سهیلا روزبان؛ بازار: ویروس کرونا روزهای متفاوتی را برای اقتصاد تمام کشورهای دنیا رقم زده است. بررسی‌های انجام شده در صندوق بین‌المللی پول حکایت از این دارد که جهان در سال ۲۰۲۰ با بحرانی به مراتب بزرگ تر از بحران سال ۲۰۰۸ مواجه بوده و رشد اقتصادی امسال را منفی ۴.۹ درصد پیش بینی کرده است. در حوزه اشتغال هم تغییر بزرگی در بازار ایجاد شده است و ۱۴۷ میلیون نفر در دنیا بیکار شده‌اند، بررسی‌های انجام شده همچنین از کاهش ۴.۲ درصدی مصرف در دنیا و افت ۲۱ درصدی تجارت جهانی حکایت می‌کند.
اما شرایط برای ایران به دو دلیل کمی سخت‌تر است. اقتصاد ایران نه تنها از محل شیوع ویروس کرونا و تعطیلی فعالیت های اقتصادی متضرر شده، بلکه به واسطه تحریم های اقتصادی و افت قیمت جهانی نفت در شرایط بدتری قرار دارد. بررسی های انجام شده از طرف بانک مرکزی به خوبی نشان دهنده وضعیت نگران کننده اقتصاد ایران است. طبق آنچه پیش بینی شده اقتصاد ما امسال رشد منفی ۶ درصد را تجربه خواهد کرد.
اما درست در همین روزهای سخت بورس ایران در بیشتر روزهای ۴ ماه نخست امسال سبز پوش بوده و برای ورود به بازار سرمایه صف تشکیل شده است. به نظر می‌رسد کاری که دولت‌های مختلف سال‌ها به دنبال آن بوده‌اند را حالا شرایط ناشی از همه گیری ویروس کرونا به نوعی رقم زده است.
در حال حاضر نقدینگی به رقم ۲۶۲۵ هزار میلیارد تومان رسیده و پایه پولی هم تا پایان سال ۹۸ به حدود ۳۵۳ هزار میلیارد تومان ۱۳۹۸ رسیده است. به عبارت دیگر این شاخص به طور متوسط هر ماه ۲.۴ درصد رشد داشته است. اما رشد نقدینگی در شرایطی اتفاق افتاده که گفته می‌شود روزانه تا ۱۵۰۰ میلیارد تومان از نقدینگی جذب بازار سرمایه یعنی بازاری مولد شده است. سرمایه‌ای که اگر راهی سایر بازارها شده بود، معلوم نیست ما امروز دلار به چه قیمتی می‌خریدیم و برای سوار شدن یک خودرو حتی از نوع داخلیش چقدر باید پول پرداخت می کردیم. شاید اگر بورس روزهای سبز کمتری داشت، حالا قیمت هر مترمربع خانه به بالای ۲۵ میلیون تومان رسیده بود.
اما جذب نقدینگی و جلوگیری از افزایش نرخ تورم تنها کارکرد بورس سبز نیست. بر اساس آماری که اعلام شده از ابتدای امسال تا کنون دولت حدود ۴۰ هزار میلیارد تومان بوسیله بازار سرمایه تامین مالی کرده است. اینکه دولت در نبود درآمدهای نفتی به سمت تامین مالی از طریق بازار ســرمایه رفته اتفاق مبارکی است که در سال های گذشته کمتر شاهد آن بودیم. در حقیقت می‌توان گفت که اکنون موقعیتی ایجاد شده تا سرمایه های خرد، وارد بدنه اقتصادی کشور شوند. سرمایه‌هایی که علاوه بر اینکه سپر دفع بلا در برابر تحریم های ظالمانه هستند، خود به ابزاری برای تامین مالی دولت نیز بدل شده‌اند.
یکی دیگر از مهم‌ترین کارکردی که بازار سرمایه در این روزهای ویروس زده اقتصاد می‌تواند داشته باشد حمایت از واحدهای تولیدی است. گزارش های منتشر شده از سوی پارلمان بخش خصوصی تهران ادعا می کند که سهم تامین مالی از محل بازار سرمایه در دو ماه نخست امسال ۱۴۷۰ درصد بیشتر شده است. بر اساس گزارش تحقیقی که اتاق بازرگانی تهران تهیه کرده است، میزان تامین مالی بورس در دو ماهه نخست پارسال حدود ۴.۵ هزار میلیارد تومان بوده که حالا این رقم به ۷۱.۳ هزار میلیارد تومان افزایش یافته است. اگر چه شاید منظور این گزارش اتاق تهران میزان جذب نقدینگی در این بورس بوده و لذا همه انها به تامین مالی شرکت ها منجر نشده با این حال بدون شک اگر سبزی این روزهای بورس نبود بازارها و بخش‌های مختلف اقتصادی شرایط به مراتب بدتری داشتند.
با تمام این اوصاف باید مراقب بود که رونق ایجاد شده در تالار، تبدیل به بی اعتمادی نشده و روزنه امید این روزهای اقتصاد ایران به یکباره بسته نشود.
نظر شما