بازار؛ گروه بورس: براساس بخشنامه وزارت نفت، فرمول نرخ بنزین در شرکت‌های پالایشی تغییر خواهد کرد و این شوک نوظهور شاخص‌های سهامی را تحت تاثیر قرار داد، به طوری که بازار سرمایه در آخرین روزهای دی‌ماه بعد از گذار از هفته‌ای پر تنش،با انتشار دستورالعملی در خصوص نرخ فروش نفت به پالایشگاه‌ها و نرخ خرید فرآورده‌های اصلی (گازوئیل و بنزین و غیره)، دوباره جو منفی به بازار القا کرد و در نهایت در ساعات پایانی معاملات، با بالا گرفتن برخوردهای نظامی در سوریه و به شهادت رسیدن تعدادی از اعضای سپاه پاسداران بازار تحت تاثیر تنش‌های نظامی قرار گرفت و حجم عرضه‌ها به شدت افزایش یافت.
به‌گونه ای معاملات شاخص کل و شاخص هم‌وزن با افت همراه و موجب شد تا صندوق‌های طلا از لاک دفاعی خود خارج شوند و روند منفی به مثبتی را در پیش بگیرند.
باز سرمایه، اکنون با تغییرات مهمی مواجه شده و از آنجایی ملاک محاسبه، نرخ بنزین فوب خلیج فارس شده همه بازارها با تنش‌های گوناگون به‌ویژه ریسک‌های غیراقتصادی و فرامرزی مواجه شدند. چراکه مصوبه جدید باعث می‌شود «کرک اسپرد بنزین» با فرمول جدید به میزان ۴۰ الی ۵۰ درصد نسبت به مصوبه سالیان قبل افت داشته باشد و نمادهای گروه پالایشی با فشار فروش مضاعف مواجه شوند. این موضوع حتی منجر به بورس‌هراسی در کلیت بازار نیز خواهد شد. افزون بر آن، با توجه به اینکه در بازارهای رقیب شاهد تحرکات جدی هستیم، ورود پول به تالار شیشه‌ای به حداقل خواهد رسید.
دولت به جای افزایش نرخ حامل‌های انرژی به منظور جبران کسری بودجه باز هم ترجیح داد سراغ شرکت‌ها برود به همین دلیل این بار سراغ پالایشی‌ها رفت و دستورالعمل قیمت‌گذاری بنزین و گازوییل را تغییر داد و جریان را به گونه‌ای پیش برد که این فرآورده‌ها را از پالایشی‌ها ارزانتر بخرد.
جزئیات فرمول جدید
در واقع دولت تغییری در نرخ نفت خام تحویلی به پالایشی‌ها ایجاد نکرده در فرمول جدید تخفیف ۵ دلار برای نفت سبک و ۶ دلار برای نفت سنگین پا بر برجاست اما در سمت خرید فرآورده‌های نفتی شاهد تغییر بنزین مرجع از بنزین اکتان ۹۵ به بنرین اکتان ۹۵ فوب خلیج فارس هستیم که باعث کاهش چند دلاری قیمت خرید بنزین از پالایشگاه‌های داخلی می‌شود و همچنین باعث کاهش کرک اسپرد بنزین اکتان ۸۷ و کاهش کرک اسپرد گازوییل سولفور بالا می‌شود.
شاید هم این تغییرات در راستای کیفی‌سازی بنزین و گازوییل و بالا بردن استاندارد محصولات باشد ولی این امر منجر به کاهش قیمت فروش فرآورده‌های نفتی و تعدیل منفی گزارشات پالایشگاهی‌ها می‌شود.
با تغییر بنزین مرجع از بنزین اکتان ۹۵ سنگاپور به بنزین اکتان ۹۵ فوب خلیج فارس قیمت بنزین تحویلی چند دلار کاهش می‌یابد. در سال ۱۴۰۲ نرخ خلیج فارس بطور میانگین ۴.۱ دلار کمتر از نرخ سنگاپور بوده است با این ابلاغیه ضمن کاهش قیمت خرید بنزین از پالایشگاه‌های داخلی، شاهد کاهش کرک اسپرد بنزین اکتان ۸۷ و کاهش کرک اسپرد گازوییل سولفور بالا خواهیم بود.
حسن کاظم زاده معتقد است که به نظر می‌رسد عکس العمل منفی در نمادهای پالایشی سنگین‌تر از تاثیر منفی دستورالعمل بود. اما این عکس‌العمل منفی بیشتر ناشی از ترس از دولت است تا حساب و کتاب. در واقع هر موقع دولت دستورالعمل جدیدی در هر حوزه‌ای صادر می‌کند، سهامداران بدون تردید می‌دانند این دستورالعمل به ضرر آنهاست و اقدام به فروش می‌کنند
حسن کاظم زاده، مدرس و تحلیلگر با اشاره به اینکه دستورالعمل فروش خوراک (نفت) به پالایشگاه‌ها و خرید فرآورده های اصلی (گازوئیل و بنزین و غیره) خیال آسوده را از سهامداران گرفته است، گفت: تحت تاثیر جو منفی حاکم شده در گروه پالایشی به دلیل کاهش قیمت بنزین خریداری شده از آنها (خصوصا بنزین معمولی با اکتان ۸۷) تقریبا همه ی بازار منفی شده و سهامداران بورسی یک روز قرمز را در اول هفته تجربه کردند. ارزش معاملات به دلیل حمایت‌ها در منفی همزمان با رنج‌های منفی سهامداران رشد کرد.
او با تاکید بر اینکه طبق دستورالعمل جدید دو تغییر عمده در قیمت خرید بنزین از پالایشگاه افتاده است، افزود: اول مرجع از سنگاپور به خلیج فارس تغییر پیدا کرده و دوم جریمه با کاهش اکتان خریداری شده نسبت به اکتان ۹۲ بیشتر شده است. تقریبا بنزین اکتان ۸۷ به قیمت نفت از پالایشگاه‌ها خریدار خواهد شد.
او افزود: هر چقدر پالایشگاهی بنزین بیشتری تولید کند که اکتان آن پایین باشد، بیشتر از دستورالعمل منتشر شده تاثیر منفی می‌پذیرد. در بین نمادهای بورسی این تاثیر منفی از کاهش سود ۵ درصدی شروع می‌شود و تا ۳۰ درصد کاهش سود می‌رسد. به نظر می‌رسد عکس العمل منفی در نمادهای پالایشی سنگین‌تر از تاثیر منفی دستورالعمل بود. اما این عکس‌العمل منفی بیشتر ناشی از ترس از دولت است تا حساب و کتاب. هر موقع دولت دستورالعمل جدیدی در هر حوزه‌ای صادر می‌کند، سهامداران بدون تردید می‌دانند این دستورالعمل به ضرر آنهاست و اقدام به فروش می‌کنند.
او ادامه داد: وزارت نفت به پالایشگاه‌ها دستورالعمل داده که قیمت بنزین اکتان ۸۷ و کلا اکتان پایین را کمتر می‌کنم. بازار تحت تاثیر جوی منفی ایجاد شده در کلیت بازار، کسی به گزارش‌های خوب شرکت‌های مختلف توجه نکرد. البته در روزهای آتی با شفاف‌تر شدن فضا و فروکش کردن هیجان منفی، احتمالا توجه به گزارش‌ها بیشتر خواهد شد. امروز اما گزارش‌های خوب کارکردی نداشتند.
رویدادهای حاشیه ای دستورالعمل
نکته مهم در مورد اخبار گروه پالایش این است که یک اثر دوگانه منفی در بازار دارد و البته باز هم اتفاقات و رویدادهای حاشیه این نامه برای بازار بیشتر است که یکی از مهم‌ترین آنها این است که باز دوباره چرا زمان نامه با زمان انتشار متفاوت است به واقع این موضوع باز هم ضعف و ضعیف بودن مدیریت کلان سازمان را می‌رساند که نتوانسته شرکت‌ها و کمی بالاتر حتی ارگان‌ها و زیر مجموعه وزارتخانه‌ها را به خط کند که اثرات نامه‌های به این مهمی را برای بازار درست و دقیق شفاف کنند تقریباً این بزرگواران بازار سرمایه و سهامداران را با این رفتار به کتف خود هم حساب نمی‌کنند و کار خود را می‌کنند.
این بخشنامه که با بی‌تدبیری سازمان بورس در نحوه انتشار و اجازه معامله در بازار داده شده است دو چیز را تحت تاثیر و شعاع خود قرار داده؛ اول آرامش نسبی که ایجاد شده بود که بازار داشت آرام آرام به آن عادت می‌کرد و امیدوار شده بود و دوم اینکه این بخشنامه در مقطعی به بازار رسید که گزارش‌های فصلی را شاهد هستیم و اثر آن را از بین برد
یک انتقاد به سازمان بورس وارد است و آن همین که به واقع وقتی اثرات چنین نامه‌ای با ابهامات، زیاد مشخص نیست چرا باید اجازه معامله به این نمادها داده می‌شد. در واقع این بخشنامه که با بی‌تدبیری سازمان بورس در نحوه انتشار و اجازه معامله در بازار داده شده است دو چیز را تحت تاثیر و شعاع خود قرار داده؛ اول آرامش نسبی که ایجاد شده بود که بازار داشت آرام آرام به آن عادت می‌کرد و امیدوار شده بود و دوم اینکه این بخشنامه در مقطعی به بازار رسید که گزارش‌های فصلی را شاهد هستیم و اثر آن را از بین برد.
شاید این بخشنامه اثرات زیادی نداشته باشد و یا حتی داشته باشد ولی تمام اتفاقات منفی را دوباره برای بازار و سهامداران یاداوری می‌کند که نکند یک ۱۷ یا ۱۸ اردیبهشت دیگر در کار بوده است.
اتفاقی که اخیرا در خروج پول از صندوق‌های ثابت و ورود آن به بازارهایی نظیر سکه و خودرو ارز و این موارد شاهد هستیم دقیقاً تازه مقدمه و شروع طوفانی است که احتمالاً در پیش است. برای نمونه عدم توانایی جذب سرمایه‌های سرگردان به بازارهای مولد و ضد تورمی نظیر بازار سرمایه از بین رفت. در پایان نسبت به این موضوع باید اذعان داشت که تنها راه نجات از این شرایط گرفتار شده این است که شرکت‌ها شفاف سازی دقیق و مشخص و روشنی داده و اثرات این مصوبه را شفاف کنند.
نظر شما