بهناز صفری؛ بازار: معادن علاوه بر این که همیشه با ریسک های فراوانی روبه رو بوده اند، با مشکلات و گرفتاری های زیادی هم دست و پنجه نرم می کنند که یکی از بزرگترین مشکلات این بخش صنعتی و ارزشمند کشورمان نداشتن قوانین محکم برای برطرف کردن این مشکلات بوده است. در بخش معادن همیشه این طور بوده که گروه ها و ارگان های مختلف به خاطر روند کاری خودشان برای این بخش، مانع تراشی ایجاد می کنند تا روند کاری خودشان به خطر نیافتد. مانند منابع طبیعی، محیط زیست، معارضین محلی و موارد دیگر که هر کدام به نوبه خودشان موانع مختلفی را ایجاد می کنند. این درحالی است که فردی می آید منطقه پتانسیل دار معدنی را با هزینه های هنگفت ، آباد می کند و همین که می خواهد به سود دهی برسد موانع و مشکلات شروع می شوند. در این صورت است که انگیزه و سرمایه گذاری در بخش معدنی کم می شود. زیرا در معادن به اندازه کافی ریسک های مختلف در بخش اکتشاف و استخراج وجود دارد که این موارد کار را مشکل می کند. برای همین باید قوانین موجود برای معادن اصلاح شود و یکسری قوانین ثابت در این بخش اقتصادی و صنعتی لحاظ شود که همه جای کشور و برای تمامی ارگان ها یکسان باشد، تا نتوانند هیچ مانعی را سر راه معدن کاران قرار دهند.
اصلاح قانون معادن ضروری است
نعمت الله حقیقی، رییس سابق صنعت و معدن خراسان جنوبی در گفت و گو با بازار در خصوص راهکارهای موجود برای بهتر شدن شرایط معادن ایران گفت: یکی از بزرگترین مشکلات معادن این است که باید مسائل حقوقی معادن اصلاح شود. البته درحال حاضر اصلاحیه قانون معادن در حال انجام است، ولیکن باید یک طرح آمایش سرزمینی انجام شود. زیرا ما نمی توانیم مناطق جنگلی را با سایر مناطق به یک صورت آمایش کنیم . مناطق از نظر پتانسیل هایی که دارند با یکدیگر متفاوتند و باید تمامی تفاوت ها در قوانین اصلاح شده لحاظ شود.
حقیقی تاکید کرد: گاهی وقت ها برای برخی مناطق ممنوعیت هایی ایجاد می شود که واقعا بی معناست، مثلا در محلی که در شاع ۲۰۰ کیلومتری اش هیچ سکنه ای وجود ندارد، می گویند در آنجا طبعات زیست محیطی وجود دارد. درحالی که در آن منطقه نه مردم زندگی می کنند و نه گونه های جانوری و گیاهی خاصی وجود دارد. فقط برای مانع تراشی چنین چیزهایی را می گویند. درنتیجه چنین ممنوعیت های بی مورد و کارشناسی نشده به فعالیت های معدنی ضربه زیادی وارد می کند.
وی اظهار کرد: باید در وهله اول قوانین موجود برای معادن اصلاح شده و یک سری موارد حقوقی برای معادن و طرح آمایش سرزمینی گذاشته شود، یعنی حوزه های معدنی همان طور که محیط زیست می آید یازده درصد از معادن مسی را تحت عنوان، مناطق چهارگانه، غُرق می کند و مدیریت آن مناطق را برعهده می گیرد باید که وزارت صنایع و معادن هم، مناطق پتانسیل دار را تحت مدیریت خودش قرار دهد. یعنی منابع ملی که پتانسیل معدنی اش از نظر علمی، اثبات شده است باید تحت مدیریت معادن قرار بگیرد.
رییس سابق صنعت و معدن کرمانشاه گفت: وقتی قوانین اجرا شود دیگر نباید در این زمینه معترضی وجود داشته باشد. که یکی بگوید اینجا مناطق ممنوعه است. یا این که فلان منطقه گیاهانی دارد که ممنوع القطع هستند. یا این که معارضین محلی مشکلاتی را ایجاد کنند. بلکه باید قوانین به صورت یکسان همه جا اجرا شود و هیچ شخص یا ارگانی نتواند مشکلاتی را در این زمینه ایجاد کند. زیرا شرایط در حال حاضر به گونه ای است که بسیاری از افراد و یا ارگان ها سعی می کنند بر روی فعالیت معادن نظر بدهند و یا مانع ایجاد کنند.
حقیقی گفت: مثلا یکسری موانع را منابع طبیعی ایجاد می کند. یکسری نظرات را محیط زیست به معادن دیکته می کند و از سوی دیگر هم معارضین محلی مشکلاتی را برای معادن رقم می زنند که همه این موارد باعث ازبین رفتن انگیزه معدنکار می شود.
وی اذعان داشت: یعنی گرفتاری در حوزه معادن که آنهمه هم ریسک دارد بسیار زیاد است. فرد می آید جاده سازی می کند، آب و برق و گاز می آورد و سرمایه گذاری کلانی در مناطق پتانسیل دار معدنی انجام می دهد، ولی از بخش های مختلف می آیند و برای سرمایه گذران معادن ، مانع تراشی می کنند و گرفتاری هایش بیشتر می شود.
حقیقی تاکید کرد: باید قوانین کاملی در بخش معادن لحاظ شود تا از معادن و منافع حاصل از معدن هم حمایت صورت گیرد و در بخش های عمومی هم هزینه هایی را مشهود کنند. یعنی ۱۵ درصدی که به بخشداری ها برمی گردد ، واقعا برای همان آبادی هایی که در مجاورت معادن هستند خرج و سرمایه گذاری شود. درواقع این پول ها باید در این مناطق هزینه شود که مردم عملا بهره برداری معدن را کاملا لمس کنند.
به گفته وی؛ یعنی به جای این که مانع ایجاد کنند و جلو پیشرفت فیزیکی کار را بگیرند، خودشان همراهی های لازم را انجام دهند، یا ۱۲ درصدی که منابع طبیعی برای بازسازی اختصاص می دهند، این ها را واقعا در اختیار منابع طبیعی قرار دهند و منابع طبیعی ها این ها را در طرح های دیگرش مورد استفاده قرار ندهد و در جاهای دیگر هزینه نکند. بلکه در همان مناطق معدنی کار زیرساخت را انجام دهد.
تمامی این ها گرفتاری هایی است که در بخش معادن و صنایع معدنی وجود دارد، بنابراین باید هم در حوزه نظارت، هم اجرا و هم بحث قانون گذاری ملاحظات لازم انجام شود. هم این که از نظر حقوقی جذابیت های لازم را ایجاد کنیم تا سرمایه گذاران برای سرمایه گذاری در این بخش ها ورود پیدا کنند
رییس سابق صنعت و معدن کرمانشاه گفت: تمامی این ها گرفتاری هایی است که در بخش معادن و صنایع معدنی وجود دارد، بنابراین باید هم در حوزه نظارت، هم اجرا و هم بحث قانون گذاری ملاحظات لازم انجام شود. هم این که از نظر حقوقی جذابیت های لازم را ایجاد کنیم تا سرمایه گذران برای سرمایه گذاری در این بخش ها ورود پیدا کنند.
وی تاکید کرد: ریسک سرمایه گذاری در معادن به لحاظ، سیاسی و اجتماعی بسیار زیاد است وگرنه معدن هنوز هم در کشور با توجه به پتانسیل هایی که دارد جذابیت های لازم را دارد. البته قوانینی مثل این که ماشین آلات معدنی را گمرک می بندند. یا این که به ماشین آلات دست دوم تا مدت زیادی اجازه ورود داده نمی شود هم باید به زودی اصلاح شود چرا که ناوگان معدنی کشورمان تماما فرسوده هستند. ما بولدوزرهایی داریم که برای ۵۰ سال پیش است. دیگر چنین ماشین آلاتی به درد معادن نمی خورد. باید در حوزه نوسازی ماشین آلات معدنی هم به صورت جدی ورود پیدا کرده و در دستور کار قرار گیرد.
حقیقی عنوان کرد: الان در حوزه ماشین آلات و تجهیزات معدنی دنیا در استخراج سنگ تزیینی، از دکل ها و جرثقیل های مستقر در معدن استفاده می کنند و هزینه های معدن را تا ۵۰ درصد کاهش می دهند. همه این موارد در کنار دیگر موارد ذکر شده باید اصلاح شود. درواقع برای راهبری در حوزه معدن باید گرفتاری ها حل شده و قوانین تا جای ممکن اصلاح شود.
وی اظهار کرد: مشکلاتی که در بخش قوانین و سایر گرفتاری های معدنی وجود دارد باعث شده است که ما نتوانیم در بخش معادن و صنایع معدنی آن طور که شایسته و بایسته بوده به پیشرفت و شکوفایی برسیم و هم طراز باسایر کشورهای معدنی دنیا شویم. بنابراین باید حوزه معادن کشور به صورت جدی تری مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد. زیرا مناطق ۲۰ گانه کشورمان که در حوزه معدن ظرفیت دارند. در تمامی کشور پهنه دارند، ولی متاسفانه با توجه به ظرفیت های فراوانی که در بخش معدنی کشور وجود دارد ما برای رسیدن به ظرفیت ها فاصله زیادی داریم.
وی تاکید کرد: امیدواریم افرادی که در بخش ها و ارگان های مختلف وارد بخش معدن و صنایع معدنی می شوند افراد دانایی در این زمینه باشند و بتوانند به پیشرفت و بالندگی معادن کمک کنند و قوانین درستی برای این بخش صنعتی کشور که بسیار هم ارزشمند است ابلاغ و اجرایی شود.
تا زمانی که معادن ازیک قانون خوب پیروی نکند و موانع قانونی و حقوقی آن برطرف نشود ما نمی توانیم توقع داشته باشیم که مشکلات این بخش حل شود. در واقع حل مشکلات معدنی در سایه تحقق حقوق معادن امکان پذیر است
حقیقی خاطرنشان ساخت: تا زمانی که معادن ازیک قانون خوب پیروی نکند و موانع قانونی و حقوقی آن برطرف نشود ما نمی توانیم توقع داشته باشیم که مشکلات این بخش حل شود. در واقع حل مشکلات معدنی در سایه تحقق حقوق معادن امکان پذیر است.
نظر شما