آیا جنگ اسرائیل در غزه می تواند قدرتهای دیگر منطقه را به میدان آورد؟

بازار؛ گروه بین الملل: وب سایت outlookindia در مقاله ای با قلم «سیما گوها» نوشت: احتمال سرایت جنگ غزه به قدرت های دیگر مانند ایران بسیار بعید به نظر می رسد زیرا نه رهبر ایران و نه حزب الله از یک جنگ تمام عیار سود نمی برند. با این حال یک اشتباه کوچک از سوی هر طرف از جمله اسرائیل می‌تواند منطقه را گرفتار سال‌ها درگیری کند.

ترجمه متن مقاله در ادامه می آید.

از زمان جنگ اسرائیل با غزه، ترس از گسترش جنگ به کشورهای دیگر و فراگرفتن کل منطقه امری مسلم تلقی شد. این باور عمومی وجود داشت که چرخه دیگری از جنگ برای بی ثبات کردن خاورمیانه در جریان است. با این حال با وجود خشم در جهان عرب در پی بمباران های بی امان که بیش از ۲۴۰۰۰ نفر را در نوار غزه کشته است، اکثر کشورها خویشتن داری قابل توجهی از خود نشان داده اند.

حاکمان عرب در حالی که بیانیه هایی صادر می کنند و خواستار آتش بس برای توقف خونریزی می شوند، آمادگی فراتر از آن را ندارند. تنها استثنا قطر است که به عنوان مذاکره کننده برای برقراری آتش بس و تبادل اسرا با گروگان ها برای مدت کوتاهی کار می کرد.

ایران به خوبی می داند که اسرائیل و ایالات متحده آمریکا به دنبال فرصتی برای نابودی برنامه هسته ای ایران هستند و تهران نمی خواهد خود را در معرض چنین احتمالی قرار دهد

نه مصر، نه اردن و نه شیخ نشین های عرب اشتهای جنگ ندارند. قدرت‌های عربی مانند بقیه جهان، برای دهه‌ها تصمیم گرفتند که از موضوع فلسطین شانه خالی کنند و در عوض بر بهبود روابط با اسرائیل تمرکز کنند.

توافقنامه ابراهیم که در سپتامبر ۲۰۲۰ توسط اسرائیل، امارات و بحرین امضا شد، روابط دیپلماتیک بین برخی آنها را عادی کرد. به دنبال آن سودان و مراکش نیز این توافق نامه را با اسرائیل امضا کردند و روابط خود را عادی کردند.

عربستان سعودی در ردیف بعدی قرار داشت که این کار را انجام داد اما حمله ۷ اکتبر توسط حماس و آنچه پس از آن رخ داد، این امر را متوقف کرد. بعید است که عربستان سعودی در موقعیتی باشد که اسرائیل را به رسمیت بشناسد و روابط عادی با آن کشور داشته باشد. پس از حملات تلافی جویانه اسرائیل به مردم غزه، مردم و بازاریان در کشورهای عربی این کار حاکمان خود را تحمل نخواهند کرد.

در حالی که ایران تاکنون مستقیماً با اسرائیل یا ایالات متحده آمریکا مقابله نکرده است، اما نیروهای نیابتی خود - حزب الله لبنان، شبه نظامیان شیعه در عراق و سوریه را فعال کرده است.

حوثی‌های یمن فعال بوده‌اند و هواپیماهای بدون سرنشین و موشک‌ها را به سمت ناوهای باربر در دریای سرخ شلیک کرده‌اند. حوثی‌ها تجارت جهانی را مختل کرده‌اند، زیرا اکنون اکثر کانتینرها مسیر طولانی‌تری را در اطراف شاخ آفریقا طی می‌کنند و هزینه‌های حمل و نقل افزایش یافته است. حوثی ها مورد حمایت ایران هستند. اما تهران مراقب بوده که همه اینها را در سطح قابل مدیریتی نگه دارد و مطمئن شود که هیچ ردپایی به ایران نمی رسد.

ایران به خوبی می داند که اسرائیل چندین دهه است که علیه برنامه هسته ای آن کار می کند. روابط اسرائیل با قدرت‌های سنی مانند عربستان سعودی و امارات متحده عربی زمانی بهبود یافت که هر سه کشور با هم علیه توافق هسته‌ای ایران که در سال ۲۰۱۵ توسط تهران امضا شد، همکاری کردند.

در نهایت آنها در دوران ریاست جمهوری «دونالد ترامپ» راه را پیدا کردند. امیدها برای احیای توافق هسته ای از زمان روی کار آمدن «جو بایدن» در سال ۲۰۲۱ افزایش یافته است. ایران به خوبی می داند که اسرائیل و ایالات متحده آمریکا به دنبال فرصتی برای نابودی برنامه هسته ای ایران هستند و تهران نمی خواهد خود را در معرض چنین احتمالی قرار دهد.

تحریکات کافی برای کشاندن ایران به درگیری صورت گرفته اما بعید است ایران اقدام تهاجمی انجام دهد

ایران با توجه به اینکه قدرت بازدارندگی آن به تدریج آشکار می شود در یک دوراهی جدی قرار دارد. هنوز بعید است که اقدام تهاجمی انجام دهد، اما جنگ ها لزوماً با اقدامات حساب شده آغاز نمی شوند. «مداسیر کوامار»، دانشیار دانشگاه جواهر لعل نهرو دهلی نو می‌گوید: فضا برای یک اشتباه محاسباتی استراتژیک و تشدید بیشتر باز است.

تحریکات کافی برای کشاندن ایران به درگیری صورت گرفته است. اسرائیل و ایالات متحده آمریکا حملات خود را علیه شبه نظامیان تحت حمایت ایران در سراسر منطقه افزایش می دهند. ابتدا اسرائیل «صالح العاروری» رهبر حماس را در حومه بیروت کشت. یک هفته پیش از آن ژنرال ایرانی «سید رضی موسوی» مشاور سپاه پاسداران ایران مستقر در سوریه، در حمله هوایی اسرائیل در دمشق به شهادت رسید.

آمریکا دو حمله مرگبار پهپادی علیه شبه نظامیان عراقی در بغداد انجام داد. سخنگوی دولت عراق این اقدام را نقض آشکار امنیت عراق خواند. از قضا عراق میزبان نیروهای آمریکایی در این کشور است. پس از جنگ غزه، بیش از ۱۰۰ حمله به اردوگاه های نظامی آمریکا در عراق توسط شبه نظامیان صورت گرفت. با این حال آسیب عمده ای وارد نشد.

حملات هوایی علیه اهدافی در سوریه توسط آمریکا و اسرائیل انجام شد. اوایل این هفته واشنگتن به حوثی‌های یمن درباره اقدام تنبیهی هشدار داد. حوثی‌ها در اقدامی برای همبستگی با مردم غزه، کشتی‌هایی را که در دریای سرخ تردد می‌کنند هدف گرفته‌اند. انفجارهایی که منجر به کشته شدن ۸۴ غیرنظامی در سالروز شهادت ژنرال محبوب ایرانی قاسم سلیمانی در کرمان شد، اگرچه ربطی به جنگ غزه ندارد، به بی ثباتی و ناآرامی در منطقه می افزاید.

ایران نه تنها به دنبال تعامل سیاسی بلکه به دنبال روابط تجاری و اقتصادی با شورای همکاری خلیج فارس است

اما نه رهبری ایران و نه رهبری حزب الله در حال حاضر نمی خواهند با اسرائیل مقابله مستقیم کنند. ایران مایل است موقعیت خود را تثبیت کند. چین به میانجی‌گری صلح بین ایران و عربستان سعودی و کشورهای سنی خلیج فارس کمک کرد.

پس از گذشت چندین سال، مقامات ایرانی و سعودی به دیدار یکدیگر می روند. ایران نه تنها به دنبال تعامل سیاسی بلکه به دنبال روابط تجاری و اقتصادی با شورای همکاری خلیج فارس است. وضعیت ممکن است بعداً تغییر کند، اما به نفع حزب‌الله یا ایران نیست که وارد یک جنگ تمام عیار با اسرائیل شوند، زیرا می‌دانند که از حمایت مستحکم آمریکا برخوردار است و ایالات متحده آمریکا می‌تواند در صورت لزوم وارد معارضه شود. بنابراین هیچ یک از طرفین نمی خواهند وضعیت تشدید شوند، اما وضعیت در منطقه به قدری شکننده است که یک اشتباه کوچک می تواند یک جنگ تمام عیار را آغاز کند.