سید سعید ملک الساداتی؛ بازار: اگرچه دوره پسابرجام، هیئت‌های اقتصادی متعددی از کشورهای مختلف باهدف سرمایه‌گذاری از کشور بازدید کردند اما در عمل متأسفانه بسیاری از توافقات به سرمایه‌گذاری منتهی نشد اگرچه در این خصوص عوامل گوناگونی را می‌توان بیان کرد و بدون شک آماده نبودن اقتصاد ایران و عدم شناسایی فرصت و ظرفیت‌های سرمایه‌گذاری را می‌توان یکی از مهم‌ترین دلایل آن دانست.
شکی نیست که سرمایه‌گذاران بر اساس اصل عقلانیت، پروژه‌های اقتصادی را ارزیابی و در خصوص اجرای آن‌ها تصمیم می‌گیرند، مع‌الوصف هنر سیاست‌گذاری همسو ساختن تصمیم‌گیری‌های فردی سرمایه‌گذاران با اهداف توسعه‌ای است.
به بیان بهتر سیاست‌گذار باید در وهله نخست اولویت‌های سرمایه‌گذاری منطقه یا استان را سازگار با مقتضیات سایر مناطق و استان‌های کشور، متناسب باقابلیت‌ها و مزیت‌های منطقه‌ای و هم‌چنین با نگاهی عمیق و دقیق به عدم تعادل‌های آتی فضایی و اقتصادی تعیین کرده و در گام دوم باهدف همسو ساختن عقلانیت فردی کارگزاران اقتصادی با اهداف توسعه‌ای با به‌کارگیری ابزارهای تشویقی و تنبیهی سرمایه‌گذاران را به‌سوی اجرای طرح‌های اقتصادی توسعه آفرین و اولویت‌دار هدایت کند.
ازنظر اقتصادی در سرمایه‌گذاری خارجی رقابت‌پذیر بودن محصول تولیدی شرط اساسی است، به بیان بهتر محصول تولیدی هر پروژه سرمایه‌گذاری باید در قیمت و کیفیت از قدرت رقابت بین‌المللی برخوردار باشد.
طبق الگوی رقابت‌پذیری ملی «پورتر»عوامل متعددی مانند شرایط عوامل تولید، شرایط بازار، صنایع مرتبط و پشتیبان، شرایط رقبا، دولت و درنهایت شانس می‌تواند زمینه‌سازی تقویت این رقابت‌پذیری شود.
ویژگی‌های خراسان رضوی بر اساس تحلیل وضع موجود
وجود بارگاه امام هشتم شیعیان عامل مؤثری در تقویت مراودات اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و پیوند با بازار ملی و فراملی است. خراسان رضوی نقشی بی‌بدیل به‌عنوان پل ارتباطی میان آسیای میانه و افغانستان از یک‌سو و کشورهای جنوب و شرق آسیا ایفا می‌کند.
در بازار کار استان مهم‌ترین بخش‌های تقاضاکننده نیروی کار به ترتیب خدمات به میزان ۵۰ درصد، صنعت ۳۰ درصد و کشاورزی حدود ۲۰ درصد است و از لحاظ سهم از ارزش‌افزوده استان به ترتیب عمده‌فروشی و خرده‌فروشی ۱۸ درصد، املاک و مستغلات ۱۶ درصد، صنعت ۱۴ درصد،کشاورزی ۱۱ درصد و حمل‌ونقل ۸ درصد را به خود اختصاص داده‌اند
خراسان رضوی با توجه به موقعیت جغرافیایی خود دارای ویژگی حاشیه است و حمل‌ونقل ترانزیت کالا یکی از مهم‌ترین کارکردهای استان در تقسیم‌کار ملی است.
خراسان وارد فاز پنجره جمعیتی شده است، لذا جمعیت استان برای دهه‌های آینده نیاز فزاینده‌ای به خدمات بهداشت و درمان خواهد داشت و از طرفی این استان با محدودیت شدید منابع آبی مواجه است.
در بازار کار استان مهم‌ترین بخش‌های تقاضاکننده نیروی کار به ترتیب خدمات به میزان ۵۰ درصد، صنعت ۳۰ درصد و کشاورزی حدود ۲۰ درصد است و از لحاظ سهم از ارزش‌افزوده استان به ترتیب عمده‌فروشی و خرده‌فروشی ۱۸ درصد، املاک و مستغلات ۱۶ درصد، صنعت ۱۴ درصد،کشاورزی ۱۱ درصد و حمل‌ونقل ۸ درصد را به خود اختصاص داده‌اند.
گفتنی است در همین راستا بخش صنعت استان خراسان رضوی خرد مقیاس بوده و از تکنولوژی پائینی برخوردار است. هم‌چنین باید اذعان کرد از سرمایه‌گذاری‌های خارجی انجام‌شده در استان بیشترین سهم را به ترتیب به بخش‌های صنعت به میزان ۵۲ درصد، انرژی ۳۱ درصد، خدمات ۱۳ درصد جذب کرده است.
مهم‌ترین عدم تعادل یا چالش‌های اصلی استان
استان خراسان رضوی از پتانسیل بالایی برای استخراج معدن و تولید انرژی تجدید پذیر برخوردار است.
در خصوص چالش‌های این استان نیز باید عنوان کرد: نظام سلامت، توزیع فضای جمعیت، منابع آبی، محیط‌زیست، منابع انرژی و فضا در بازار کار این استان از عدم تعادل برخوردار است
در همین راستا طبق الگوی نظری جذب سرمایه‌گذاری خارجی استان تعادل بخشی به درآمدد و هزینه، تعادل بخشیدن به بازار کار، منابع آبی و هم‌چنین نظام بهداشت و درمان در زمره اهداف توسعه استان خراسان رضوی.
اولویت های سرمایه گذاری
بر همین اساس اولویت‌های استان خراسان رضوی را برای جذب سرمایه‌گذار خارجی می‌توان در بخش‌های متعددی تقسیم‌بندی کرد.
بخش انرژی: بهره‌برداری از منابع تجدید پذیر خورشیدی، بادی و بیو گاز؛ بخش کشاورزی: توسعه کشت گلخانه‌ای، سرمایه‌گذاری در تجهیزات آبیاری مدرن، تولید بذرهای اصلاح‌شده، ایجاد سردخانه در شهرستان‌های کوچک و ایجاد صنایع تبدیل فرآوری محصولات کشاورزی؛ بخش صنعت: در بخش صنعت با رویکرد محافظه‌کارانه می‌توان از صنایع غذایی، نساجی، معدنی و فلزات اساسی نام برد.
البته در این بخش و با رویکرد تهاجمی بلندمدت صنایع داروسازی و صنعت تجهیزات پزشکی توصیه می‌شود. بخش حمل‌ونقل: توسعه محور لجستیک شرق، برقی کردن قطار مشهد-تهران، توسعه خطوط حمل‌ونقل ریلی استان؛ بخش خدمات: توسعه زیرساخت‌های گردشگری سلامت؛ بخش آب و فاضلاب: تصفیه فاضلاب اعم از صنعتی و شهری برای پیشگیری از آلودگی منابع زیرزمین و سطحی.
نظر شما