بازار؛ گروه استانها: از سطح زیر کشت حدود یک‌میلیون هکتار در این استان بیش از ۶۲۷ هزار هکتار زراعی و حدود ۳۶۲ هزار هکتار باغی است و لذا خراسان رضوی با تولید بیش از هشت میلیون تن تولید انواع محصولات زراعی، باغی، دامی و آبزیان باارزش ناخالص اقتصادی بیش از ۳۳۰ هزار میلیارد ریال جایگاه تعیین‌کننده‌ای در اقتصاد ملی و استان دارد و نقش مهمی در تأمین نیازهای حیاتی جامعه، امنیت غذایی، تأمین مواد اولیه موردنیاز صنایع و ایجاد اشتغال ایفا کرده است.
سالانه برای تولید هشت میلیون تن انواع محصولات باغی، زراعی و دامی در خراسان رضوی یک‌میلیون و ۲۰۰ هزار هکتار زمین زیر کشت ۸۳ نوع محصول می‌رود و لذا این بخش توانسته ۲۸ درصد اشتغال و ۳۰ درصد صادرات غیرنفتی خراسان رضوی را به خود اختصاص داده است.
شاخص استفاده از مکانیزاسیون
به اعتقاد کارشناسان و صاحب‌نظران،کشاورزی در ایران با مکانیزه شدن هنوز فرسنگ‌ها فاصله دارد و بسیاری از کشاورزان مناطق مختلف کشاورزی نتوانسته‌اند به دلایل مختلف آن‌گونه که بایدوشاید از مزیت‌های طرح‌های توسعه کشاورزی بهره‌مند شوند.
باوجود تلاش‌های دولت برای افزایش شاخص مکانیزاسیون اما این شاخص در طی سال‌های گذشته از ۲۸ به ۵۰ درصد رسیده در خراسان رضوی رسیده است که هنوز بنا بر گفته کارشناسان جهاد کشاورزی کافی نیست.
باوجوداینکه در خراسان رضوی تعداد ۳۶۳ هزار بهره‌بردار در بخش کشاورزی فعالیت دارند و بخش وسیعی از اراضی تحت کشت غلات اختصاص دارد اما درصد کشت مکانیزه از ۵۰ درصد فراتر نمی‌رود.
حتی بنا بر آمار در شاخص سم‌پاشی که با سلامت انسان‌ها در ارتباط است و استفاده از ابزار مکانیزه منجر به تسهیل سم‌پاشی و کاهش باقی‌مانده سموم بر روی محصولات می‌شود اما این شاخص نیز از ۵۵ درصد فراتر نمی‌رود.
استفاده از نیروی کار
در این رابطه کشاورزان روستایی منطقه چناران ادعا می‌کنند: به دلیل وجود نیروی کار در روستا لذا استفاده از تراکتور موجب بیکار ماندن نیروهای کار در روستا می‌شود.
باوجود تلاش‌های دولت برای افزایش شاخص مکانیزاسیون اما این شاخص در طی سال‌های گذشته از ۲۸ به ۵۰ درصد رسیده در خراسان رضوی رسیده است که هنوز بنا بر گفته کارشناسان جهاد کشاورزی کافی نیست
آن‌ها اعتقاددارند با استفاده از نیروی کار ارزان در روستا به‌ویژه بهره‌گیری از بانوان و دختران با هزینه کمتری نسبت به عملیات داشت و برداشت اقدام کنند.
گرانی ماشین‌آلات
علی قوچانی یکی از همین بهره‌برداران می‌گوید: برای روستائیان خرده‌مالک به‌هیچ‌وجه مقدور نیست که یک تراکتور کشاورزی به قیمت ۲۰۰ میلیون تومان خریداری کرده و از آن برای استفاده از عملیات کاشت یا داشت استفاده کنند.
وی می‌گوید: تراکتورهای ساخت داخل از قیمت ۱۰۰ میلیون‌تا مدل ۱۵۰۰ سنگین و توربودار آن به قیمت ۴۴۸ میلیون تومان نوسان قیمت دارد لذا یک کشاورز که حتی برای خرید بذر و کود مجبور به قرض و پیش‌فروش محصول است امکان چنین خریدی را ندارد؟
خرده مالکی سد راه مکانیزاسیون
این کشاورز خراسانی می‌گوید: خرده مالکیت زمین‌ها باعث می‌شود کشاورزان درتامین سرمایه اولیه، خرید ماشین‌آلات، با مشکلات جدی روبرو شوند و از سوی دیگر به‌کارگیری ماشین‌های کشاورزی درزمینٔ های کوچک به‌صرفه نیست.
قوچانی بابیان اینکه به دلیل خرده مالکی لذا خریداری وسایل کشاورزی با این قیمت‌های گزاف از عهده کشاورزان خارج است و حتی آن‌هایی که تراکتور یا کمباین دارند برای تهیه لاستیک، سوخت، تأمین قطعات و تعمیرکار با مشکل روبرو هستند بیان می‌کند: به همین دلیل است که برخی از کشاورزان عطای خریداری ماشین‌آلات مکانیزه را به لقایش می‌بخشند.
این بهره بردار حوزه کشاورزی ابراز می‌کند: اگرچه برای خریداری ادوات کشاورزی تسهیلات پرداخت می‌شود اما کشاورزان برای تهیه ضامن و معرفی به بانک هم مشکل‌دارند.
قوچانی بابیان اینکه وضعیت کشاورزان مشهد در خصوص استفاده از ماشین‌آلات کشاورزی خیلی بهتر است بیان می‌کند: هر چه قدر که از مرکز استان دور می‌شویم امکاناتی مانند تعمیرکار و یا لوازم‌یدکی ماشین‌آلات کمتر شده و لذا به دلیل جمعیت بیکار در روستاها بیشتر خرده‌مالکان ترجیح می‌دهند که از نیروی کار ساده استفاده کنند تا ماشین‌آلات کشاورزی.
بهره‌وری بیشتر
معاون برنامه‌ریزی و امور اقتصادی سازمان جهاد کشاورزی استان خراسان رضوی بابیان اینکه افزایش کمیت، کیفیت و راندمان محصولات تولیدی با توسعه و تجهیز مکانیزاسیون محقق می‌شود به بازار گفت: این امر نیز موجب کاهش هزینه‌ها و افزایش درآمد کشاورزان می‌شود.
سید جعفر حاجی مجتهد بابیان اینکه در طی سال‌های گذشته تلاش و منابع اعتباری بسیاری برای افزایش شاخص مکانیزاسیون در این استان به کار گرفته‌شده است، افزود: سال گذشته ۸۲۲ میلیارد و ۵۰۰ میلیون ریال تسهیلات از محل خط اعتباری مکانیزاسیون استان در این بخش پرداخت شد و برای امسال نیز معادل یک هزار و ۲۳۴ میلیارد ریال تسهیلات برای این منظور در نظر گرفته‌شده است.
وی استفاده از ماشین‌آلات کشاورزی را درنهایت به سود کشاورز و بهره‌بردار دانست و ابراز کرد: به‌عنوان‌مثال در کاشت دستی یک هکتار گندم باید ۳۳۰ تا ۳۴۰ کیلوگرم بذر پاشیده شود که این مقدار با استفاده از دستگاه و به‌صورت مکانیزه ۲۲۰ کیلوگرم بذر در هر هکتار است و این به معنای صرفه‌جویی ۱۰۰ کیلوگرم گندم در هر هکتار است.
افزایش سطح مکانیزاسیون
معاون برنامه‌ریزی و امور اقتصادی سازمان جهاد کشاورزی استان خراسان رضوی بابیان اینکه سطح مکانیزاسیون بخش کشاورزی در این استان هم‌اکنون به ۱.۸ اسب بخار در هر هکتار افزایش پیداکرده است، افزود: این در حالی است که سطح مکانیزاسیون بخش کشاورزی در سال ۱۳۹۲ معادل ۱.۲ اسب بخار در هکتار بود.
حاجی مجتهد ادامه داد: مکانیزاسیون در بخش‌های مختلف کشاورزی با ایجاد خط اعتباری توسط دولت تدبیر و امید از سال ۹۲ موردتوجه قرارگرفته است.
هر چه قدر که از مرکز استان دور می‌شویم امکاناتی مانند تعمیرکار و یا لوازم‌یدکی ماشین‌آلات کمتر شده و لذا به دلیل جمعیت بیکار در روستاها بیشتر خرده‌مالکان ترجیح می‌دهند که از نیروی کار ساده استفاده کنند تا ماشین‌آلات کشاورزی
وی افزود: افزایش تولید با افزایش سطح زیر کشت و افزایش مقدار تولید در واحد سطح میسر می‌شود و مکانیزاسیون در پی تحقق اجرای هر دو روش است.
کمک برای تأمین ماشین‌آلات برداشت
در همین راستا مدیر جهاد کشاورزی شهرستان مشهد بابیان اینکه همه‌ساله ضمن در اختیار گذاشتن تسهیلات برای خریداری ماشین‌آلات کشاورزی نسبت به تأمین ماشین‌آلات برای برداشت محصول سایر کشاورزان نیز برنامه‌ریزی می‌شود به بازار گفت: به‌طور مثال در حال حاضر که در فصل برداشت غلات هستیم پیش از فرارسیدن فصل درو طی نشستی که با کمباین داران منطقه داشتیم نسبت به تعیین نرخ برداشت انواع کمباین در هر هکتار اقدام کردیم.
امید طهماسبی زاده بابیان اینکه گروه‌های برداشت متشکل از کارشناسان مجرب مستقردرمدیریت و مراکز جهاد کشاورزی دهستان‌های تابعه این شهرستان بر کار برداشت و تنظیم کمباین‌ها نظارت دارند ادامه داد: بیش از صد دستگاه کمباین کار در این شهرستان فعالیت دارند که از تعداد ۸۲ دستگاه به کمباین‌های مهاجر تعلق دارد.
وی اظهار کرد: این شهرستان با داشتن بیش از صد کمباین یکی از شهرستان‌های برتر استان ازنظر تعداد کمباین است و در حال حاضر بیش از۹۵ درصد برداشت غلات این شهرستان به‌صورت کاملاً مکانیزه انجام می‌شود.
مدیر جهاد کشاورزی شهرستان مشهد بیان کرد: برای کمک به کشاورزان و تسهیل برداشت محصول حتی در خصوص تأمین سوخت کمباین‌ها نیز برنامه‌ریزی لازم انجام پذیرفته است از همین رو سهمیه سوخت کمباین ها ی بومی به صورت ماهیانه و کمباین های مهاجر ۱۵ روزه تامین می‌شود.
نظر شما