بازار؛ گروه استانها: در گزارش قبل به وضعیت گرانی اداوات کشاورزی به صورت تجمیعی در استان‌های سمنان، مرکزی و تهران پرداختیم حال قصد داریم گرانی اداوات کشاورزی را در استان‌های خراسان رضوی، قم و لرستان ارزیابی کنیم. استان‌هایی که هم سهم خوبی از تولیدات کشاورزی دارند و هم مشکلات عدیده‌ای کشاورزی آنان را تهدید می‌کند.
نوسانات قیمت ادوات و نهاده‌های کشاورزی از جمله مواردی است که کشاورزان لرستان را درگیر کرده و علاوه بر رنج کشاورزان، آب و خاک را نیز در معرض خطر قرار می‌دهد. لرستان از استان‌های پر آب کشور و دارای خاک مساعد است و کشاورزی و باغداری از استعدادها و توانمندی‌های آن به شمار می‌رود، با اینکه لرستان، استان اول تولید حبوبات کشور است، اما کشاورزان با مشکلات زیادی دست وپنجه نرم می‌کنند و هر ساله نظاره‌گر تاراج دسترنج خود توسط سودجویان هستند.
گرانی ماحصل یک عامل نیست
کارشناس اقتصادی در گفت‌وگو با خبرنگار بازار با اظهار اینکه متاسفانه همه چیز در هم تنیده شده است و وقتی قیمت ارز بالا می‌رود تمام صاحبان مشاغل نیز هزینه تمام شده‌شان بالا می‌رود، افزود: مشکل اصلی این است که دولت توان نظارت بر بازار را ندارد.بخشی از افزایش قیمت‌ها بر می‌گردد به دخالت چند نفر سودجوی انحصارگر که واردات نهاده‌ها و ماشین آلات کشاورزی را در دست دارند و در حق مردم اجحاف می‌کنند
عبدالمجید شیخی عنوان کرد: در واقع بازار رها شده است و الان افزایش قیمت‌ها در تمام نهاده‌ها و ستانده‌ها است، بخشی از افزایش قیمت‌ها بر می‌گردد به دخالت چند نفر سودجوی انحصارگر که واردات نهاده‌ها و ماشین آلات کشاورزی را در دست دارند و در حق مردم اجحاف می‌کنند که بایستی قوه قضائیه پرونده این افراد را باز کند و دستشان را از جان کشاورزان کوتاه کند.
وی با بیان اینکه بایستی دولت از بخش کشاورزی با تمام ابزارهای ممکن حمایت کند، نهاده‌های کشاورزی و تجهیزات را باید به قیمت ترجیحی در اختیار کشاورزان قرار دهد، تصریح کرد: باید تلاش در راستای حمایت در تامین نهاده‌ها و ماشین آلات باشد، ولی چون دولت خودش را خیلی مقید به حمایت از بخش کشاورزی نمی‌بیند متاسفانه در اقتصاد بیشترین آسیب را از ناحیه کشاورزی می‌بینیم.
تاثیرگذاری سیاست‌های دولتی
کارشناس اقتصادی خاطرنشان کرد: دولت اگر سیاست درستی داشت ابتدا قیمت خرید تضمینی گندم را اصلاح می‌کرد، الان قیمت خرید تضمینی گندم کمتر از قیمت محصولی است که از خارج وارد میکنیم که به ضرر بخش کشاورزی است و در واقع تنبیه تولید گندم در بخش کشاورزی محسوب می‌شود لیکن بایستی برنامه خرید تضمینی، برنامه قیمت تضمینی و برنامه حمایت از نهاده‌های کشاورزی، حمایت بازاریابی و حمایت فناوری را داشته باشیم.
شیخی گفت: دولت باید چشمانش را باز کند و مراجعه‌ای به برنامه‌های حمایتی کشورهای پیشرفته در بخش کشاورزی داشته باشد و شاخص برنامه‌های حمایتی را در کشورهای عضو سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه ببیند از سوی دیگر باید گفت بخش کشاورزی یکی از رکن‌های اصلی امنیت کشور است و هرگونه افزایش قیمت نهاده‌ها و ادوات در تولید بخش کشاورزی اثر منفی دارد به ویژه با این سیاست‌های ولنگار بازرگانی دولت و با وجود انحصار در بخش واردات نهاده‌ها و ستاده‌های بخش کشاورزی، خیلی در معرض آسیب بوده و متاسفانه به دلیل فقدان برنامه تنظیم بازار این آثار سوء خودش را بیشتر و بزرگ‌تر نشان می‌دهد.
ارز یک مشکل اساسی
از سوی دیگر رئیس نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی ایران نیز در گفت‌وگو با خبرنگار بازار با اظهار اینکه قیمت ادوات کشاورزی افزایش داشته و متاسفانه روز به روز گران‌تر هم می‌شود، افزود: با توجه به بالا رفتن ارز و شایعاتی که در کشور به راه می‌افتد و محصولی گران می‌شود به صورت زنجیره‌ای تمام محصولات دیگر به همین شکل گران می‌شود. از طرفی ارز ۴۲۰۰ تومانی که حذف شده و همه چیز به ارز نیمایی محاسبه می‌شود روی همه محصولات اثر می‌گذارد و همه محصولات را گران می‌کنند.
تمام دنیا و کشورهای پیشرفته به سمت کشت مکانیزه رفته‌اند و کشاورزی را اقتصادی کرده‌اند ولی متاسفانه دلیل اصلی که ما نمی‌توانیم در این راستا حرکت کنیم همین ناتوانی و دست خالی کشاورز و تولید کننده است
محمد شفیع ملک زاده خاطرنشان کرد: یک دلیل افزایش این قیمت‌ها نبود نظارت و کنترل است، ما نظارت و کنترل درستی در کشور در بحث بازار و فروش کالاها نداریم؛ قطعا زمانی تجهیزات و مواد اولیه به این شکل افزایش پیدا می‌کند، تولید کننده یا کشاورز قدرت خرید این تجهیزات را ندارد و مسلما در بحث مکانیزه کردن بخش کشاورزی خیلی عقب می‌مانیم و بیشتر به کار سنتی ادامه می‌دهیم که باعث می‌شود خسارت زیادی به بخش کشاورزی وارد شود.
وی گفت: تمام دنیا و کشورهای پیشرفته به سمت کشت مکانیزه رفته‌اند و کشاورزی را اقتصادی کرده‌اند ولی متاسفانه دلیل اصلی که ما نمی‌توانیم در این راستا حرکت کنیم همین ناتوانی و دست خالی کشاورز و تولید کننده است که توان اینکه یک تراکتور را خریداری کنند و یا ماشین آلات امروزی را بخرند را ندارند.
اوضاع در قم هم مناسب نیست
در قم نیز گرانی وسایل مکانیزه کشاورزی باعث شده تا کشاورزان از شیوه‌های سنتی در کشاورزی استفاده کنند که این مسئله علاوه بر بهره‌وری کمتر باعث فرسایش خاک و هدر رفت آب می‌شود. هرچند جهاد کشاورزی قم برای تشویق کشاورزان به سمت مکانیزه کردن کشاورزی تسهیلاتی را پرداخت کرده است اما همچنان افزایش قیمت ادوات بدون نظارت عرصه را بر کشاورزان قمی تنگ کرده و کشاورزان با توجه به گرانی ادوات و کود و سم و ثابت بودن قیمت فروش محصولات کشاورزی رنج‌نامه بی‌پایانی دارند.
استفاده از تجهیزات پیشرفته و مکانیزه در مزارع و تکمیل زنجیره تولید محصول‌های قابل کشت در قم از جمله سیاست‌های مورد توجه برای بالا بردن ارزش افزوده اقتصادی بخش کشاورزی است، استانی که کویری است و سال‌ها با مشکلات کمبود منابع آبی دست و پنجه نرم می‌کند و راهی جز تغییر الگوی کشت و مکانیزه شدن کشاورزی ندارد.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان قم در گفت‌وگو با بازار بیان می‌کند: این مرکز تلاش دارد تا با افزایش دانش بهره‌وران و مکانیزه کردن بخش کشاورزی استان از هدر رفت منابع آبی و خاکی جلوگیری کند؛ در کشاورزی تجاری ما به بخش‌های وارد شدیم که در آن می‌تواند مزیت‌هایی برای استان باشد تا علاوه بر توسعه کمی و کیفی تولید درآمد کشاورزان را افزایش دهد.
عباس پورمیدانی می‌افزاید: به طورکلی تمام فعالیت‌های سازمان جهاد کشاورزی قم در راستای رسیدن به این هدف است و در این خصوص طرح‌های بزرگی همچون اصلاح الگوی کشت و مکانیزه شدن آن پایه‌ریزی شده است که موجب تحول کشاورزی استان خواهد شد.
تمهیدات لازم اندیشیده می شود
رئیس اداره مکانیزاسیون جهاد کشاورزی استان قم در پاسخ به این سؤال که برای حمایت از کشاورزان در شرایط سخت کنونی بازار ماشین آلات کشاورزی چه اقدامی شده، عنوان می‌کند: با توجه به گرانی ادوات و ماشین آلات کشاورزی دولت تا جایی که مقدور بوده تمهیداتی را برای توسعه مکانیزاسیون کشاورزی و تشویق و حمایت کشاورزان برای مکانیزه شدن اجرا کرده است.
سید مهدی مظهری می‌افزاید: برای بخش مکانیزاسیون کشاورزی هرکدام از استانها خط اعتباری ویژه‌ای دارند و جهاد کشاورزی استان قم از این خط برای پرداخت تسهیلات برای امر خرید ماشین آلات و ادوات کشاورزی استفاده می‌کند.
وی افزود: برای این امر وام پنج ساله با سود مشارکتی ۱۵ درصد از سال گذشته برای کشاورزان پرداخت شده است که با توجه به استقبال خوب کشاورزان و بهره‌برداران قمی کل اعتبارات سال گذشته صفر شده است؛ سال گذشته ۱۲ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان برای خط اعتباری شماره هفت استان قم هزینه شده است. امسال هم برای تشویق کشاورزان برای مکانیزه شدن و همچنین اعطای تسهیلات برای این امر اعتبار ۲۴ میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان اختصاص داده شده است.
خراسان رضوی مستعد اما دارای مشکل
از سطح زیر کشت حدود یک‌میلیون هکتار در استان خراسان رضوی بیش از ۶۲۷ هزار هکتار زراعی و حدود ۳۶۲ هزار هکتار باغی است و لذا این با تولید بیش از هشت میلیون تن تولید انواع محصولات زراعی، باغی، دامی و آبزیان باارزش ناخالص اقتصادی بیش از ۳۳۰ هزار میلیارد ریال جایگاه تعیین‌کننده‌ای در اقتصاد ملی و استان دارد و نقش مهمی در تأمین نیازهای حیاتی جامعه، امنیت غذایی، تأمین مواد اولیه موردنیاز صنایع و ایجاد اشتغال ایفا کرده است.
کشاورزی در ایران با مکانیزه شدن هنوز فرسنگ‌ها فاصله دارد و بسیاری از کشاورزان مناطق مختلف کشاورزی نتوانسته‌اند به دلایل مختلف آن‌گونه که بایدوشاید از مزیت‌های طرح‌های توسعه کشاورزی بهره‌مند شوند
به اعتقاد کارشناسان و صاحب‌نظران، کشاورزی در ایران با مکانیزه شدن هنوز فرسنگ‌ها فاصله دارد و بسیاری از کشاورزان مناطق مختلف کشاورزی نتوانسته‌اند به دلایل مختلف آن‌گونه که بایدوشاید از مزیت‌های طرح‌های توسعه کشاورزی بهره‌مند شوند. باوجود تلاش‌های دولت برای افزایش شاخص مکانیزاسیون اما این شاخص در طی سال‌های گذشته از ۲۸ به ۵۰ درصد رسیده در خراسان رضوی رسیده است که هنوز بنا بر گفته کارشناسان جهاد کشاورزی کافی نیست.
باوجوداینکه در خراسان رضوی تعداد ۳۶۳ هزار بهره‌بردار در بخش کشاورزی فعالیت دارند و بخش وسیعی از اراضی تحت کشت غلات اختصاص دارد اما درصد کشت مکانیزه از ۵۰ درصد فراتر نمی‌رود. حتی بنا بر آمار در شاخص سم‌پاشی که با سلامت انسان‌ها در ارتباط است و استفاده از ابزار مکانیزه منجر به تسهیل سم‌پاشی و کاهش باقی‌مانده سموم بر روی محصولات می‌شود اما این شاخص نیز از ۵۵ درصد فراتر نمی‌رود.
تمهیدات جهاد برای کاهش مشکلات
علی قوچانی کشاورز خراسانی می‌گوید: خرده مالکیت زمین‌ها باعث می‌شود کشاورزان درتامین سرمایه اولیه، خرید ماشین‌آلات، با مشکلات جدی روبرو شوند و از سوی دیگر به‌کارگیری ماشین‌های کشاورزی درزمین‌های کوچک به‌صرفه نیست از سوی دیگر به دلیل خرده مالکی لذا خریداری وسایل کشاورزی با این قیمت‌های گزاف از عهده کشاورزان خارج است و حتی آن‌هایی که تراکتور یا کمباین دارند برای تهیه لاستیک، سوخت، تأمین قطعات و تعمیرکار با مشکل روبرو هستند به همین دلیل است که برخی از کشاورزان عطای خریداری ماشین‌آلات مکانیزه را به لقایش می‌بخشند.
معاون برنامه‌ریزی و امور اقتصادی سازمان جهاد کشاورزی استان خراسان رضوی بابیان اینکه افزایش کمیت، کیفیت و راندمان محصولات تولیدی با توسعه و تجهیز مکانیزاسیون محقق می‌شود به بازار گفت: این امر نیز موجب کاهش هزینه‌ها و افزایش درآمد کشاورزان می‌شود طی سال‌های گذشته تلاش و منابع اعتباری بسیاری برای افزایش شاخص مکانیزاسیون در این استان به کار گرفته‌شده است.
سید جعفر حاجی مجتهدبا بیان اینکه سال گذشته ۸۲۲ میلیارد و ۵۰۰ میلیون ریال تسهیلات از محل خط اعتباری مکانیزاسیون استان در این بخش پرداخت شد و برای امسال نیز معادل یک هزار و ۲۳۴ میلیارد ریال تسهیلات برای این منظور در نظر گرفته‌شده است، بیان کرد: استفاده از ماشین‌آلات کشاورزی در نهایت به سود کشاورز و بهره‌بردار است به‌عنوان‌مثال در کاشت دستی یک هکتار گندم باید ۳۳۰ تا ۳۴۰ کیلوگرم بذر پاشیده شود که این مقدار با استفاده از دستگاه و به‌صورت مکانیزه ۲۲۰ کیلوگرم بذر در هر هکتار است و این به معنای صرفه‌جویی ۱۰۰ کیلوگرم گندم در هر هکتار است.
وی بابیان اینکه سطح مکانیزاسیون بخش کشاورزی در این استان هم‌اکنون به ۱.۸ اسب بخار در هر هکتار افزایش پیداکرده است، افزود: این در حالی است که سطح مکانیزاسیون بخش کشاورزی در سال ۱۳۹۲ معادل ۱.۲ اسب بخار در هکتار بود همچنین باید گفت مکانیزاسیون در بخش‌های مختلف کشاورزی با ایجاد خط اعتباری توسط دولت تدبیر و امید از سال ۹۲ موردتوجه قرارگرفته است.
کمک به کشاورزان مشهدی
مدیر جهاد کشاورزی شهرستان مشهد بابیان اینکه همه‌ساله ضمن در اختیار گذاشتن تسهیلات برای خریداری ماشین‌آلات کشاورزی نسبت به تأمین ماشین‌آلات برای برداشت محصول سایر کشاورزان نیز برنامه‌ریزی می‌شود به بازار گفت: به‌طور مثال در حال حاضر که در فصل برداشت غلات هستیم پیش از فرارسیدن فصل درو طی نشستی که با کمباین داران منطقه داشتیم نسبت به تعیین نرخ برداشت انواع کمباین در هر هکتار اقدام کردیم.
امید طهماسبی زاده بابیان اینکه گروه‌های برداشت متشکل از کارشناسان مجرب مستقر در مدیریت و مراکز جهاد کشاورزی دهستان‌های تابعه این شهرستان بر کار برداشت و تنظیم کمباین‌ها نظارت دارند، ادامه داد: بیش از صد دستگاه کمباین کار در این شهرستان فعالیت دارند که از تعداد ۸۲ دستگاه به کمباین‌های مهاجر تعلق دارد از سوی دیگر این شهرستان با داشتن بیش از ۱۰۰ کمباین یکی از شهرستان‌های برتر استان ازنظر تعداد کمباین است و در حال حاضر بیش از۹۵ درصد برداشت غلات این شهرستان به‌صورت کاملاً مکانیزه انجام می‌شود.
وی بیان کرد: برای کمک به کشاورزان و تسهیل برداشت محصول حتی در خصوص تأمین سوخت کمباین‌ها نیز برنامه‌ریزی لازم انجام پذیرفته است از همین رو سهمیه سوخت کمباین ها ی بومی به صورت ماهیانه و کمباین های مهاجر ۱۵ روزه تامین می‌شود.
در نهایت باید دید تمهیداتی که مسئولان از آن سخن می گویند تا چه اندازه عمل می‌شود فعلا که گذر دلار از پله ۲۲ هزار تومان امید ها برای بهبود اوضاع را کمرنگ کرده است.
نظر شما