بازار، گروه بین الملل: دونالد ترامپ رییس جمهوری امریکا اخیرا یک سخنرانی در کاخ سفید برگزار کرد و در این سخنرانی رسما در مورد تحریم اقتصادی چین سخن گفت. تحریمی که دیگر به ابزاری برای فشار آوردن آمریکا به دیگر کشورهای دنیا برای همسو کردن آنها با سیاستهایش تبدیل شده است و دیگر منطقی جهانی در پس این سیاست دیده نمی شود. سیاستی که بارها در قبال کشورهای مختلف اجرا شد و کمتر شرایطی بود که نتیجه مطلوب امریکا را به همراه آورد.
این تحریم در شرایطی که چین یکی از بزرگترین اقتصادهای دنیا است و بزرگترین شریک تجاری امریکا هم محسوب می شود، بسیاری از رسانه های دنیا را متحیر کرد. از طرف دیگر امریکا در سال ۲۰۱۹ میلادی فاز اول توافق تجاری خود با چین را امضا کرده بود و در این دوره هم بارها در مورد تداوم مذاکرات تجاری صحبت کرده بود. از طرف دیگر اخیرا یکی از مقامات ارشد پنتاگون در یک مصاحبه تلویزیونی با سی ان بی سی رسما از چین به عنوان خطر بزرگ پیش روی امریکا نام برد. خطری که در جلسات اخیر اعضای پنتاگون بارها به آن پرداخته شده است و برای مواجهه با این بحران چاره اندیشی شده است.
این تغییر رویکردها در شرایطی اتفاق افتاد که امریکا در شرایط بسیار سختی قرار دارد. این کشور بزرگترین قربانی ویروس کرونا است و هر روز شمار بیشتری از مردم در اثر ابتلا به کرونا جان خود را از دست می دهند. بسیاری از صنایع آسیب جدی دیده اند که شاخص ترین آنها صنعت حمل و نقل هوایی است. افزایش نرخ بیکاری و مشکلات معیشتی هم معضل دیگری است که امریکایی ها را در این روزهای کرونایی درگیر کرده است. از طرف دیگر اعتراض های مردم امریکا در نتیجه مرگ یک شهروند سیاهپوست هم جریان دارد و نظم بسیاری از شهرهای امریکا را بر هم ریخته است.
چرا سیاست امریکا تغییر کرد؟
حال سوال این است که چرا دولت ترامپ در این شرایط رویکرد خود را در قبال چین تغییر داد و کشوری که تا چند سال قبل شریک و دوست تجاری اش بود را با تیر تحریم هدف قرار داده است؟ کشوری که دومین اقتصاد بزرگ دنیا است و قدرت زیادی برای اثر گذاری در تعاملات تجاری و اقتصادی جهان دارد و حتی می تواند در عرصه اقتصادی به امریکا و شرکای اقتصادی اش آسیب وارد کند. آمارها نشان می دهد چیت بزرگترین شرکت تجاری امریکا است و ارزش تجارت آنها در روزهای بحرانی کرونایی هم رشد کرده است.
اما در تمامی این دوره ها ترامپ از تحریم چین صحبت می کرد. تحریم اقتصادی به بهانه عدم اطلاع رسانی در مورد همه گیری ویروس کرونا در کشور و مسایل دیگری که قبلا اصلا مطرح نبود. اما چین هم نشان داده است قدرت زیادی برای عکس العمل نشان دادن در بازار دارد. از یک طرف اقتصاد بزرگی است و حذف این اقتصاد از بازار جهانی امکان پذیر نیست و از طرف دیگر چین می تواند اقتصادهای دوست و شریک امریکا را هدف قرار دهد و با فشارهای اقتصادی آنها را با خود همراه کند یا آنها را به مخالفت با سیاست تحریمی وضع شده توسط امریکا وادار کند. نکته ای که باید در نظر گرفت این است که دیگر چین، اقتصادی قابل حذف شدن نیست بلکه اقتصادی است که روی تعاملات و تصمیم گیری ها و سیاستهای اقتصادی دنیا تاثیر معنا داری دارد و این نکته ای است که به نظر می رسد دولت ترامپ به آن بی توجه است.
دیوید مک کوری یکی از تحلیل گران سیاسی امریکا در مصاحبه ای با شبکه تلویزیونی سی ان ان در پاسخ به این سوال گفت: « تمامی این سیاستها برای اثر گذاری روی انتخابات سال ۲۰۲۰ است. ترامپ می داند در شرایط ضعیفی قراردارد و با سخت گرفتن بر کشور چین تلاش می کند تا اندکی در میان مردم جا باز بکند. باید در نظر داشته باشیم که او در جریان انتخابات سال ۲۰۱۶ هم سیاست های سخت گیرانه ای در قبال کشور چین داشت و در مورد عدم توازن تجاری امریکا و چین و مزایای تجارت دو کشور برای اقتصاد چین سخن می گفت. بعد از انتخابات هم توافق های تجاری قبلی را با چین بر هم زد و توافق تازه ای را طرح ریزی کرد.»
دیگر اقتصاد برگ برنده ترامپ نیست
در سال ۲۰۱۹ میلادی و زمانی که ترامپ توافق تجاری خود با چین را امضا کرد، این کشور پایین ترین نرخ بیکاری را داشت و اقتصاد در این کشور با سرعت رشد می کرد. در آن زمان رونق اقتصادی برگ برنده ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری بود و برای استفاده از این برگ برنده فاز اول توافقی را با چین امضا کرد که بسیاری از تحلیل گران هیچ قدرت اجرایی در این توافق نمی دیدند. اما وضعیت به تدریج تغییر کرد. همه گیری ویروس کرونا اقتصاد امریکا را نابود کرد و ضعف ترامپ در کنترل شرایط باعث شد تا میلیونها امریکایی درگیر این ویروس شوند و صدها هزاران نفر جان خود را از دست بدهند. حال که فاصله کمی تا انتخابات مانده است، ترامپ تلاش می کند که جایگاهش را حفظ کند ولی این بار نمی تواند از ابزار اقتصادی استفاده کند و از چین به عنوان برگی تازه برای انتخابات استفاده کرده است. تحریم اقتصادی چین، درگیر شدن با این کشور که یک ابر قدرت اقتصادی است می تواند فضا را تا اندازه زیادی تغییر دهد و توجه مردم یا به تعبیر بهتر عوام امریکا را به مسایل داخلی و ضعف های مدیریتی او کمتر کند. این مساله برای رییس جمهوری که از هیچ تلاشی برای موفقیت در انتخابات فروگذار نمی کند، وضعیت مطلوبی است. هرچند که هزینه های اقتصادی زیادی برای امریکا به همراه بیاورد و حتی روسای جمهوری آینده این کشور را با چالشهای زیادتری روبرو خواهد کرد.
در نهایت می توان این طور براورد کرد که سیاستهای اخیر ترامپ در مقابل چین، اعم از تحریم های اقتصادی یا مقابله های کلامی و سیاسی با این کشور همه تلاشی برای استفاده از برگ برنده چین در انتخابات نوامبر سال ۲۰۲۰ است. سیاستی که این بار نمی توان زیاد در مورد کارایی آن اطمینان داشت زیرا نارضایتی مردم از مدیریت ترامپ در شرایط کرونا، نقش مهمتری در تصمیم گیری مردم دارد.
نظر شما