بازار؛ گروه استانها: نیشابور را به نام‌سنگ قیمتی فیروزه می‌شناسند زیرا آوازه این سنگ به دورترین نقاط جهان نیز رسیده و آنان که دل درگرو زیورآلات و سنگ‌های قیمتی دارند، حتی ایران را به نام فیروزه می‌شناسند.
پس از بزرگ شدن شهرهای اطراف نیشابور و شکل‌گیری شهرستان فیروزه با مرکزیت شهر فیروزه، هم‌اینک معدن فیروزه از محدوده شهرستان نیشابور خارج‌شده و جزو تقسیمات منطقه‌ای شهرستان فیروزه قرارگرفته است.
شهر فیروزه در فاصله حدود ۱۵۰ کیلومتری از مشهد مرکز استان خراسان رضوی قرار دارد و ۸۰ درصد اشتغال در بخش مرکزی این شهرستان شامل ۳۴ روستا به ویژه روستاهای معدن علیا و سفلی، قالیباف، گلشن‌آباد، حیدرآباد، شوری، اقبالیه، مهدی‌آباد، بزقوچان و سایر روستاها به‌طور مستقیم و غیرمستقیم درگیر فیروزه هستند.
این شهرستان پیش‌ازاین به نام «تحت جلگه» نام داشت اما در خرداد سال ۱۳۹۱ با مصوبه هیئت دولت به فیروزه تغییر یافت و حال وقت آن رسیده که در زمره شهرهای ملی در حوزه صنایع‌دستی قرار گیرد.
گردشگری معدن فیروزه
در سال ۱۳۹۳ معدن فیروزه نیشابور به‌عنوان معدن گردشگری ایران معرفی شد، اما بنا به دلیلی هنوز گردشگری در این معدن با مشکلات خاص خود همراه است.
تقویت بخش گردشگری معدن فیروزه نیشابور یکی از مطالباتی است که همواره در طی سال‌های گذشته مطرح‌شده است اما ازآنجاکه امکانات گردشگری فراهم نشده و ازنظر قانونی، معدن فیروزه نیشابور یک معدن استخراجی فعال بوده لذا ورود افراد غیر شاغل و گردشگران به آن با محدودیت های خاص خود همراه است.
معدن فیروزه نیشابور درمجموع حدود هفت هزار سال فعال بوده و بر اساس برآوردهای انجام‌گرفته هشت هزار تن ذخیره معدنی دارد و با احتساب اینکه سالانه ۴۰ تن فیروزه از این معدن استخراج می‌شود به نظر می‌رسد ۲۰۰ سال دیگر بتوان این معدن را فعال نگه داشت.
معدن فیروزه نیشابور بهره‌برداران متعددی ازجمله آستان قدس رضوی، سازمان صنایع و معادن و شرکت‌های مختلف دیگر داشته است اما از سال ۱۳۸۱ مسئولیت آن به شرکت تعاونی واگذار می‌شود که در همان ابتدای فعالیت ۳۴۲ نفر از روستاییان منطقه در معدن مشغول به فعالیت می‌شوند و در حال حاضر افزون بر ۱۵۰ نفر که از سهامداران این شرکت و اغلب ساکن روستاهای اطراف معدن هستند در آن مشغول به کارند.
جای‌گیری در فهرست شهرهای ملی کشور
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی بابیان اینکه در شورای ملی شهرهای صنایع‌دستی شهر فیروزه به‌عنوان شهر ملی صنایع‌دستی در رشته فیروزه انتخاب شده به بازار گفت: فیروزه ظرفیت‌های بسیاری دارد و به همین دلیل به‌عنوان شهر ملی صنایع‌دستی ایران انتخاب‌شده است.
ابوالفضل مکرمی فر افزود: تعداد ۱۴۰ نفر کارگر در معدن مشغول بکار هستند و تونل اصلی معدن فیروزه به طول دو کیلومتر و تونل‌های فرعی به طول حدود ۵۰ کیلومتراست که این تونل‌ها نیز خود ظرفیت‌های گردشگری محسوب می‌شوند.
اشتغال و گردشگری
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی بابیان اینکه کارگاه‌های این شهرستان ظرفیت بسیاری مناسبی برای جذب گردشگر دارد بیان کرد: بیشترین آمار کارگاه‌ها مربوط به شهرستان فیروزه است.
فیروزه ظرفیت‌های بسیاری دارد و به همین دلیل به‌عنوان شهر ملی صنایع‌دستی ایران انتخاب‌شده است
مکرمی فر با اشاره به میزان اشتغال‌زایی فیروزه‌تراشی در شهرستان فیروزه اظهار کرد: به‌صورت مستقیم دو هزار و ۳۰۰ نفر و به‌صورت غیرمستقیم ۲۲ هزار و ۱۰۰ نفر در این زمینه اشتغال دارند و حداقل سن شاغلان ۱۵ و حداکثر ۸۰ سال است.
وی با اشاره به پیشینه تاریخی فیروزه یادآور شد: تعداد ۱۵۰ نفر در مجمع شهرستان جزو پیشکسوتان این رشته نیز خوشبختانه در قید حیات هستند.
شهر ملی صنایع‌دستی
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی درباره دیگر ویژگی‌های این شهر برای انتخاب به‌عنوان شهر ملی صنایع‌دستی در زمینه فیروزه اظهار کرد: در شهر فیروزه ۲۰ کارگاه درون‌شهری و ۵۰ کارگاه خانگی درون‌شهری و ۱۵۰ کارگاه روستایی و هزار کارگاه خانگی روستایی فعال است.
مکرمی فر ادامه داد: ۸۰ درصد اشتغال در بخش مرکزی شهرستان فیروزه شامل ۳۴ روستا و از این تعداد ۲۰ روستا به‌طور مستقیم و غیرمستقیم درگیر فیروزه هستند.
وی افزود: ۲۰ درصد دیگر نیز ۳۵ روستای بخش قرار دارند که این روستاها ازجمله مرزان، فهنه، کوندر، اردلان، همت‌آباد،صمان، شوریاب، شورگشت و گرماب است که البته تعداد ۱۵ روستا به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم درگیر فیروزه هستند.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی عنوان کرد: ظرفیت تولید فیروزه به ازای هر فرد به‌طور میانگین سالانه ۱۵ تا ۲۰ کیلو سنگ فیروزه است و برداشت سنگ از معدن به‌طور میانگین سالانه ۴۰ تا ۵۰ تن سنگ فیروزه است.
در شهر فیروزه ۲۰ کارگاه درون‌شهری و ۵۰ کارگاه خانگی درون‌شهری و ۱۵۰ کارگاه روستایی و هزار کارگاه خانگی روستایی فعال است
مکرمی فر افزود: میزان ارزش‌افزوده به‌طور میانگین سالانه در هر تن سنگ ۱۴ کیلوگرم سنگ خالص فیروزه به دست می‌آید و در ضعیف‌ترین حالت این نسبت یک‌به‌ده است یعنی در ۴۰ تن سنگ چهار تن سنگ خالص استحصال می‌شود.
معدن فیروزه
گفتنی است معدن فیروزه در فاصله ۳۵ کیلومتری شمال شـهر فیروزه قرار دارد و روسـتاهای معدن سفلی و معدن علیا در جوار این معدن واقع شده اند، تونل‌های متعدد ایجاد شده در این معدن در طی زمان های متمادی زیبایی های خاص طبیعی و گردشگری را در آن بوجود آورده است.
مساحت کل محدوده معدن، بیش از ۴۰ کیلومتر مربع بوده و در طول بزرگ ترین تونل آن ۱۸۰۰ متر است.
با توجه قدمت بیش از هفت هزار ساله معدن در حوزه میراث فرهنگی همچنین جاذبه ها و پتانسیل های گردشگری این معدن و نیز اشتغال مستقیم و غیر مستقیم مردم شهرستان دراستخراج و فرآوری این گران سنگ، که بنظر می رسد کمتر شهرستانی تمامی ظرفیت های میراث فرهنگی را بطور یکجا در یک نقطه داشته باشد لذا این امتیاز توجه و عنایت ویژه مسئولین و مدیران استانی را در جهت توسعه صنعت گردشگری معدن را می طلبد.
نظر شما