بازار؛ گروه بین الملل: «جوزپ بورل» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در یک کنفرانس خبری مشترک با «فیصل بن فرحان» وزیر امور خارجه عربستان سعودی در پاسخ به این سوال که با توجه به صحبت‌هایی درباره ازسرگیری مذاکرات احیای توافق هسته‌ای در وین، نظر او درباره مشارکت کشورهای حاشیه خلیج فارس در این توافق چیست، گفت: من به عنوان هماهنگ‌کننده کمیسیون مشترک برجام(توافق هسته‌ای) تمام انرژی خود و تمام تیمم را به کار می‌گیرم تا این مذاکرات موفق باشد. امیدوارم مذاکرات در وین به زودی با وزیر امور خارجه جدید ایران(حسین امیرعبداللهیان) آغاز شود.
بورل با اشاره به حضور اخیر امیرعبداللهیان در نیویورک برای شرکت در نشستی درباره فلسطین گفت: ما در این باره در نیویورک گفت‌وگو کردیم و پاسخ مثبت بود، اگرچه تاریخ مشخصی در نظر گرفته نشد. اما زمان رو به پایان است و ازسرگیری این مذاکرات اهمیت دارد.
او افزود: درک می‌کنم که ایران برای بررسی پرونده مذاکرات به زمان نیاز دارد اما دیگر شرکای برجام نگران این تاخیر هستند. ما باید از این فرصت برای بازگشت سریع ایران به مذاکرات استفاده کنیم. درک می‌کنم که این مذاکرات تا چه اندازه برای منطقه، به ویژه عربستان سعودی اهمیت دارد.
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با گفتن این که نگرانی‌های عربستان سعودی درباره برنامه هسته‌ای ایران یکی از ارکان اصلی امنیت این کشور، اروپا، خاورمیامه و دیگر جاهای جهان است، گفت: تفاوت زیادی میان تبدیل شدن ایران به قدرتی هسته‌ای و تبدیل نشدن آن وجود دارد. به لطف این توافق، فکر می‌کنیم که جلوی تبدیل شدن ایران به قدرتی هسته‌ای را گرفته‌ایم و باید به کانال‌های دیپلماتیک بازگردیم تا مانع رخ دادن آن شویم.
بورل، سرانجام، درباره مشارکت کشورهای منطقه بیان کرد: منطقه به طور مستقیم در این مذاکرات مشارکت ندارد چراکه میان ایران و برخی کشورها به نمایندگی از جامعه جهانی برگزار می‌شود. نقش من فقط نقش هماهنگ‌کننده است و تلاش می‌کنم ایران در یک طرف و جامعه جهانی در طرف دیگر را در کنار یکدیگر قرار دهم. اگرچه، کشورهای منطقه و عربستان سعودی مستقیما پای میز مذاکرات نیستند، نگرانی‌های آن‌ها در نظر گرفته خواهد شد.
اظهارات بورل در پی این مطرح می‌شود که مذاکرات وین پس از تغییر دولت آمریکا در سال ۲۰۲۱، از مارس ۲۰۲۲ با هدف احیای توافق هسته‌ای آغاز شد.
با وجود سطحی از پیشرفت‌ها، این مذاکرات با ادعای آمریکا و متحدان اروپایی آن، مبنی بر حمایت نظامی ایران از روسیه در جنگ اوکراین از طریق عرضه پهپادهای جنگی به آن-ادعایی که از سوی تهران و مسکو بارها رد شد-همچنین با مداخله در امور داخلی ایران و به بهانه «نقض حقوق بشر در ایران» با وقفه‌ای طولانی روبه‌رو شده است.
اگرچه، ایران تاکید کرده است در صورتی که طرف مقابل در توافق اراده سیاسی لازم را نشان دهد، آماده نهایی کردن «توافقی خوب» در وین برای لغو کلیه تحریم‌ها است که تامین‌کننده منافع ملی ایران باشد.
ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران درباره لغو مذاکره ایران و آمریکا در عمان تصریح کرد: موضوع مذاکرات در چارچوب تعریف شده به ویژه ابتکار سلطان عمان از نظر ما باز و مفتوح است. شرایط جاری و اهمیت موضوع فلسطین و تاثیری که ایجاد کرده ممکن است که در اولویت‌ها جابجایی ایجاد کرده باشد و این تحولات می‌تواند در برخی از موضوعات تاثیرگذار باشد و تقدم و یا تاخری را ایجاد کند.
در این راستا خبرنگار بازار گفتگویی با «پروفسور جفری کارلینر» استاد دانشگاه بوستون ایالات متحده آمریکا تنظیم نموده که در ادامه می آید.
در طول دولت های کارتر و ریگان، کارلینر به عنوان اقتصاددان ارشد و مدیر ستادی در شورای مشاوران اقتصادی رئیس جمهور خدمت کرد. او همچنین به عنوان مدیر اجرایی دفتر ملی تحقیقات اقتصادی در کمبریج، ماساچوست و معاون مدیر موسسه اقتصاد بین‌الملل پترسون در واشنگتن دی سی خدمت کرده است.
بعید است آمریکا به این زودی مذاکرات با ایران بر سر بازگشت به برجام را از سر بگیرد
*در بحبوحه جنگ غزه وزیر خارجه آمریکا اعلام کرد خروج از برجام اشتباه بوده است، چرا که یکی از مسائل امنیتی با ایران را حل کرده بود. ارزیابی شما از سخنان وی در این مقطع زمانی چیست؟
بعید است آمریکا به این زودی مذاکرات با ایران بر سر بازگشت به برجام را از سر بگیرد. همانطور که قبلا گفتم، ایالات متحده متحد قوی اسرائیل و ایران متحد قوی حماس است. جنگ بین حماس و اسرائیل تنش بین آمریکا و ایران را افزایش می‌دهد و مذاکرات هسته‌ای آینده را حتی دشوارتر از چند سال گذشته خواهد کرد.
شاید بایدن و بلینکن فکر کنند که خروج آمریکا از برجام از سوی ترامپ اشتباه بوده است، اما در این مرحله نمی خواهند به مذاکرات بازگردند
بایدن به دلیل مبادله زندانیان با ایران و آزادسازی دارایی های ایران به قطر مورد انتقاد شدید جمهوری خواهان قرار گرفت و به دلیل عدم حمایت کافی از اسرائیل مورد حمله جمهوری خواهان قرار گرفت. شاید بایدن و بلینکن فکر کنند که خروج آمریکا از برجام از سوی ترامپ اشتباه بوده است، اما در این مرحله نمی خواهند به مذاکرات بازگردند.
عربستان سعودی ممکن است بر سر میز مذاکره نباشد، اما دیدگاه‌های این کشور در مورد برنامه هسته‌ای ایران اکنون مهم‌تر از ۱۰ سال پیش است
*بورل همچنین گفته است اگرچه، کشورهای منطقه و عربستان سعودی مستقیما پای میز مذاکرات نیستند، نگرانی‌های آن‌ها در نظر گرفته خواهد شد. به نظر میرسد این موضوع جدید مطرح می شود. کشورهای عربی قبل از این نیز خواستار حضور مستقیم در مذاکرات بودند که با مخالفت مواجه شده بود. آیا اتفاق جدیدی رخ داده است؟ آیا این موضوع روند مذاکرات را پیچیده تر نمی کند؟
عربستان سعودی ممکن است بر سر میز مذاکره نباشد، اما دیدگاه‌های این کشور در مورد برنامه هسته‌ای ایران اکنون مهم‌تر از ۱۰ سال پیش است. قبل از آغاز جنگ حماس و اسرائیل، بایدن تلاش می کرد تا عربستان سعودی را متقاعد کند که اسرائیل را به رسمیت بشناسد.
به عنوان بخشی از این توافق، عربستان سعودی خواستار کمک آمریکا برای توسعه یک برنامه هسته‌ای غیرنظامی بود که برخی ناظران فکر می‌کردند به راحتی می‌تواند راهی برای عربستان سعودی برای توسعه سلاح هسته‌ای شود.
عربستان سعودی خواهان ظرفیت تولید سلاح هسته‌ای است، زیرا فکر می‌کند برنامه هسته‌ای غیرنظامی ایران به آن پتانسیل توسعه می‌دهد. از آنجایی که بایدن از عربستان سعودی می خواهد اسرائیل را به رسمیت بشناسد، نگرانی عربستان سعودی در مورد برنامه هسته ای ایران برای ایالات متحده آمریکا مهم تر از زمانی است که در مورد ایجاد برجام مذاکره شد.
جنگ بین حماس و اسرائیل و مسئله فلسطین برجام و دیگر مسائل منطقه را کاملا تحت الشعاع قرار داده است
*سخنگوی وزارت خارجه ایران نیز بعد از جنگ غزه درباره مذاکرات هسته‌ای گفته است موضوع مذاکرات در چارچوب تعریف شده و در چارچوب ابتکار سلطان عمان مفتوح است. طبیعتاً شرایط و مسئله فلسطین که اولویت‌های منطقه ای و بین المللی را جا به جا کرده، می تواند برخی موضوعات را تحت الشعاع قرار دهد و یا تقدم و تاخری ایجاد کند.ارزیابی شما از این سخنان چیست؟
حرف سخنگوی وزارت خارجه ایران درست است. جنگ بین حماس و اسرائیل و مسئله فلسطین برجام و دیگر مسائل منطقه را کاملا تحت الشعاع قرار داده است.
*با توجه به سخنان مقامات دو طرف برجام، آیا امکان آغاز مذاکرات در چند ماه آینده وجود دارد؟
همانطور که در پاسخ به سوالات بالا توضیح دادم امکان از سرگیری مذاکرات هسته ای میان آمریکا و ایران در این مقطع زمانی وجود ندارد.
نظر شما