بازار؛ گروه استانها: در گذشته مالکان به صورت شخصی، مهندسان را برای پروژه های ساختمانی خود انتخاب می کردند و فرایند توافق ها، در خارج از سازمان نظام مهندسی انجام می شد. این امر موجب شد تا مالکان به دلیل درخواست تخفیف و هزینه خارج از مصوبه، از تعداد مهندسان محدودی بهره مند شوند و فرصت برابر شغلی مهندسان نادیده گرفته شد.
در این بین یکی از مشکلات اساسی در انتخاب مهندس طراح و مجری، وجود واسطه هایی بود که به دلیل منافع شخصی، رابط بین مالک و مهندس بودند و اقدامات غیر حرفه ای داشته اند.
بر همین اساس برای حل این مسئله و جلوگیری از سوء استفاده های مختلف واسطه ها، استارت آپی تحت عنوان «پروانه ساختمان» تاسیس شد. این استارت آپ با رویکرد های نوین و مناسب سعی در تسهیل فرایند ارتباط مهندسان و مالکان را دارد.
در همین راستا گفتگویی با «مهدی خواجه»، بنیان گذار استارت آپ پروانه ساختمان داشته ایم که در ادامه می خوانید.
* ایده اولیه استارت آپ پروانه ساختمان چگونه شکل گرفت؟
ایده اولیه شکل‌گیری استارت آپ پروانه ساختمان از مشکلاتی بود که برای خودم به وجود آمده بود. خدمات مهندسی مطابق قانون نظام مهندسی ساختمان به سه دسته طراحی،نظارت و اجرا تقسیم می‌شود. در گذشته مالکان، مهندسانی که این خدمات را ارائه می‌کردند را خودشان انتخاب می‌کردند. از سال ۱۳۹۶ به بعد آقای آخوندی، وزیر وقت بخش نامه‌هایی را صادر کردند. توافق‌ها و انتخاب مهندس خدمات طراحی و مجری و انجام قرارداد توسط مالکان، خارج از نظام مهندسی و ثبت آن فقط در سازمان نظام مهندسی انجام شد.
نظارت توسط سازمان نظام مهندسی و در فرایندی به نام ارجاع، برای پروژه‌ه انتخاب و به مالکان معرفی شده است. موضوع توافق طراحی و مجری خارج از سازمان نظام مهندسی انجام شده بود علی رغم اینکه تعرفه مصوبه نیز داشته است، باعث شده بود که مالکان به دنبال مهندسانی باشند که با تخفیف بیشتری بتوانند با آنها کار کنند.
واسطه مهندس را به مالک با نرخی که به نفع خودش بوده است، معرفی می‌کرد و در این بین درصد تخفیف‌ها در بعضی از رشته‌ها بسیار بالا می رفت
واسطه مهندس را به مالک با نرخی که به نفع خودش بوده است، معرفی می‌کرد. در این بین درصد تخفیف‌ها در بعضی از رشته‌ها بسیار بالا می رفت. به شخصه به عنوان یک طراح سازه، سالها نتوانستم طرح‌های زیادی را بپذیرم. در نتیجه این احساس نیاز به وجود آمد که این مسئله باید به گونه‌ای حل و فرایندی برای آن تعریف شود.
* چرا برای اصلاح قانونی این فرایند اقدامی نشد؟
پیگیری‌های قانونی از سازمان نظام مهندسی استان، وزارت راه و شهرسازی و وزارتخانه توسط مهندسان زیادی انجام شده است اما متاسفانه آن نظریه اصلاح نشد و همچنان به همان شکلی که ابلاغ شده بود، به آن عمل می‌شود.
این موضوع موجب شد تا درباره این ماجرا فکر کنم تا جلوی واسطه هایی را که برای عده ای از مهندسان و مالکان که در هر حال هر دو ذی نفع اصلی این کار هستند و نرخ تعیین می‌کردند، بگیرم؛ همچنین شرایطی فراهم شود که بتوان اقداماتی را انجام داد که تا عده ای از مهندسانی که توانایی انجام آن کار را دارند، در کار خدمات مهندسی شرکت داشته باشند.
* پس در واقع به جای اصلاح قانون تصمیم به حذف اخلال گران گرفتید؟
درواقع بله. این موضوع باعث شد که بنده به عنوان یک ذی نفع در این مسئله به دنبال یک راه حلی باشم تا از این موضوع رهایی پیدا کنم. این افکار مرا به این نتیجه رساند که می‌توانم یک لیستی از مهندسان داشته باشم که خودشان بتوانند شرایط کاری خودشان را به سازندگان اعلام کنند و سازندگان مستقیم با مهندسان طرف قرارداد باشند. این موضوع باعث می‌شود که هم جلوی نرخ سازی واسطه‌ها گرفته شود و هم منفعتی که قرار است وجود داشته باشد، بین این دو گروه تقسیم شود و همچنین تعداد بیشتری از مهندسان با سازندگان امکان همکاری داشته باشد.
در شرایط گذشته، مهندسان محدودی بودند که در پشت پرده با واسطه‌ها وارد توافقاتی شده بودند و بنابراین از همان ابتدا در شرایطی که به وجود آمده بود، آن واسطه‌ها مهندسان دیگری را نمی‌پذیرفتند. در نتیجه ایده شکل‌گیری سایت پروانه ساختمان به وجود آمد.
* برای این ایده نمونه مشابه دیگری هم بود؟
متاسفانه این فرایند در گذشته در خدمات مهندسی کشور سابقه‌ای نداشته است، بنابراین از جای دیگری الگو گرفته نشده است. این یک ایده بسیار ساده است، وقتی واسطه‌هایی وارد عمل می‌شوند که بین دو گروه قرار گیرند، آن دو گروه به هر طریقی و با هر ابزاری می‌توانند خود را به یکدیگر معرفی کنند.
در اینجا این ابزار یک سایتی است که مهندسان در آن ثبت نام و شرایط کاری و صلاحیت های خود را اعلام می‌کنند. از طرف دیگر سازندگان و مالکان پروژه‌ها می‌توانند به سایت مراجعه کنند و مهندسی که با شرایط کاری دلخواه آنها مطابقت دارد را انتخاب کنند. بنابراین در این بین واسطه‌ای وجود نخواهد داشت که نرخ سازی انجام دهد و فقط افراد خاصی را به مالک معرفی کند.
* مکانیزم و کارکرد سایت را بیشتر توضیح می دهید؟
سایت ما پلتفرمی است که دو گروه مخاطب دارد، مهندسان و سازندگان که در این فرایند قیمت گذاری و پروژه گذاری انجام می‌شود. در سامانه ای که تدارک دیده‌ایم، مهندسان ثبت نام می‌کنند و پروانه اشتغال، رشته تحصیلی، ظرفیت کاری و شرایط همکاری خود را اعلام می‌کنند. این اطلاعات در پایگاه داده های سامانه ثبت می‌شود و در مقابل سازندگان می‌توانند اطلاعات شرایط پروژه خود را با توجه به مساحت زیر بنا، تعداد طبقات و .... در سامانه وارد کنند.
سامانه به صورت هوشمند مهندسی را که صلاحیت و ظرفیت این کار را دارد را به او معرفی می‌کند. یک لیستی از مهندسان در اختیار سازندگان قرار می‌گیرد که نرخ های همکاری آنها نیز اعلام می‌شود تا از بین آنها افرادی که مد نظرشان است را انتخاب کنند.
* ایده شما در کنار حذف واسطه چه مزیت دیگری دارد؟
ایرادی که تاکنون در فرایند انتخاب طراح و مجری وجود داشت، وجود واسطه‌هایی بود که فقط تعدادی از مهندسان خاص و مدنظر خود را معرفی می‌کردند. این امر باعث می‌شود که سطح کیفی خدمات مهندسی به یک سری مهندسان خاص محدود شود و از طرف دیگر نرخ‌ها به صورتی است که ممکن است، واسطه‌ها درخواست تخفیف و نرخ همکاری از مهندسان داشته باشند اما همان را مستقیماً به سازنده منتقل نکنند و در این بین سودی وجود دارد که فقط به نفع واسطه است. یعنی سازنده مبلغی را به واسطه پرداخت می‌کند و در این بین ممکن است اختلاف بزرگی بین هزینه‌ای که به مهندس پرداخت می‌شود وجود داشته باشد. این موضوع باعث شد که ما در این سامانه این مشکل را حل کنیم.
واسطه‌ها درخواست تخفیف و نرخ همکاری از مهندسان دارند اما همان را مستقیماً به سازنده منتقل نمی کنند و در این بین سودی وجود دارد که فقط به نفع واسطه است
امیدواریم که حضور بیشتر مهندسان در پروژه‌ها باعث افزایش سطح کیفی خدمات مهندسی شود و این رقابت در سطح کمی نیز ایجاد شود و همچنین منفعتی که در گذشته فقط برای واسطه‌ها بود، بین سازندگان و مهندسان توزیع می‌شود.
* در حال حاضر با چه مجموعه‌هایی همکاری دارید؟
خوشبختانه دو تفاهم نامه بین سامانه پروانه ساختمان و سازمان نظام مهندسی استان گلستان و انجمن انبوه سازان استان گلستان منعقد شده است. بنده به عنوان موسس این استارتاپ در جلسه هیئت مدیره سازمان نظام مهندسی و انجمن انبوه سازان شرکت کرده‌ام و نحوه کارکرد سیستم سامانه را به آنها توضیح دادم که در نتیجه منجر به تنظیم تفاهم نامه همکاری شد. امید است که این تفاهم‌نامه همکاری عملی شود تا ما بتوانیم به دو مجموعه مهندسان و انبوه سازان خدمت رسانی کنیم.
ما معتقدیم احداث یک پروژه ساختمانی یک امر فنی و مهندسی است و در برابر قانون فقط مهندسان اجازه بنای پروژه ساختمانی را دارند. امید است که روزی بتوانیم تمام فرایند احداث ساختمان اعم از اخذ پروانه، طراحی نقشه و اجرا را توسط مهندسان به صورت واقعی انجام دهیم.
نظر شما