بازار؛ گروه صنعت: در شرایطی مسئولان از تامین بیش از ۹۷ درصد از نیاز دارویی کشور در داخل می گویند که هر روز سایه جدیدی از مشکلات بر سر صنعت سنگینی می کند. یک بار داروسازان به واسطه یارانه دارو یا همان ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی و قیمت گذاری دستوری عقب نگه داشته شدند و باری دیگر بعد از اجرای طرح دارویار و با انتقال مشکل نقدینگی به پایان زنجیره یعنی داروخانه ها؛ کل زنجیره تامین دچار مشکل مالی شدند.
مشکلی که بیشتر از پرداخت دیرهنگام بیمه ها نشات می گیرد و باعث می شود تولیدکنندگان دارو منابع مالی کافی برای تولید داروهای به روز را نداشته باشند و در موارد شدید تر نیز در تامین مواد اولیه برای خطوط تولید شان دچار مشکل شوند. در این رابطه شهاب الدین جنیدی جعفری سخنگو و عضو هیئت مدیره انجمن داروسازان ایران در گفت و گو با بازار توضیح می دهد:
* بیش از یک سال از اجرای طرح دارویار می گذرد و تمام مزایا و معایب این طرح نمایان شده است، بفرمایید به عنوان سخنگوی انجمن داروسازان چقدر اجرای این طرح را مفید و یا حتی مشکل زا می بینید؟
به نظر می رسد بعد از اجرای طرح دارویار که یکی از طرح های بسیار به موقع و درست سازمان غذا و دارو و وزارت بهداشت بود و با تغییراتی که در نحوه ارائه ارز تخصیصی برای دارو اتفاق افتاد و در عمل اکنون این یارانه به انتهای زنجیره تامین منتقل شده، می توان گفت به نسبت شرایط شرکت های توزیع کننده دارو، حتی برخی از تولیدکنندگان و داروخانه ها به نسبت عقب نگه داشته شدن شان طی ادوار مختلف، اندکی بهبود یافته است.
* با این تفاسیر اجرای طرح دارویار را برای ادامه فعالیت صنعت داروی کشور حیاتی می دانید؟
بله، به طور قطع می توان گفت اگر این طرح تیرماه ۱۴۰۱ اجرا نمی شد بسیاری از حلقه های زنجیره تامین دارو، همچون داروخانه ها و شرکت های توزیع کننده با مشکلات عدیده ای مواجه می شدند. بنابراین اجرای طرح دارویار یک اقدام به موقع و خوب بود که می توان از آن به نیکی یاد کرد.
همچنان نگران عدم دریافت به موقع مطالبات داروخانه ها از سازمان های بیمه گر هستیم که نیازمند بهبود برنامه ریزی در این حوزه است
اجرای طرح دارویار در ابتدا با این نیت بود که در انتقال پول از شرکت های بیمه که این منابع ارزی به آن ها اختصاص پیدا کرده بود سهولت بهتری در داروخانه ها اتفاق بیفتد و از آنجا روند انتقال پول بهتر انجام شود و در نهایت داروخانه ها برای تسویه حساب با شرکت های پخش و شرکت های پخش برای تسویه حساب با تولیدکنندگان بتوانند بر روی نقدینگی های خودشان برنامه ریزی بهتری داشته باشند.
بنابراین طبیعی بود که در ابتدای مسیر طرح با مشکلاتی مواجه شود که خوشبختانه اکنون قدری شرایط به حالت عادی برگشته است. البته همچنان نگران عدم دریافت به موقع مطالبات داروخانه ها از سازمان های بیمه گر هستیم که نیازمند بهبود برنامه ریزی در این حوزه است.
* با این شرایط در حال حاضر عدم پرداخت به موقع مطالبات داروخانه ها در طرح دارویار کل زنجیره دارو را متضرر و مردم را دچار مشکل می کند؟ درست است؟
بله، پرداخت دیرهنگام مطالبات یکی از دغدغه های موسسان ۱۵ هزار داروخانه خصوصی کشور است که به دلیل اجرای طرح دارویار، حجم نقدینگی و مطالبات شان از سازمان بیمه گر حدود پنج برابر افزایش پیدا کرده است. مطالباتی که با تاخیر ۲ و سه ماهه نیز به عدد بزرگی می رسد که می تواند چرخه مالی نظام دارویی را مختل کند.
* در کنار این مسائلی که به آن ها اشاره کردید اگر بودجه ۱۴۰۳ همچون بودجه امسال ناکافی باشد صنعت دارو دچار چه مسائلی خواهد شد؟
یکی از موضوعاتی که باید به آن پرداخت همین مسئله تخصیص اعتبار و پول برای بودجه سال ۱۴۰۳ است که کارشناسان و مسئولان سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت مبلغی را تعیین کرده اند که دوباره این مبلغ در مجلس با نقدهایی مواجه شده که حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد با خواسته سازمان غذا و دارو فاصله دارد.
بنابراین طبیعی است اگر با خواسته سازمان غذا و دارو موافقت نشود مجدد کمبود نقدینگی در مجموعه دارویی کشور اتفاق بیفتد. کمبودی که در سال پیش رو باعث می شود بازار دارویی نیز دچار کمبود شود. بنابراین امیدوارم با درایت و برنامه ریزی مسئولان سازمان غذا و دارو، سازمان برنامه و بودجه، سازمان هدفمندی ها و همگی تخصیص ارز و تمام کارهایی که باید در جریان اعتبارات اتفاق بیفتد رخ دهد تا سال آینده بازاری تشنه دارو نداشته باشیم.
* کمبودهای مقطعی دارو چه خسارتی بر پیکره نظام دارویی کشور وارد می کند؟
در صورتی که کمبودی برای داروی مورد نیاز مردم کشور ایجاد شود باید برای جبران آن بیش از نیاز و مصرف کشور نسبت به تامین دارو اقدام کرد تا بتوانیم پاسخگوی تقاضای کاذبی از سوی بیماران به وجود می آید باشیم.
کمبود دارو حتی یک قلم هم زیاد است و بیمار نباید به جز درمان بیماری به هیچ موضوع دیگری فکر کند
بنابراین برای بازگرداندن بازار دارویی به شرایط عادی حتی نیاز است عوارض بیشتری را متحمل شویم و این امکان وجود دارد که هموطنان به دلیل نگرانی نبود دارو درخواست های بیشتر از مقدار مصرف معمول شان را داشته باشند که این هم می تواند بازار را ملتهب کند.
در کل اعتقادمان این است که کمبود دارو حتی یک قلم هم زیاد است و بیمار نباید به جز درمان بیماری به هیچ موضوع دیگری فکر کند؛ چرا که گرفتار بیماری شدن دغدغه ای است که برای بیمار و بستگان آن می تواند نگران کننده باشد و اضافه شدن مسائلی در نظام سلامت همچون بستری، کمبود دارو، هزینه های خارج از بیمه همگی می تواند نگرانی مضاعفی را برای بیمار ایجاد کند.
* در کل به مدیریت نظام دارویی کشور در سال ۱۴۰۲ چه نمره ای می دهید و چه خواسته ای دارید؟
علی رغم اینکه همین سال ۱۴۰۲ هم میزان بودجه درخواستی سازمان غذا و دارو با بودجه ای که از طرف مسئولان اختصاص یافت فاصله داشت و نوع تخصیص ارز و زمان تخصیص و حتی نوع آن، همگی چالش هایی را برای سازمان غذا و دارو ایجاد کرد اما در کل با همه این مسائل، به نظر می رسد میزان کمبود دارویی که موقتا اتفاق افتاد و در برخی از مواقع در مورد بعضی از اقلام نگران کننده شد باز هم با امکانات موجود و مدیریت مجموعه سازمان غذا و دارو به نحو خوبی انجام شد.
در کل انتظار می رود برای سال آینده و جلوگیری از ادامه مشکلات سال جاری مسئولان نسبت به تصویب بودجه درخواستی سازمان غذا و دارو همکاری بیشتری داشته باشند تا قدری از مشکلات کاسته شود.
نظر شما