کاهش قیمت طلا به دنبال حراج های بانک مرکزی در مرکز مبادله، افت اونس جهانی و کاهش قیمت ارز

بازار؛ محسن شمشیری: قیمت طلا که در ۱۹ آپریل ۲۰۲۴ یعنی ۳۱ فروردین ۱۴۰۳ به بالاترین سطح قیمت در ۳۰ سال گذشته رسید و قیمت هر اونس طلا ۲۳۹۰ دلار را ثبت کرد روز چهارشنبه با ۸ درصد کاهش به ۲۳۱۶ دلار رسیده و نشان می دهد که در پی آرامش در منطقه، قیمت جهانی طلا کاهش یافته و کاهش بیشتر آن نیز محتمل است. اما در عین حال، در بازار داخلی نیز به دلیل آرامش نسبی نرخ ارز و کاهش قیمت در روزهای اخیر قیمت سکه و طلا نیز کاهش یافته است.

روند قیمت جهانی طلا نشان می دهد که قیمت طلا در یک هفته اخیر از ۲۳۸۰ دلار به ۲۳۹۰ دلار افزایش و سپس به ۲۳۱۶ دلار کاهش یافته است. این روند در طول ۳۰ سال اخیر و یک سال اخیر بی سابقه بوده است. در یک سال اخیر قیمت طلا از محدوده کانال ۱۹۰۰ دلار تا کانال ۲۳۰۰ دلار افزایش داشته و کارشناسان دلیل آن را جنگ اوکراین، التهاب در منطقه خاورمیانه و سایر تحولات اقتصادی و بازارهای مختلف سهام و نفت و همچنین رشد تقاضا در کشورهایی مانند هند، ارزیابی کرده اند که باعث توجه سرمایه گذاران به این فلز قیمتی و دارایی سنتی شده است. در ۳۰ سال اخیر قیمت طلا از زیر ۵۰۰ دلار در ۱۹۹۵ به بالای ۱۵۰۰ دلار در ۲۰۱۰ رسید و در ایران در طول دهه ۱۳۹۰ شاهد افزایش قیمت طلای جهانی و قیمت ارز در داخل بوده ایم که به صورت همزمان عامل افزایش قیمت طلا و سکه بوده است. در ۵ سال اخیر نیز قیمت طلا از کانال ۱۳۰۰ دلار در ۲۰۱۹ به ۱۸۰۰ دلار در پایان دولت ترامپ در ۲۰۲۰ رسید و با پیروزی بایدن به تدریج به بالای ۱۸۰۰ دلار افزایش یافت اما در سال های ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴ به اوج خود رسیده است. براین اساس برخی کارشناسان معتقدند که احتمالا با پیروزی ترامپ و جمهوری خواهان در آبان ماه، می توان انتظار کاهش یا ثبات نسبی قیمت طلا در ۲۰۲۵ را داشت.

قیمت طلا روز سه شنبه برای لحظاتی از مقاومت ۲۳۰۰ دلاری خود، پایین تر رفت و با ریزش بیش از ۲۳ دلار در یک روز و ۱۷۶ دلار چهار روزه مواجه شده است.

قیمت طلا روز دوشنبه پس از عدم موفقیت در عبور از مقاومت ۲۳۰۰ دلاری خود، با ریزش و اصلاح قیمت مواجه شد. به گفته کارشناسان، دلیل اصلی ریزش قیمت طلا طی شبانه روز گذشته و افت بیش از یک حصول اطمینان بازارهای جهانی در خصوص تنش زدایی موجود میان اسرائیل و ایران بوده است.

مقام های ارشد تهران و تل آویو طی روزهای شنبه و یکشنبه به صورت رسمی اعلام کردند که قصد گسترش تنش و درگیری با یکدیگر در سطح منطقه را ندارند. همین موضوع باعث شد تا ترس از جنگ به عنوان یکی از عوامل روانی مهم و تاثیرگذار بر قیمت طلا تا حد زیادی کاهش سافته و جایگاه طلای امن تا حد زیادی در میان سرمایه گذاران تضعیف شود.

از سوی دیگر، مقام های فدرال رزرو اعلام کرده اند که به احتمال زیاد، روند کاهش نرخ بهره بانکی در آمریکا را از ماه های ژوئن و جولای آغاز خواهند کرد؛ موضوعی که می تواند سرمایه در گردش بازار را به سمت بازار طلا و دیگر بازارهای سرمایه سوق دهد.

رئیس بانک مرکزی فرانسه نیز روز دوشنبه اعلام کرد که تنش های شکل گرفته در خاورمیانه نباید بر روی اقتصاد اروپا و منطقه یورو تاثیرگذار باشد. وی تصریح کرد که سیاست های مالی بانک مرکزی اروپا در خصوص کاهش نرخ تورم جوابگو بوده و در حال حاضر، تورم منطقه یورو به زیر ۲ درصد رسیده است. مجموع این شرایط باعث خواهد شد تا تمرکز سرمایه از سپرده گذاری در بانک های کاهش یافته و به سمت بازارهای انرژی، طلا و کامودیتی های مختلف سیر نماید.

اما در آن سوی میدان، بازدهی سالانه اوراق قرضه آمریکا شاهد رشد ۴.۶۶ درصدی بوده است. اوراق قرضه آمریکا و بازدهی آن، تاثیر مستقیم بر قیمت طلا داشته و هر مقدار بازدهی این اوراق افزایش یابد، به همان میزان از جذابیت طلا برای سرمایه گذاران کاسته خواهد شد. این فاکتور نیز از جمله عوامل منفی دیگر برای رشد قیمت طلا بوده است.

اما نهایتا، آخرین فاکتور تعیین کننده بر قیمت طلا، شاخص دلار (DXY) است که طی روزهای گذشته در محدوده بسیار باریک از نوسان و در کانال ۱۰۸ قرار دارد. از آنجاکه قیمت جهانی طلا همواره بر اساس دلار سنجیده شده و در حقیقت، دلار کاملا بر بازار جهانی طلا سیطره دارد، کاهش نوسان شاخص دلار نیز منجر به ایجاد ثبات نسبی در بازار طلا خواهد شد.

اما شاخص RSI ۱۴ روزه در حال حاضر روی ۶۴.۴۰ قرار داشته که اندکی به نسبت روزهای گذشته کاهش یافته و از منطقه اشباع خرید بازگشته است. باید توجه داشت که بازار طلا، علیرغم تمامی فاکتورهای منفی ذکر شده، هنوز در فاز گاوی قرار داشته و به احتمال زیاد، در کوتاه مدت می توان بار دیگر شاهد افزایش قیمت در بازارهای جهانی بود.

کاهش قیمت طلا به دنبال حراج های بانک مرکزی در مرکز مبادله
از سوی دیگر، کارشناسان معتقدند که تحرکات بانک مرکزی در چهارماه اخیر و از جمله عرضه شمش و سکه در مرکز مبادله طلا و ارز که با دو ویژگی عمده یعنی جلوگیری از خروج ارز و همچنین کاهش رانت مبادله طلا در بازار صورت می گیرد، عامل موثر سوم در کاهش قیمت طلا و سکه بوده است.

به عبارت دیگر، به دنبال آرامش نسبی در منطقه و کاهش قیمت اونس جهانی طلا و کاهش قیمت ارز در بازار داخلی، و همچنین مبادله طلا در مرکز مبادله طلا و ارز، انتظار می رود که بازار طلا با وضعیت و تعادل بهتری مواجه باشد.

فروش ۲۷۰۰ کیلو طلا در ۲۰ حراج که در بیستمین حراج مرکز مبادله ارز و طلا ۸۰ کیلو طلا فروخته شده عامل عمده ای برای تعادل بخشیدن به بازار طلا محسوب می شود.

طی دوره حراج بیستم، ۱۹۳ کیلوگرم شمش طلا ویژه رفع تعهد ارزی صادرکنندگان عرضه شد که در دو بخش عمده و خرد مجموعا ۸۰ کیلو گرم شمش توسط حاضرین خریداری شد. در این روز، ارزش ریالی هر شمش طلا با عیار ۹۹۵ در هزار، به طور میانگین ۴ میلیارد و ۶۵۷ میلیون تومان بود. حراج حضوری شمش طلا از ۲۷ دی ماه ۱۴۰۲ در مرکز مبادله ایران آغاز و با گذشت ۳ ماه و برگزاری ۲۰ حراج، ۲۷۱۶ کیلوگرم شمش طلای استاندارد با عیار حداقل ۹۹۵ در هزار معامله شد.

کارشناسان معتقدند که حراج های شمش و سکه طلا در مرکز مبادله ارز و طلا با فاصله کمی انجام می شود و بیست حراج شمش طلا و ۱۰ حراج سکه طلا موجب شده که تقاضا اشباع شود و روی تعادل بازار و کاهش نوسان ها اثرگذار باشد. در نتیجه با اشباع شدن، آرام آرام به سمت تخلیه حباب میرویم

افت بهای جهانی طلا بازار فلز زرد در داخل کشور را تحت تاثیر قرار داده است. در حالی که قیمت سکه طلا در بازار روز دوشنبه با ایست قیمتی خود در نرخ ۴۳ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان درجا زده بود، قیمت این شاخص طلایی در بازار روز گذشته کاهشی ثبت شد و به کانال ۴۲میلیون‌تومانی رسید. محاسبات نشان می‌دهد افت نرخ سکه در ارزش ذاتی آن صورت گرفته و نرخ حباب آن تغییر چشمگیری نداشته است.

بر اساس فرمول محاسبه نرخ سکه طلا در بازار تهران قیمت هر قطعه از این کالای سرمایه ای برابر است با حاصل ضرب بهای اونس طلا در قیمت روز دلار آزاد و ضریب تبدیل اونس به گرم سکه (عدد ثابت)؛ که مابه التفاوت این نرخ و قیمت روز بازار نیز تحت عنوان حباب این کالا شناخته می‌شود.

یک بررسی اجمالی از روند نرخ شاخص های تشکیل دهنده قیمت سکه نشان می‌دهد که برخلاف رشد نسبی قیمت دلار در معاملات غیر رسمی، بهای اونس طلا در بازار روز گذشته افت کرده است.

این در حالی است که نرخ حباب این کالا (که نمایانگر میزان تقاضای موجود در بازار است) نیز نسبت به روز گذشته تفاوت چشمگیری نداشته و در نیمه دوم کانال ۷ میلیون تومانی محاسبه شده است.

در نتیجه می‌توان گفت که افت قیمت سکه طلا در ارزش ذاتی آن صورت گرفته و ناشی از نوسانات طلای جهانی است.

کاهش قیمت طلا در بازار و ثبات نسبی در بازار و اشباع تقاضا، به دنبال بیست حراج شمش و ۱۰ حراج سکه طلا در مرکز مبادله و افت اونس جهانی طلا و کاهش قیمت ارز در بازار داخلی به دلیل آرامش در منطقه رخ داده و انتظار می رود که در صورت ادامه شرایط کنونی، بازار طلا از ثبات نسبی و اشباع تقاضا در بازار برخوردار باشد