اسدالله خسروی؛ بازار: بانک مرکزی در حالی منتظر بازگشت ارزهای صادراتی است که خیلی از تجار این ارزها را بر گرداننده و در بازار آزاد به فروش رسانده اند. فعالان اقتصادی معتقدند؛ اگر دولت ارز صادر کنندگان را به نرخ نزدیک به بازار آزاد از آنها بخرد ۱۰۰ درصد ارزهای صادراتی در سامانه نیما نصیب دولت می شود و بازار آزاد نیز با تنش رشد تقاضا که افزایش قیمت ارز را بدنبال دارد، مواجه نخواهد شد.
افزایش میزان تقاضا برای خرید ارز در بازار بدنبال کاهش عرضه این کالا در بازار اکنون قیمت دلار را به بیش از ۲۴ هزار و یورو را بیش از ۲۷ هزار تومان رسانده است. افزایش قیمتی که از عوامل متعدد نشات می گیرد، محدودیت های کرونایی و بسته شدن مرزها از یک طرف، کاهش میزان صادرات و قیمت نفت خام از طرف دیگر در کنار مشکلات تحریمی موجب شده است تا منابع ارزی کشور کاهش یابد. کاهش منابعی که شاید مقطعی باشد و با مهار بیماری کرونا تعاملات و تبادلات تجاری از سرگرفته شود. اما نکته قابل توجه این است که بانک مرکزی می گوید حدود ۲۷ میلیارد دلار ارز صادراتی هنوز به کشور برنگشته است و اگر این منابع برگردد تحول خاصی در بازار ارز اتفاق می افتد.
از طرفی صادر کنندگان می گویند؛ چون دولت ارز ارزان را از ما می خرد خیلی ها ارزهای صادراتی را یا برنگردانده و یا اینکه آن را به کشور بر گرداننده و در بازار آزاد با قیمت مناسب فرو خته اند.
بیش از ۹۰ درصد صادرکنندگان ارزها را به کشور برگردانده اند
حمیدرضا صالحی دبیرکل فراکسیون صنعت انرژی و صنایع وابسته اتاق بازرگانی تهران در گفتگو با «بازار» راجع به چگونگی بازگشت ارزهای صادراتی به کشور گفت؛ در مورد بازگشت ارزهای صادراتی آنچه مسئولان بانک مرکزی و دولتی ها می گویند، شاید بخشی درست باشد، اما عمده صادرکنندگان در باز گرداندن ارزهای صادراتی خلف وعده نکرده اند به طور مثال بیش از ۹۰ درصد تجاری که از سامانه نیما ارز گرفته اند پس از انجام معاملات، ارزهای صادراتی را به کشور بازگردانده اند.
وی به فعالیت صرافی ها و پرداخت ارز مسافری، دانشجویی و... اشاره کرد و افزود: اگر ارزی به کشور برنگشته است مسافران و ... از کجا ارز تهیه کرده اند؟ بنابراین باید گفت؛ خیلی از ارزهای صادراتی سال ۹۷ و ۹۸ به کشور برگشته و در صرافی ها نیز به فروش رفته است.
صالحی افزود: بخش کمی دیگر ارز ارزهای صادراتی از نیما گرفته شده است اما به دلایلی چون محدودیت های انتقال ارزی و یا برخی مسائل دیگر هنوز بازگشت داده نشده است.
تهیه ارز از بازار آزاد توسط صادرکنندگان
وی با بیان اینکه بخشی دیگر از ارزهای صادراتی به دلیل نبود ارز برای صادرات، صادر کننده مجبور شده است تا این ارز را از بازار آزاد با نرخی بالا تهیه کند افزود: به طور مثال برخی از تجار ۲ کالای عمده فرش و پسته برای انجام معاملات خود ارز گران را از بازار خریده اند و به دلیل هزینه های بالای انتقال ارزهای صادراتی را در بازار آزاد فروخته اند چرا که هزینه انتقال پول بسیار بالاست.
این فعال اقتصادی خاطرنشان کرد: خود بانک مرکزی از موانع سد راه تجارت و هزینه های بالای نقل و انتقال منابع مالی با خبر بوده و حتی جدول هزینه های نقل و انتقال ارز را به ما داده است. بنابراین باید گفت؛ حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد از درآمد صادرکنندگان صرف هزینه نقل و انتقال پول می شود، آنوقت دولت خواهان عرضه ارز صادر کنندگان به سامانه نیما به قیمت ارزان است. این در حالی است که خیلی از صادر کنندگان ارز گران را از بازار آزاد تهیه کرده اند و آن را باید به نرخ آزاد بفروشند تا بتوانند پول طلبکاران خود را بدهند.
بیش از ۸۰ درصد صادرکنندگان دولتی هستند
صالحی با بیان اینکه بخش عمده صادرکنندگان دولتی ها هستند افزود: بیش از ۸۰ درصد صادر کنندگان دولتی بوده که کالاهای مهم و ارزآوری چون فولاد، آهن، محصولات پتروشیمی، مس و... را صادر کرده اند در چنین شرایطی دولت باید ابتدا به این دسته از صادر کنندگان برای بازگشت ارزهای صادراتی در صورت عدم بازگشت آن فشار وارد کند.
دبیرکل فراکسیون صنعت انرژی و صنایع وابسته اتاق بازرگانی تهران تصریح کرد: ۲۰ درصد مابقی صادرکنندگان بخش خصوصی هستند که اکنون دولت به تعدادی از آنها فشار می آورد این درحالی است که باید بخش خصوصی در شرایط تحریم که توانسته است عملکرد مطلوبی داشته باشد تشویق شود نه اینکه آنها را تهدید کند.
دولت ارز صادرکنندگان را با قیمت منطقی بخرد
وی با بیان اینکه چنانچه دولت ارزهای صادراتی را به قیمت مناسب یعنی نرخی بالاتر از نیما و نزدیک به قیمت بازار آزاد از صادر کنندگان بخرد به نفع خود، اقتصاد کشور و صادرکنندگان خواهد بود، افزود: سیاست غلط بانک مرکزی مجاب کردن صادرکنندگان به فروش ارز در سامانه نیماست این در حالی است که اگر ارز در نیما با قیمت منطقی خریداری شود همه ارزهای صادر کنندگان به نیما می رود و هیچ صادر کننده ای ارز را در بازار آزاد نمی فروشد. صالحی نتیجه این کار را کاهش شدید متقاضیان ارز در بازار آزاد و کاهش قیمت ارز عنوان کرد و افزود: زمانی که دولت ارز لازم را در سامانه نیما داشته باشد نیاز متقاضیان واقعی وارد کنندگان و... را در بازاری شفاف و اصولی تامین می کند و این روند باعث کاهش میزان تقاضا در بازار و ممانعت از گرانی این کالا خواهد شد.
دبیرکل فراکسیون صنعت انرژی و صنایع وابسته اتاق بازرگانی تهران به دولت پیشنهاد کرد: اگر قیمت دلار در بازار آزاد ۲۴ هزار تومان است دلار صادر کنندگان را با قیمت ۲۴ هزار و ۵۰۰ تومان بخرد تا بازار سفته بازی و افزایش قیمت ها در بازار ارز برچیده شود.
بخش عمده ارزهای صادراتی در دست صادرکنندگان دولتی است
سید رضی حاجی آقامیری، عضو کمیسیون توسعه صادرات اتاق بازرگانی ایران در گفتگو با «بازار» درباره وضعیت این روزهای بازار ارز گفت: بانک مرکزی می گوید؛ «نمی خواهیم دلار به بازار تزریق کنم تا قیمت ها کاهش یابد» من فکر می کنم اگر هم بخواهند ارز کافی موجود نیست تا این کار انجام شود. هرچند منابع ارزی کشور به دلیل کاهش حجم صادرات ناشی از تحریم ها و... کاهش یافته است اما باید گفت؛ بانک مرکزی باید واقعیت ها را به مردم بگوید و با سیاستهای بنیادی در اصلاح اقتصاد مانع از افزایش نرخ ارز در کشور شود
وی به آمار ارزی ۲۷ میلیاردی اعلام شده از طرف بانک مرکزی که دولت مدعی است به کشور برنگشته، اشاره کرد و افزود: بخش عمده ای از این ارزها ناشی از ارز صادرات غیر نفتی است که در دست بخش دولتی و شرکت های خصولتی است و سهم بخش خصوصی واقعی از این رقم بسیار ناچیز است.
حاجی آقامیری افزود: بانک مرکزی به بازگشت ارزهای صادراتی و فروش آن با قیمت ارزان در سامانه نیما تاکید می کند اما تعدادی از صادرکنندگان نمی توانند ارز خود را که با هزینه فراوان نقل و انتقال انجام شده است ارزان تر از قیمت واقعی که همان نرخ بازار است در سامانه نیما بفروشند این در حالی است که برخی پیشنهاد می کنند اگر دولت بتواند قیمت مناسبی را برای خرید ارز صادر کنندگان ایجاد کند (ارز ترجبحی) این رویکرد به نفع دولت و فعالان اقتصادی خواهد بود.
تنها راه علاج کاهش نرخ ارز تلاش برای کاهش نرخ تورم است
وی تنها راه علاج جلوگیری از وضعیت ناآرام قیمت ارز را تک نرخی کردن آن عنوان کرد و افزود: ارز چند نرخی همیشه مشکلات فراوانی را به همراه دارد بنابراین دولت باید در این شرایط ارز را تک نرخی کند.
وی دلیل اصلی افزایش نرخ ارز در بازار را بالا بودن نرخ تورم در کشور دانست و افزود: نرخ ارز معلولی از نرخ تورم است، بنابراین با وجود نرخ بالای تورم در کشور نباید انتظار داشت قیمت ارز در کشور بسیار پایین تر از این باشد.
نظر شما