خدیجه ستار زاده؛ بازار: حدود ده سال از شکل گیری سی و یکمین و کوچکترین استان کشور می گذرد و با وجود هم تراز نبودن رشد زیرساخت ها با جمعیت روز افزون این استان، اما ظرفیت بالای تولید و صادرات در برخی زمینه های صنعتی و کشاورزی نکته ای است که البرز را در بسیاری موارد سرآمد دیگر استان ها قرار داده است. شرایط اقتصادی، تحریم ها، نوسانات ارزی و بسیاری مشکلات در البرز مانند همه استان های کشور موانعی را پیش پای واحدهای تولیدی و صنعتی قرار داده و حتی برخی از آنها را به توقف یا کاهش فعالیت واداشته است که ضربه بزرگی به اقتصاد و اشتغال استان وارد می کند. آنچه مسلم است مسئولان استانی درصدد رفع و کاهش موانع موجود بوده و اقداماتی در این زمینه انجام می شود، تا جاییکه سال گذشته البرز رتبه یک کشوری «پرداخت تسهیلات» در این راستا را کسب کرد. برای آگاهی از وضعیت صنایع و واحدهای تولیدی استان با «رامین ربیعی» رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان البرز گفتگو کردیم:
*در البرز چند واحد تولیدی راکد و نیمه راکد داریم؟
طبق پایش از مجموع سه هزار و ۵۰۰ واحد صنعتی کوچک، متوسط و بزرگ ما در استان ۱۲.۲ درصد یا حدود ۴۲۷ واحد راکد هستند. طبق تعریف، واحدی که حداقل ۶ ماه فعالیت نداشته باشد «واحد راکد» و واحدی که به هر دلیل زیر ظرفیت مندرج در پروانه بهره برداری کار کند، «واحد نیمه راکد» یا نیمه فعال عنوان می شود و اکثر این ۴۲۷ واحد البرز به دلیل اختلاف شرکا، مشکلات حقوقی، معوقات بانکی و عدم وجود بازار راکد شدند و قادر به تولید نیستند.
*چه راهکاری برای برون رفت این واحدهای تولیدی وجود دارد؟
تزریق نقدینگی مهمترین راهکار است تا بتوانند تولید خود را راه اندازی کنند و پیش بینی ما این است که در سالجاری حدود ۸۰ واحد از این واحدها به چرخه تولید برگردند.
*عمده مشکلات و موانع آنها چیست؟
غیر از اختلاف شرکا و مواردی که عنوان شد، کمبود نقدینگی اولین مشکل آنهاست، به روز نبودن ماشین آلات و فرسوده بودن آنها، عدم تامین مواد اولیه و نوسانات قیمت ارز عمده مشکلات این واحدهای تولیدی است که گرفتار آن هستند.
*از ابتدای سال چند واحد صنعتی به چرخه تولید بازگشتند؟
از ابتدای سال تاکنون با توجه به اقداماتی که انجام شده هشت واحد صنعتی به چرخه تولید برگشته و امیدواریم تا پایان سال بخش عمده ای از ۴۲۷ واحد را به چرخه تولید برگردانیم . پیش بینی ما ۸۰ واحد است اما سعی بر بازگردانی تعداد بیشتری داریم.
*حمایتی هم در سازمان صنعت و معدن در این راستا داشتید؟
حمایت ما در چند بخش است. یک بخش حمایت هایی است که در کارگروه تسهیل و رفع موانع اشتغال انجام می شود . واحدهایی که مشکلات خود را به ما اعلام کردند، در کارگروه استانی مطرح و با تعامل رفع شد. «مواردی مانند عقب افتادن قسط تسهیلات و از این قبیل را با تعامل مسئولین استانی و بانک ها با شرط دریافت یک قسط و ادامه فعالیت تولیدی و پرداخت اقساط در ادامه فعالیت»، حل مشکلات مالیاتی و بیمه ای و بسته شدن حساب شخص، با قسط بندی کردن آن حسب اختیارات کارگروه» از نمونه اقداماتی بود که باعث شد تعدادی از واحدهای تولیدی به چرخه تولید برگردند.
برخی واحدهای تولیدی به دلیل بدهی به تملک بانک درآمده بودند، با مراجعه سرمایه گذار جدید اقدامات لازم برای بازگشت واحدها به چرخه تولید را انجام دادیم
برخی از واحد های تولیدی هم به دلیل نبود نقدینگی مشکل دارند که در این راستا ضمن تعامل با مدیران بانک ها برای گرفتن تسهیلات و بازگشت به چرخه تولید اقدام شد. با توجه به اینکه برخی واحدهای تولیدی هم به دلیل بدهی به تملک بانک درآمده بودند، با مراجعه سرمایه گذار جدیداقدامات لازم برای بازگشت واحدها به چرخه تولید را انجام دادیم. این اقدامات برای رفع موانع و بازگردانی واحدها به چرخه تولید به طور مستمر انجام می شود.
*در مجموع عملکرد بانک ها را چطور می بینید؟
وقتی ما رتبه اول کشوری را در بحث پرداخت تسهیلات داریم نشان دهنده این است که بانک های استان همکاری خیلی خوبی داشتند تا این نتیجه حاصل شده است. البته همه بانک های کشور این مشکل را دارند که در پرداخت سرمایه های ثابت« خرید خط تولید و ماشین آلات» سخت گیری زیادی دارند. در واقع بیشتر تسهیلات به افرادی داده می شود که در حال تولید هستند تا افرادی که می خواهند شروع به تولید و خرید ماشین آلات کنند.
*این مشکل را چه نهاد یا ارگانی می تواند رفع کند؟
بانک مرکزی باید مبلغی را با عنوان تسهیلات تکلیفی یا اجباری اعلام کند تا بانک ها مکلف به اجرای آن شوند، در حال حاضر چون مبلغ این تسهیلات از منابع داخلی بانک ها تامین می شود به دلیل عدم تضمین و سوددهی پرداخت نمی کنند و فقط به واحدهایی که تولید دارند و به آن مطمئن تر هستند تسهیلات پرداخت می کنند.
*با شیوع ویروس کرونا چند واحد صنفی تحت تاثیر مستقیم و غیر مستقیم قرار گرفتند؟
بیش از ۸۰ درصد «حدود ۷۰ هزار» واحد صنفی ما تحت تاثیر شیوع کرونا بودند و در این مسیر آسیب دیدند. تسهیلاتی که برای جبران خسارت آنها مطرح شد هم مبلغ آن پایین بود و هم نحوه دریافت تسهیلات مشکل است، اما واحدهایی که برای گرفتن تسهیلات در سامانه کارا ثبت نام کردند در دست پیگیری هستند.
*برخی از افرادی که در سامانه کارا ثبت نام کردند مدعی این هستند که تسهیلات پرداخت شده پایین تر از سقف تعیین شده است. در این مورد چه پاسخی دارید؟
خیر، به افرادی که از کرونا آسیب دیدند و نیروی اشتغال خود را حفظ کردند به ازای هر نیروی انسانی بین ۱۲ تا ۱۶ میلیون تومان تسهیلات پرداخت می شود. به عنوان مثال اگر ۱۰ کارگر را حفظ کردند ۱۶۰ میلیون تومان تسهیلات دریافت می کنند. روند این پروسه در دست پیگیری است تا افرادی که در سامانه ثبت نام کردند تسهیلات را دریافت کنند.
*در راستای تحقق اقتصاد مقاومتی، چند درصد از شرکت های صنعتی استان برای دانش بنیان کردن فعالیت هایشان اقدام کردند و با مراکز علمی داخلی در حال تبادل دانش و تجربیات هستند؟
ما حدود ۱۷۰ شرکت دانش بنیان در استان شناسایی کردیم که تقریبا همه آنها با مراکز علمی و دانشگاهی در حال تبادل دانش و تجربیات هستند و هیچکدام نیستند که دانشگاهی نباشند. این شرکت ها هم که با مراکز علمی بزرگ و شرکت های بزرگ کار می کنند، مراکز ارتباط بین صنعت و دانشگاه دارند که به بحث صنعتی آنها خیلی کمک می کند.
همه شرکت های دانش بنیان با دانشگاه ها ارتباط دارند و ما در «سایت تاپ» این شرکت ها را شناسایی می کنیم که ارتباط بهتری با واحدهای صنعتی ما برقرار کنند و تا حدود زیادی موفقیت در این زمینه داشتیم
در واقع همه شرکت های دانش بنیان با دانشگاه ها ارتباط دارند البته ما در «سایت تاپ» این شرکت ها را شناسایی می کنیم که ارتباط بهتری با واحدهای صنعتی ما برقرار کنند که تا حدود زیادی موفقیت در این زمینه داشتیم.
*بیشتر فعالیت این شرکت ها در چه حوزه هایی است؟
عمده ترین محصولات شرکت های دانش بنیان ما در زمینه شیمیایی و دارویی، صنایع فلزی و انواع قطعات هایتک و لوازم آرایشی بهداشتی است.
*میزان صادرات صنایع البرز به خارج از کشور چقدر و بیشتر به کدام کشورهاست؟
در ۱۲ ماهه سال ۹۸ از نظر وزنی ۳۵۲ هزار تن و از نظر ارزی ۵۴۷ میلیون دلار به کشورهای عراق، افغانستان، روسیه، چین، هند، انگستان، امارات و ترکیه صادرات داشتیم که تقریبا ۷۵ درصد نسبت به مدت مشابه در سال قبل رشد داشته است.
*بیشترین ظرفیت البرز در تولید و صادرات چه محصولاتی است؟
بیشترین ظرفیت البرز در صادرات «بخش صنعت» در بخش صنایع شیمیایی و دارویی، صنایع غذایی؛ و تجهیزات نیروگاهی و ماشین سازی هم درصد کمتری از صادرات را به خود اختصاص دادند.
*در شرایط تحریم واردات کالاهای سرمایه ای به چه صورت است؟
بخش تجارت خارجی در اغلب کشورهای در حال توسعه به عنوان اهرم رشد حساب می شود و توسعه اقتصادی بخش صادرات، مورد توجه خاصی قرار دارد در ایران هم به همین صورت است. در بحث واردات و صادرات کالاهای سرمایه ای مشکلی نداشتیم تا وضعیت ارزی بهم ریخت و در بخش صادرات اکنون تا حدوی مشکل داریم.
محصولی که صادر می شود و پولی که در ازای آن دریافت می شود با پولی که مدنظر است خیلی متفاوت است و گمرک پول بیشتری می خواهد بگیرد. به عنوان مثال: کالایی که دو میلیون دلار فروخته می شود همان ۲ میلیون دلار است اما گمرک پول بیشتری مطالبه می کند و مدعی است که با توجه به نوع کالا سه میلیون دلار باید دریافت می شده است، که این بحث مشکلاتی را برای واحدهای صنعتی به وجود آورده است.
*چه راهکاری برای حل این مشکل دارید؟
از طریق اتاق بازرگانی «بخش خصوص» انتظار داریم این مشکلات را به ما اعلام کنند تا ما هم به وزارت صمت و دیگر دستگاه های اجرایی اعلام کنیم. مواردی که تاکنون به ما اعلام شده برای تصمیم گیری به تهران ارسال و پیگیری های لازم را هم انجام دادیم . اما هنوز بین دولت، مجلس و دیگر مراحل در کش و قوس است و پیگیر هستیم تا آنها را به نتیجه برسانیم.
*سال گذشته چه تعداد یا مبلغ تسهیلات پرداخت شد؟
در بحث رونق تولید در سال ۹۸ با تعداد ۲۳۷ واحد با مبلغ کلی دو هزار و ۲۳ میلیارد تومان تسهیلات رتبه اول کشوری را داشتیم که مبلغ قابل توجهی بود.در تبصره ۱۸ هم رتبه دوم کشور را با پرداخت ۵۰ تسهیلات به مبلغ ۳۶۴ میلیارد تومان داشتیم.
*در مورد تبصره ۱۸ برای تسهیلات هم کمی توضیح دهید.
دو نوع تسهیلات داریم، یکی تبصره ۱۸ که به شرط اشتغالزایی پرداخت می شود و درصد سود آن پایین تر است«درمناطق معمولی ۱۴ درصد و در مناطق محروم مانند اشتهارد و طالقان ۱۲ درصد است». در این نوع تسهیلات تعداد و مبلغی که سال گذشته به استان های سراسر کشور اعلام شد خیلی کم بود اما البرز در این مورد هم در پرداخت از همه کشور جلوتر بوده فقط رتبه قبل از ما به اصفهان رسید که دلیل آن هم مبلغ بیشتری بود که به اصفهان تخصیص داده شده بود.
*برنامه آینده شما برای اعتلای جایگاه البرز در میان دیگر استان های کشور در حوزه های مختلف چیست؟
بحث منابع مالی یکی از مولفه های جهش تولید است که بانک ها هم از عوامل مهم آن هستند. در سال گذشته با همکاری و همدلی که بین مسئولان استان بود رتبه یک پرداخت تسهیلات بانکی را در کشور داشتیم و البرز بیشترین تسهیلات را در کشور پرداخت کرد.
برای امسال هم همین برنامه را داریم و توان حداکثری خود را برای تامین نقدینگی واحدهای صنعتی می گذاریم. این کار باعث رشد سریعتر واحدهای صنعتی می شود. درواقع یکی از دلایل افزایش ۷۵ درصدی صادرات که سال گذشته داشتیم همین تامین نقدینگی بود که برای واحدهای صنعتی انجام دادیم.
نظر شما