بازار؛ گروه بین الملل: در حالی که کنفرانس تجاری اعراب و چین به تازگی در ریاض برگزار شده، عربستان سعودی، به چین به عنوان یک شریک کلیدی در دنیای چندقطبی می نگرد و انتظار می رود که دو کشور با رشد منافع مشترک به یکدیگر نزدیک‌تر شوند. این موضوع نشانگر نوعی از یک نظم جهانی چندقطبی است که ظهور کرده است. جهان چند قطبی در این زمینه به معنای یک سیستم جهانی است که تحت تسلط غرب نیست و یا به عنوان مبارزه بین دو قدرت بزرگ، مانند دوران جنگ سرد، تعریف نشده است.
مقامات سعودی معتقدند که پادشاهی بخش مهمی از این دنیای چند قطبی است که نقش خوبی را در توسعه اقتصاد خود و به طور کلی منطقه و گسترش آفریقا، آسیای مرکزی و شبه قاره هند ایفا کرده، ضمن اینکه بر این باور است که همکاری اقتصادی بین چین و عربستان، شورای همکاری خلیج فارس و کل منطقه عربی بخش مهمی از این دنیا خواهد بود.
در دوره پس از جنگ سرد، ایالات متحده به عنوان قدرت برتر جهانی و قوی ترین نیروی روی زمین از نظر قدرت اقتصادی، نظامی و ژئوپلیتیکی شناخته شد. ظهور چین و بریکس (دیگر بازارهای نوظهور شامل برزیل، روسیه، هند و آفریقای جنوبی) و همچنین خشم در بسیاری از نقاط جهان به دلیل جنگ‌ها و کمپین‌های تحریمی به رهبری ایالات متحده، منجر به افزایش درخواست‌ها برای برقراری نظم جهانی شد که در آن قدرت بین کشورهای مختلف توزیع شده است.
عربستان سعودی در جریان ایجاد توازن در روابط دوستانه خود با چین و ایالات متحده، خود را بخشی از دنیای چند قطبی می داند
در این میان، عربستان سعودی در جریان ایجاد توازن در روابط دوستانه خود با چین و ایالات متحده، خود را بخشی از این دنیای چند قطبی می داند. افزون بر این، ریاض همچنین به یک بازیگر جهانی بسیار فعال‌تری تبدیل شده که از قدرت مالی نفتی خود برای افزایش تجارت و سرمایه‌گذاری بین‌المللی و کسب نفوذ در سراسر جهان استفاده می‌کند.
در همین راستا، فرصت‌هایی برای شرکت‌های چینی و شرکت‌های سعودی به طور قابل توجهی قابل مشاهده است تا در کشورهای ثالث نیز در سطح بین‌المللی به روش‌هایی که موجب توسعه سایر کشورهای در حال توسعه می شود، سرمایه‌گذاری کنند.
مقامات عربستانی معتقدند که کنفرانس تجاری اعراب و چین نشان دهنده گرایش فزاینده به سمت همکاری و مشارکت جنوب-جنوب است، زیرا منطقه جنوب اکنون دارای مراکز تعالی بسیاری در فناوری و سرمایه است و آنها دیگر مانند نظم جهانی قبلی به شمال توسعه یافته وابسته نیستند.
چین سال‌هاست که به‌عنوان شریک تجاری اصلی عربستان سعودی و بزرگترین خریدار نفت این کشور، به ویژه از نظر اقتصادی، پیشروی کرده است
روابط بیش از ۸۰ ساله بین ریاض و واشنگتن اغلب در قالب یک رابطه نفتی در ازای امنیت خلاصه می شود. ایالات متحده دارای اقساط نظامی در عربستان است و تسلیحات پیشرفته ای را به این کشور می فروشد و از طریق ارتش سعودی آموزش و عملیات مشترک ارائه می کند. اما روابط ایالات متحده و عربستان سعودی در سال های اخیر تحت تنش قرار گرفته، زیرا دولت بایدن تلاش کرده که پادشاهی را به دلیل نقض حقوق بشر و تأثیرگذاری بر حجم تولید نفت، این کشور را مورد انتقاد قرار دهد، اما فایده ای نداشته است.
در همین حال، چین سال‌هاست که به‌عنوان شریک تجاری اصلی عربستان سعودی و بزرگترین خریدار نفت این کشور، به ویژه از نظر اقتصادی، پیشروی کرده است. البته، روابط ریاض با پکن بیشتر کاربردی و اقتصادی است تا استراتژیک؛ به این معنی که احتمالاً به این زودی ها چین جایگزین نقش ایالات متحده در عربستان نخواهد شد.
با این حال، عربستان، در سال‌های اخیر تسلیحات چینی بیشتری خریداری کرده است؛ به‌ویژه تسلیحاتی مانند پهپادهای کشنده که واشنگتن تمایل چندانی به فروش آنها به متحد خود در خلیج فارس نداشته است. انتقال فناوری و پروژه‌های زیرساختی چین نیز در این پادشاهی در حال رشد است، زیرا محمد بن سلمان ولیعهد سعودی به دنبال تنوع بخشیدن به اتحادهای کشور خود و مستقل‌تر کردن آن است.
شی جین پینگ، رئیس جمهور چین در ماه دسامبر از عربستان سعودی بازدید کرد و دو کشور توافقنامه مشارکت راهبردی را امضا کردند که در آن زمان وزارت خارجه چین آن را «یک نقطه عطف در تاریخ روابط چین و اعراب» نامید.
ایجاد تعادل میان چین و امریکا
آنچه که مهم است، یک تغییر قابل توجه از یک رابطه تجاری به یک رابطه سرمایه گذاری اصلی میان پکن و ریاض است. عربستان در حال حاضر به طور قابل توجهی عمدتا در پالایش نفت و پتروشیمی چین در حال سرمایه گذاری است، اما سرمایه گذاری های دیگری نیز در فناوری توسط صندوق ثروت دولتی عربستان و سایر شرکت های بخش خصوصی صورت گرفته است. سعودی ها اعلام کرده اند که در آینده قهرمانان جهانی بیشتری از عربستان سعودی به چین خواهند رفت تا به بازار رو به رشد ۱.۴ میلیارد نفری افراد پرمصرف دسترسی پیدا کنند.
از طرفی، نکته قابل توجه در خصوص کنفرانس اعراب و چین این بود که این نشست تنها چند روز پس از سفر آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا به ریاض برگزار شد؛ در حالی که برخی از تحلیلگران معتقدند که روابط رو به رشد عربستان با چین تهدیدی برای ایالات متحده محسوب می شود. عربستان شریک همه اقتصادهای بزرگ در سطح جهانی بوده و چین مطمئناً یکی از کشورهای برجسته در این زمینه است.
رابطه عربستان با ایالات متحده و چین انحصاری نیست؛ یعنی اختلالی در روابط با هرکدام ایجاد نخواهد شد؛ در حالی که قطعاً آنچه استراتژی سعودی را تعیین می‌کند، منافع ملی این کشور است که با چین، قوی و در حال افزایش است
با این حال، برخی از کارشناسان می گویند که عربستان رابطه فوق العاده ای با ایالات متحده دارد و این مسئله بخشی از روابط بین المللی این کشور از زمان ایجاد عربستان سعودی مدرن بوده که به خوبی شناخته شده و در سفر رئیس جمهور بایدن در سال گذشته به اثبات رسیده است.
آنها معتقدند که ایالات متحده همچنان بزرگترین سرمایه گذار خارجی پادشاهی است، در حالی که رابطه عربستان با ایالات متحده و چین انحصاری نیست؛ یعنی اختلالی در روابط با هرکدام ایجاد نخواهد شد. اما قطعاً آنچه استراتژی سعودی را تعیین می‌کند، منافع ملی این کشور است که با چین، قوی و در حال افزایش است.
نظر شما