز بعضا وجود دارد، عدم حمایت از محصولات داخلی و استفاده از محصول خارجی به ویژه در دستگاه های دولتی است.
انصاری با بیان اینکه به شرکت های دانش بنیان در کشور ما اعتماد نمی شود، گفت: از محصولاتی که ما تولید می کنیم حمایت نمی شود؛ حتی در دستگاه های دولتی از محصولات خارجی مشابه ما استفاده می شود. لذا یک بی اعتمادی در بین مردم و مسئولین کشور نسبت به تولیدات داخلی از جمله نسبت به محصولات شرکت های دانش بنیان وجود دارد. علاوه بر آن به خاطر منافعی که برای برخی افراد و واسطه ها از طریق واردات ایجاد می شود از جمله سفرهای خارجی، استفاده از محصول خارجی ترجیح داده می شود.
عدم پایبندی دولت به تعهدات خود و مشکلات فروش
احمدرضا عبدی از فعالان دانشگاهی و مشاور علمی چندین شرکت دانش بنیان نیز با بیان اینکه شرکت‌های دانش بنیان با چالش نقدینگی مواجه هستند، تاخیر در پرداخت تعهدات این شرکت‌ها را از جمله دلایل این چالش دانست.
وی با تاکید بر لزوم تسریع در انجام تعهدات قراردادها به خبرنگار بازار می گوید: بعضا دستگاه‌ها و شرکت‌های دولتی در تخصیص مبالغ قراردادها با تاخیر عمل می‌کنند. شرکت‌های دانش بنیان نیز عموما با چالش نقدینگی مواجه هستند. برای تولید محصول دانش بنیان، تحقیق و بررسی، مواد اولیه، تجهیزات و نیروی انسانی لازم است که نیاز به سرمایه زیادی دارد. گاهی هم با وجود تسویه دستگاه‌های دولتی پیمانکاران از تسویه خودداری می‌کنند که پیشنهاد می‌شود خوش حسابی پیمانکاران به عنوان معیار ارزیابی کیفی در مناقصات لحاظ شود.
عبدی در ادامه می گوید که بسیاری از فعالان در شرکت های دانش بنیان، از نخبگان و دانش آموختگان نمونه در کشور هستند اما با این وجود، با مسائل بازاریابی محصول از جمله مراحل معرفی محصول، تبلیغات، مذاکرات جهت ثبت سفارش، ارتباط با بازارهای بین المللی جهت صادرات و غیره آشنا نبوده و به همین دلیل در مرحله فروش محصول با مشکل مواجه می شوند.
نا گفته پیداست که مشکل بازاریابی برای محصول در شرکت های دانش بنیان نوپا بیشتر از شرکت های با سابقه وجود دارد که به همین دلیل شرکت های نوپا بیشتر به حمایت از سوی دولت در این زمینه نیاز دارند.
ضرورت توجه به مسائل شرکت های دانش بنیان در عمل
اگر نگاهی به مشکلات ذکر شده در مسیر عملکرد شرکت‌های دانش‌بنیان بیندازیم می‌بینیم که انتظار این شرکت‌ها از دولت چندان هم زیاد نیست و نگاهی به مسایل مالی همچون اعطای وام های کلان و معافی از مالیات و... ندارند، بلکه انتظار دارند با حمایت دولت و مسئولان و اجرای سیاست‌هایی چون جلوگیری از واردات و اعتماد و حمایت از تولید داخل بتوانند محصولات مورد نیاز کشور را با کیفیتی رقابتی و قیمتی مناسب به بازار عرضه کنند.
معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری به عنوان متولی شرکت های دانش بنیان وظیفه دارد در شناسایی این مشکلات بیش از پیش قدم برداشته و با ترتیب جلسات مستمر با شرکت ها، موانع را احصا نموده و برای حل آن اقدام نماید.
نظر شما