اسدالله خسروی؛ بازار: هشدار اقتصاددانان به دولت بخصوص بانک مرکزی نسبت به رشد سرسام آور نقدینگی در کشور که نتیجه آن تورم شدید و گرانی کالا و خدمات را در بازار بدنبال دارد، باعث شد تا رئیس کل بانک مرکزی با انتشار یادداشتی در صفحه شخصی خود اعلام کند؛ «نقدینگی موجود نمی تواند به تورم بالا منجر شود». وی در این یادداشت سعی کرده افزایش پایه پولی را طبیعی جلوه بدهد و تصویر سازی اقتصاددانان چون پویا ناظران و مسعود نیلی و سایر اقتصاد دانان که در هفته اخیر از رابطه افزایش نقدینگی با تورم و احتمال شتاب گیری تورم در ماه های بعد صحبت کرده اند، پاسخ دهد. بگوید که مشکل جای دیگری است.
به عقیده کارشناسان؛ اظهارات همتی رئیس کل بانک مرکزی در حالی مطرح است که هر گونه افزایش نقدینگی باید جذب بخش تولید شود تا نتیجه مثبت آن را مردم به خوبی لمس کنند. نه اینکه نقدینگی به جایی رود که به زیان اقتصاد کشور و مردم منجر شود.
توجه اقتصاددانان و خیلی از نمایندگان مجلس به تبعات منفی رشد نقدینگی که فقط طی سه ماهه نخست امسال بیش از ۷.۳ درصد نسبت به پایان سال گذشته افزایش یافته است تا جایی است که گویا قرار است نمایندگان ملت رئیس جمهور را برای پاسخگویی به علل رشد تورم افسارگسیخته به مجلس فرا خوانند.
سئوال از رئیس جمهور برای پاسخگویی وی به رشد نقدینگی و تورم
سید ناصر موسوی لارگانی، عضو هیئت رئیسه مجلس دیروز در صفحه شخصی خود نوشت: «طرح سوال از رئیس‌جمهور و احضارش به مجلس با توجه به تورم افسارگسیخته آماده شده است. وی اعلام کرده است؛ با توجه به تورم افسار گسیخته، افزایش روزانه قیمت طلا، سکه، ارز و مسکن، طرح سوال از روحانی و احضار وی به مجلس را آماده و در جلسه علنی فردا یکشنبه ۱۵ تیر ماه به جریان خواهم انداخت تا اگر روحانی برنامه‌ای برای اصلاح امور ندارد، مجلس به او برنامه بدهد. شرایط فعلی قابل تحمل نیست. اعتراض مردم بحق است».
مردم نباید تاوان ناکارآمدهای دولت را بدهند
در این باره دکتر عبدالحسین ساسان، اقتصاددان در گفتگو با «بازار» عامل اصلی رشد تورم و گرانی ها در بازار را رشد نقدینگی عنوان کرد و افزود: بر اساس اصول علم اقتصاد زمانی که نقدینگی جذب تولید نشود و اشتغال و آبادانی را به بار نیاورد تورم را تشدید کرده چرا که منابع فوق العاده مالی بی ثمر به اقتصاد کشور تزریق و تبعات آن که به افزایش سطح عمومی قیمت ها منجر می شود، معیشت مردم را در تنگنا قرار می دهد.
وی با بیان اینکه تمام دانشمندان اقتصادی دنیا معتقدند؛ انتقال سرمایه به بخش تولید باید همراه با ایده کارآفرینان، وجود تکنولوژی مدرن و روابط مساعد بین المللی برای فروش کالا و ...باشد، افزود: به طور مثال تامین بودجه برای توسعه امور زیرساختی باید بر مبنای عملکرد انجام گیرد و منابع مالی در جایی صرف شود که عایده آن به نفع مردم و توسعه اقتصاد کشور باشد نه اینکه هر ساله کسری بودجه، دولت ها را مجبور به استقراض پول از بانک مرکزی کند.
این کارشناس خبره اقتصادی خاطرنشان کرد: بی انضباطی دولت ها در صرف مخارج و تامین هزینه ها و یا چگونگی بودجه ریزی (عدم سیاست گذاری بودجه ریزی بر مبنای عملکرد) باعث می شود که نیاز به چاپ پول برای تامین هزینه های جاری دولت احساس شود.
دکتر عبدالحسین ساسان: بر اساس اصول علم اقتصاد زمانی که نقدینگی جذب تولید نشود و اشتغال و آبادانی را به بار نیاورد تورم را تشدید کرده چرا که منابع فوق العاده مالی بی ثمر به اقتصاد کشور تزریق و تبعات آن که به افزایش سطح عمومی قیمت ها منجر می شود، معیشت مردم را در تنگنا قرار می دهد
وابستگی دولت به بانک مرکزی عامل رشد نقدینگی و تورم
ساسان وابستگی دولت به بانک مرکزی برای تامین نیازهای پولی را یکی از عوامل مهم رشد نقدینگی در اقتصاد کشور دانست و افزود: بانک مرکزی اقتدار آنچنانی ندارد و معمولا اختیار آن در دست دولت است البته این موضوع فقط در ایران صدق نمی کند و خیلی از کشورهای دنیا که اقتصاد پویایی ندارند از این رویه پیروی می کنند. نتیجه وابستگی بانک مرکزی به دولت تامین هزینه ها مالی دولت بوده که نقدینگی ایجاد می کند.
وی نبود اراده لازم از سوی دولت و مجلس برای تخصیص بودجه بر مبنای عملکرد را مهمترین عامل کسری بودجه و افزایش رشد نقدینگی، عنوان کرد و گفت: تا زمانی که دولت ها کسری بودجه داشته باشند باید منتظر چاپ پول بدون پشتوانه بود که این روند اقتصاد کشور را با مشکل جدی مواجه و تورم و گرانی را در جامعه تشدید می کند.
دکتر عبدالحسین ساسانتا زمانی که دولت ها کسری بودجه داشته باشند باید منتظر چاپ پول بدون پشتوانه بود که این روند اقتصاد کشور را با مشکل جدی مواجه و تورم و گرانی را در جامعه تشدید می کند
رشد نقدینگی برای تامین کسری بودجه تورم زاست
دکتر آلبرت بغزیان اقتصاددان و استاد دانشگاه تهران در گفتگو با «بازار» درباره اظهارات رئیس کل بانک مرکزی مبنی بر اینکه؛ نقدینگی ایجاد تورم نمی کند، افزود: وجود نقدینگی برای تحرک بخشی تولید و توسعه اقتصاد هر کشور نیاز است اما باید دید که آیا این نقدینگی به بخش تولید می نشیند یا خیر؟ اگر نقدینگی جذب تولید، ایجاد اشتغال و کمک به چرخه اقتصاد کشور کند درست به نظر می رسد وگرنه غیر از این تورم را بالا می برد و مشکلات زیادی را برای کشور و تصمیم گیران ایجاد خواهد کرد.
وی یا بیان اینکه انجام معاملات و مبادلات اقتصادی نیازمند پول است و پول ابزاری برای انجام فعالیت های اقتصادی محسوب می شود افزود: نقدینگی چنانچه به رشد اقتصاد و بهره وری کشور کمک کند نیازی ضروری و حتی ضد تورم می تواند عمل کند اما آن چیزی که اقتصاددانان درباره تبعات منفی نقدینگی حجیم از آن یاد می کنند این است که نقدینگی برای تامین کسری بودجه افزایش نیابد که این رویکرد برای اقتصاد خطرناک و تورم را افزایش می دهد.
آلبرت بغزیان: آن چیزی که اقتصاددانان درباره تبعات منفی نقدینگی حجیم از آن یاد می کنند این است که نقدینگی برای تامین کسری بودجه افزایش نیابد که این رویکرد برای اقتصاد خطرناک و تورم را افزایش می دهد
رشد نقدینگی نباید منجر به افزایش رشد تقاضا شود
این اقتصاددان بیان داشت: رشد نقدینگی که در زمان سکانداری همتی در بانک مرکزی اتفاق افتاده است، تزریق منابع به بخش تولید برای جلوگیری از افزایش سطح عمومی قیمت هاست که مد نظر وی بوده است. با این وجود اگر این منابع در بخش تولید هزینه شود اقدامی درست بوده اما اگر برای اتمام پروژه های نیمه تمام و یا پرداخت وحقوق دستمزدها ویا خرید مایتاج عمومی صرف شود اثر منفی دارد.
بغزیان افزود: افزایش نقدینگی نباید به افزایش میزان تقاضا منجر شود. حال از آنجایی که اقتصاد کشور در رکود تورمی به سر می برد بنابراین تصمیم برای تزریفق نقدینگی به بدنه اقتصاد کاری بسیار سخت و با حساسیت بالا باید انجام شود تا رشد تقاضا را در جامعه افزایش ندهد.
این استاد دانشگاه گفت: اظهارات دکتر همتی نسبت به تزریق نقدینگی در اقتصاد زمانی می تواند درست باشد که با رشد نقدینگی افزایش قیمتی در بازار ایجاد نشود اما متاسفانه اکنون شاهد رشد قیمت ها در بازار هستیم.
انتقاد به هدف گذاری تورم ۲۲ درصدی تا پایان سال
وی رویکرد بانک مرکزی در ایجاد عملیات بازار باز و هدف گذاری برای کاهش نرخ تورم را اقدامی مطلوب دانست و افزود: هر چند چشم انداز دستیابی به تورم ۲۲ درصدی نیز تا پایان سال رقمی بالاست اما رویکرد درستی است که مورد توجه قرار گرفته است.
این اقتصاددان هدف گذاری برای تورم ۲۲ درصدی را رقمی بالا عنوان کرد و افزود: انتقاد خیلی ها به تورم بالای ۲۰ درصد هدف گذاری شده تا پایان سال این است که حقوق ها به چه اندازه رشد کرده است که تورم باید بالای ۲۰ درصد باشد. این موضوع باعث ایجاد تورم انتظاری می شود و قیمت ها در بازار افزایش می یابد و احتکار کالاها شکل می گیرد چرا که فعالان اقتصادی و بازاریان می دانند قیمت ها در سال آینده افزایش می یابد اما حقوق ها آنچنان افزایشی نخواهد شد.
همتی چه گفته بود؟
به گزارش بازار، رئیس کل بانک مرکزی اخیرا در یادداشتی تاکید کرد، حجم نقدینگی موجود و حتی رشد کنونی آن نمی تواند موجب آن تورم بالایی بشود که برخی ها پیش بینی می کنند چرا که بخشی از همین نقدینگی موجود برای تامین کسری بودجه استفاده خواهد شد.
همتی در صفحه شخصی خود در فضای مجازی نوشت: کارشناسان اقتصادی در این روزها چند نکته را برجسته کرده اند که شایسته است توضیح لازم داده شود.
این کارشناسان، رشد نقدینگی سال ۹۸ و سه ماههٔ اول ۹۹ را بسیار زیاد می دانند. رشد پایه پولی سال گذشته بیش از متوسط ۵۰ سال اقتصاد بوده است. اما، علیرغم کسری بودجه قابل توجه دولت، فاصله چندانی با آن متوسط نداشته است و رشد ۸٫۸درصد آن در سه ماههٔ اول سال٩٩ نیز، چندان فاصله معناداری با رشد های فصلی سال های قبل ندارد.
البته رشد نقدینگی همواره یک پدیدهٔ ساختاری در اقتصاد ایران بوده است. نکته مهم این است که حجم نقدینگی موجود و حتی رشد کنونی آن، نمی تواند موجب آن تورم بالایی بشود که پیش بینی می کنند، چراکه بخشی از همین نقدینگی موجود، برای تامین کسری بودجه استفاده خواهد شد.
در واقع، فروش دارایی و انتشار اوراق دولت و تأمین مالی کسر بودجه از اوراق، به معنی استفاده از نقدینگی موجود اقتصاد است، بدون آنکه فشاری به پایه پولی وارد شود.
نظر شما