بازار؛ گروه بین الملل: «مارک لئونارد» یکی از بنیانگذاران و مدیر شورای روابط خارجی اروپا و نویسنده کتاب «عصر بی صلح» به تازگی مقاله ای تحت عنوان «چین واقعا در مورد اوکراین چه فکری می کند؟» نوشته است که در ادامه ترجمه این مقاله را می خوانید.
این سوال، ذهن اوکراینی ها و همچنین حامیان آنها در غرب را آزار می دهد. برخی ممکن است امیدوار باشند که از طریق مجمع جهانی صلح در پکن که اخیراً برگزار و به عنوان مجمع بزرگی از آن یاد شد، به پاسخ‌ها برسند؛ رویدادی سالانه که برای اولین بار در سال ۲۰۱۲ راه‌اندازی شد و هدف آن نشان دادن این مسئله است که چین می‌تواند در حل مشکلات جنگ و صلح در سطح جهانی مشارکت کند.
در این میان، ناظران غربی در کنفرانس با تعجب متوجه شدند که اوکراین در عوض به حاشیه کشیده شده است و از اینکه تنها مهمانانی که در مورد اوکراین صحبت می‌کنند، روس‌ها بودند، ناامید شدند زیرا به نظر می‌رسید هیچ اوکراینی دعوت نشده است. با این حال، برای کسانی که موقعیت در حال تحول چین را مطالعه می کنند، این موضوع نباید تعجب آور باشد. با نگاهی دقیق به مواضع در حال تحول پکن در مورد جنگ روسیه در اوکراین، واضح است که چینی ها در مورد این جنگ بسیار متفاوت از غرب فکر می کنند.
علاوه بر حضور در مجمع جهانی صلح، ما ۱۸ ماه گذشته را صرف ده‌ها مصاحبه با متفکران و استراتژیست‌های چینی از دانشگاه‌های برتر، اتاق‌های فکر و سازمان‌های وابسته به حزب کرده و سعی نمودیم تا تفکر این کشور در مورد جنگ در اوکراین را درک کنیم. آنچه ما دریافتیم این است که اگرچه بحث های پر جنب و جوشی در مورد این موضوع وجود دارد، بیش از حد انتظار چینی ها در مورد جنگ اوکراین بسیار متفاوت از غرب فکر می کنند.
اول، برای چین، جنگ در اوکراین آنقدرها هم مهم نیست. این موضوع از دریچه تصویر بزرگ دیده می شود؛ نه به عنوان یک جنگ فاجعه بار که نظم جهانی را تغییر می دهد، بلکه به عنوان یک درگیری نیابتی بین چین و ایالات متحده. نکته مهم این است که بسیاری بر این باورند که آمریکا از جنگ برای محاصره چین استفاده کرده و به این نکته اشاره می کند که چگونه ژاپن و کره تحریم هایی را علیه روسیه اعمال کردند_ که به گفته آنها نتیجه فشار غرب بود_ و چگونه از آنها برای شرکت در نشست ناتو مادرید دعوت شدند.
برخلاف جنگ سرد، غرب در بسیج کشورهای در حال توسعه پشت سر اوکراین با موفقیت کمی روبرو شده است، و ادعا می کند که از مجموع ۱۵۷ کشور، نه از غرب و نه از چین در این مورد حمایت نمی کنند
بر اساس همین منطق، به گفته بسیاری از متفکران چینی، اروپایی ها پس از آن، موفق شدند تا چین را در مفهوم استراتژیک ناتو بگنجانند و مواضع سخت تری در قبال فناوری چین اتخاذ کنند. با این حال، این متفکران به این واقعیت که واشنگتن نتوانسته است بقیه جهان را به سوی هدف خود جلب کند، دل بسته اند. همانطور که یکی از روشنفکران خاطرنشان کرده، برخلاف جنگ سرد، غرب در بسیج کشورهای در حال توسعه پشت سر اوکراین با موفقیت کمی روبرو شده است، و ادعا می کند که از مجموع ۱۵۷ کشور، نه از غرب و نه از چین در این مورد حمایت نمی کنند. بنابراین، پیروزی بر این کشورهای «غیر متعهد» و بهره‌برداری از ضعف شهرت آمریکا به هدف اصلی سیاست خارجی چین تبدیل شده است.
این نبرد برای جنوب جهانی بسیار فراتر از مسئله جنگ در اوکراین است. به عنوان جایگزینی برای «فئودالیسم» آمریکایی، پکن پیشنهادات خود را در قالب ابتکار توسعه جهانی، ابتکار امنیت جهانی، و ابتکار تمدن جهانی ابداع کرده که همگی با اشتیاق برای شرکت کنندگان در انجمن، که بسیاری از آنها از کشورهای چین بودند، ارائه شده است.
درس دوم این است که چین احساس می‌کند که از ایستادن در کنار روسیه بیشتر از ضرر، به برد خواهد رسید. اما در حالی که حضور کارشناسان روسی در مجمع جهانی صلح، تمایل پکن به طرفداری از مسکو را برجسته کرد، با مفتخر شدن مهمانان روسی این انجمن به بهترین جایگاه های سخنرانی، این احساس واضح ظاهر می شود که مسکو اکنون_در بهترین حالت_شریک کوچک پکن است.
تقریباً همه کارشناسان چینی که ما با آنها صحبت کردیم، به دلیل اظهار نظر درباره عملکرد نظامی روسیه، با تمسخر محسوس واکنش نشان دادند و به نظر می‌رسید که عده‌ای فکر می‌کردند که روسیه دیگر شایسته جایگاه قدرت بزرگ نیست. این گرایش تاکتیکی به انتقاد شدید از نحوه جنگ روسیه با تمایل استراتژیک برای عدم تحقیر یا اخراج ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه همراه است.
اگرچه صداهای بسیار انتقادی شنیده می شود_ یکی از محققین حتی ادعا می کند چین قربانی جنگ ترکیبی روسیه شده است، از جمله تلاش برای دستکاری رسانه های این کشور و فریب دادن رهبران آن به گونه ای که بیشتر از آنچه می خواهند حامی ظاهر شوند_ اتفاق نظر این است که دو کشور با یک دیدگاه مشترک از نظم جهانی پساغربی متحد شده اند.
متفکران چینی معتقدند غرب به جای برنامه‌ریزی برای درگیری مستقیم با چین، راهبردی را اتخاذ کرده، تایوان را مسلح نموده و از قدرت‌های محلی مانند ژاپن حمایت خواهد کرد
نکته مهم دیگر این است که به نظر می رسد متفکران چینی معتقدند درگیری در اوکراین جنگ در تایوان را نه بیشتر و نه کمتر محتمل کرده است. خط رسمی این است که اوکراین تایوان نیست، اما محققان از نزدیک شاهد درگیری هستند و بسیاری از اتحاد و کنشگری غرب، با تحریم‌ها علیه روسیه و کمک‌های نظامی به کیف، شگفت‌زده شدند.
با این حال، آنها همچنین خاطرنشان کردند که بسیاری از استدلال ها در مورد عدم تمایل به جنگ مستقیم با یک قدرت هسته ای در مورد تایوان نیز در مورد چین صدق می کند. در نتیجه، آنها فکر می‌کنند که غرب به جای برنامه‌ریزی برای درگیری مستقیم، راهبردی را اتخاذ خواهد کرد، تایوان را مسلح کرده و از قدرت‌های محلی مانند ژاپن حمایت خواهد کرد. در نهایت، چینی‌ها معتقدند وابستگی متقابل اقتصادی، از چین در صورت رویارویی با غرب محافظت نمی‌کند و در عوض، پکن باید برای تحریم‌ها آماده باشد.
به طور مناسب، در مجمع جهانی صلح صحبت های زیادی در مورد امنیت اقتصادی، زنجیره تامین و ضد تحریم ها وجود داشت و در مرحله‌ای از روند دادرسی، دیلما روسف_رئیس‌جمهور سابق برزیل که اکنون بانک توسعه جدید را اداره می‌کند_برای انتقاد از تلاش‌های غرب برای جداسازی و ریسک زدایی مطرح و خواستار دلارزدایی برای محافظت از کشورها علیه قلدری غرب شد.
فرصتی در حال حاضر برای پکن فراهم شده تا با گسترش روابط خود با جنوب جهانی، پرورش تصویر خود به عنوان یک میانجی صلح و تسریع تلاش‌ها برای تبدیل شدن به خود اتکایی اقتصادی، از ضعف‌های غرب برای ایجاد امنیت بین‌المللی بیشتر استفاده کند
از این نظر، چشم انداز نظم جهانی که چین در این مجمع ارائه کرد، در اولویت های آن در مورد اوکراین بسیار منعکس شده است. مانند مجمع جهانی صلح، جنگ فرصتی را برای پکن فراهم کرده است تا با گسترش روابط خود با جنوب جهانی، پرورش تصویر خود به عنوان یک میانجی صلح و تسریع تلاش‌ها برای تبدیل شدن به خود اتکایی به لحاظ اقتصادی، از ضعف‌های غرب برای ایجاد امنیت بین‌المللی بیشتر استفاده کند.
یکی از دانشگاهیان چینی که در پکن با او صحبت کردیم، توضیح داد که چیزی مثبت می تواند از یک موقعیت منفی به دست بیاید. او گفت: «تا زمانی که چین نیازی به تسلیح روسیه نداشته باشد، مردم همچنان امیدوار خواهند بود که پکن بتواند نقش سازنده ای ایفا کند.»
موضوعی که باید دیپلمات های غربی متحیر انجمن صلح در نظر بگیرند.
نظر شما