بازار؛ گروه استانها: استان خراسان به دلیل موقعیت خاص مکانی خود، که محل برخورد پدیده‌های عمده زمین شناسی کاملاً متفاوت است، موقعیت مناسبی ازنظر ظرفیت و تنوع ذخایر معدنی دارد. ذخایر زغال‌سنگ، مس، روی، آهن، منگنز، خاک نسوز، منیزیت، گل‌سفید، انواع سنگ های ساختمانی نظیر مرمریت، تراورتن، سنگ‌آهن و گچ به حد فراوان در این استان یافت می‌شود.
از ۶۶ نوع ماده معدنی شناسایی‌شده در کشور ۴۶ نوع آن در خراسان رضوی وجود دارد و همچنین این استان یکی از سه منطقه غنی به لحاظ برخورداری از ذخایر سنگ‌آهن است
ازآنجاکه شیوع بیماری کرونا در طی چند ماه گذشته بر طیف وسیعی از فعالیت‌های صنعتی و معدنی تأثیر گذاشته است لذا در همین راستا با محمدرضا مس‌فروش رئیس سازمان صنعت و معدن خراسان رضوی به گفت‌وگو نشستیم.
* چه تعداد معدن در استان و با چه آمار اشتغال‌زایی داریم؟
تعداد ۹۲۲ معدن فعال در حاضر در استان وجود دارد که بیش از۲۴ میلیون تن ماده معدنی از آن‌ها استخراج می‌شود.
۸۵ درصد از سرمایه‌گذاری استان در بخش صنایع و معادن صورت گرفته است و تعداد ۱۱ هزار و ۲۲۷ نفر نیز به‌صورت مستقیم در معادن استان مشغول به کار هستند.
*شیوع کرونا چه زیانی در حوزه معدن بر جای گذاشت؟
طبق برآوردهای اولیه انجام‌شده، درصد زیان ناشی از کرونا در بخش صنایع معدنی و معدن هشت درصد است اما در برخی از معادن و صنایع معدنی اثرات ناشی از شیوع کرونا بیشتر بوده به‌طور مثال قیمت جهانی مس از ۶۹۰۰ دلار در قبل از شیوع کرونا به ۴ هزار دلار سقوط کرد.
قطع صادرات به‌خصوص به کشور چین اثرات منفی بر بازار سنگ‌های تزیینی و سنگ‌آهن و سایر فلزات داشته است.
انسداد مرزها و جلوگیری از صادرات مواد معدنی علاوه بر اینکه میزان صادرات مواد معدنی علاوه بر اینکه میزان صادرات مواد معدنی را کاهش داد همچنین در بخش نیروی انسانی نیز واحدهای معدنی سنگ تزیینی و سنگ‌بری‌های استان را دچار مشکل کرد.
انسداد مرزها و جلوگیری از صادرات مواد معدنی علاوه بر اینکه میزان صادرات مواد معدنی علاوه بر اینکه میزان صادرات مواد معدنی را کاهش داد موجب کاهش نیروی انسانی در واحد های سنگ تزیینی و سنگ‌بری‌های استان شد
متأسفانه بسیاری از پرسنل شاغل در معادن سنگ تزیینی و کارخانه‌های سنگ‌بری تبعه افغانستان هستند که به دلیل مسدود شدن مرزها نتوانستند وارد ایران شوند و بسیاری از کارخانه‌های سنگ‌بری استان با مشکل کمبود نیرو انسانی مواجه شدند به‌گونه‌ای که تعدادی از واحدها به علت کمبود و حتی نبود نیروی انسانی مجبور به تعطیلی چندماهه شدند.
* چه موادی و چه کشورهای در فهرست صادرات خراسان رضوی قرار دارند؟
بیشترین مواد معدنی صادراتی استان شامل سنگ‌آهن دانه‌بندی، کنستانتره مس سولفیدی ،خاک‌های صنعتی و کرومیت است و بیشترین مقاصد صادراتی مواد معدنی کشور نیز چین بوده که بخشی از خاک‌های صنعتی نیز به کشور امارات صادر می‌شود.
مشکل اصلی بخش معدن استان، عدم وجود اکتشافات سیستماتیک و گسترده است در همین راستا برای ورود شرکت‌های بزرگ اکتشافی بیش از نیمی از مساحت استان تحت اکتشافات گسترده قرارگرفته است.
نتایج اکتشافات بیش از ۲۰ هزار کیلومترمربع از مساحت استان واصل‌شده و ۴۰ هزار کیلومترمربع از مساحت محدوده استان در اختیار شرکت‌های بزرگ معدنی قرارگرفته تا تحت اکتشافات گسترده مواد معدنی علی‌الخصوص جهت مواد معدنی فلزی قرار گیرد.
همچنین حدود نیمی از مساحت پهنه‌های استان در اختیار شرکت ملی مس قرارگرفته تا اکتشافات مواد معدنی فلزی در استان صورت گیرد و از یک سال دیگر اکتشافات حدود ۴۰ هزار کیلومترمربع از وسعت استان تعیین تکلیف خواهد شد.
* برای بازگشت معادن راکد به چرخه تولید آیا اقدامی شده است؟
برنامه این سازمان در سال جهش تولید فعال‌سازی معادن راکد استان است و لذا طبق بررسی‌های به‌عمل‌آمده ۴۰۰ معدن استان دارای پروانه بهره‌برداری و گواهینامه کشف مشمول مزایده عمومی هستند.
به دلیل برخی مشکلات قانونی، برگزاری مزایده برای معادن مذکور امکان‌پذیر نبوده و با توجه به پیگیری‌های سازمان و حمایت استاندار محترم امید است در سال جهش تولید بخش اعظمی از محدوده‌های معادن در فهرست مزایده عمومی استان قرار گیرد و سرمایه‌گذاران دراین مزایده شرکت کنند.
طبق بررسی‌های به‌عمل‌آمده ۴۰۰ معدن استان دارای پروانه بهره‌برداری و گواهینامه کشف مشمول مزایده عمومی هستند
در همین راستا پیش‌بینی می‌شود با برگزاری چندین مزایده عمومی در سال جاری، تعداد زیادی از معادن استان فعال‌شده و به بهره‌برداری برسد.
* وضعیت سرمایه‌گذاری در صنایع معدنی سال گذشته چگونه بود؟
باوجود رکودی که طی سال گذشته بر اقتصاد کشور حاکم بود، خراسان رضوی در حوزه معدن و صنایع معدنی رشد خوبی داشت، سال گذشته ۵۶ فقره پروانه بهره‌برداری از معدن با سرمایه‌گذاری ۷۲۶ میلیارد ریال در این استان صادر شد که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل از آن ازنظر تعداد پنج درصد و ازنظر میزان سرمایه‌گذاری ۵۷ درصد افزایش داشت.
با صدور این پروانه‌های بهره‌برداری تعداد کل معادن دارای پروانه بهره‌برداری در استان خراسان رضوی به ۹۹۴ معدن رسید و سال گذشته ۴۹ فقره گواهی کشف معدن و ۵۶ فقره پروانه اکتشاف معدنی در استان صادر شد که تعداد پروانه‌های اکتشاف نسبت به سال ۱۳۹۷ پنج درصد افزایش داشت.
سهم اشتغال صنایع معدنی این استان نیز پارسال نسبت به سال قبل از آن ۴۰ درصد افزایش داشت.
خوشبختانه امسال مزایده معادن جزو اولویت‌های سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی است تا با کمک مسئولان و سرمایه‌گذاران در این عرصه بتوان تحولی در این بخش ایجاد کرد.
نظر شما