به گزارش بازار، عبدالعظیم ملایی کارشناس حوزه اقتصاد نوشت: سر کلاسهای بانکداری بین الملل، یکی از اولین مباحثی که تدریس می کنیم، انگاره های ذهنی اشتباه در این حوزه است. یکی از این انگاره های کاملا اشتباه، سهم ۸۸ درصدی دلار در انتقالات بین المللی است.
توضیح: وقتی بیان میشه که دلار سهم ۸۸ درصدی از مبادلات بین المللی را به خود اختصاص داده است، این انگاره به ذهن متبادر می شود که سهم سایر ارزها، صرفا ۱۲ درصد است! وقتی در سایت های معروف بین المللی آمار صرفا دلار رو چک می کنیم، همه تایید می کنند که دلار واقعا سهم ۸۸ درصدی دارد! لذا بعنوان یک استناد قوی، در فضای رسانه ای داخلی هم پمپاژ میشود. واقعیت ماجرا از این قرار است که وقتی سهم ارز با رتبه دوم - یعنی یورو - رو بررسی می کنیم، به عدد ۳۲ درصد میرسیم! تا همینجا هم جمع این دو عدد میشه ۱۲۰ درصد! داستان چیست!؟ در آماردهی برای پرداخت های بین المللی دو طرف تراکنش ثبت می شود. مثلا یک نفر ۳۵ دلار داده و یک نفر ۳۵ دلار گرفته؛ سرجمع این تراکنش یعنی عدد ۷۰ دلار اعلام می شود.
این موضوع یک شیطنت رسانه ای است. وقتی کل درصد ها تجمیع می شود، به عدد ۲۰۰ می رسید و نه ۱۰۰. به بیان بهتر، سهم دلار ۸۸ در دویست است و نه درصد و اگر به درصد بیان شود، ۴۴ درصد خواهد بود.
انگاره های ذهنی اشتباه دیگر شامل این موارد است که در فرصتی دیگر بدان خواهیم پرداخت. ۱. هر دلاری که در تراکنش های بین المللی جابجا می شود، الزاما نظام مالی آمریکا درگیر آن و تاییدکننده آن است؛ ۲. تاکید بر روی نوع ارز در تراکنش های بین المللی۳. آمار کلی ارزها در تجارت بین المللی - به ویژه سهم یوان در این تراکنشها.
۳۱ درصد تجارت جهان با یوآن تسویه میشود و کل دلاری که در جهان به وسیله آن تجارت میشود دلار داخل سیستم آمریکا نیست.
دلاری که در فضای بین‌المللی گردش می‌کند، دلار آمریکا نیست و یک ارز دیگه است که برای خلق، جابجایی و نگهداریش نیازی به اتصال به آمریکا وجود ندارد؛ این ارز نامش یورودالر است (نامهای دیگری هم دارد، دلار اروپایی، دلار غیرمستقیم یا یوروکارنسی). این ارز چون اولین بار در اروپا خلق شده، این پیشوند برایش مانده و هر ارز دیگری هم خارج از سرزمین خود باشد، عبارت یورو قبل از آن ارز می آید. مثلا یوروین، یورویورو و یورویوآن.
در مورد آمار یوآن هم یه نکته مهم مغفول واقع شده. آمار استفاده از ارزها را معمولا سوئیفت منتشر می کند و بقیه منابع هم به آن استناد می‌کنند. اما این همه یوآن در فضای بین المللی نیست. چون یوآن عمدتا از طریق سامانه CIPS در تراکنشهای بین کشوری جابجا میشود و نه سوئیفت! ساختار یوآن به دو حوزه تقسیم میشود: الف) یوان داخل چین که عمدتا با سامانه های CNAPS جابجا میشود و ب) یوآن خارج از چین که عمدتا با سامانه CIPS جابجا میشود. بنابراین، اگر بخواهیم برآورد بهتری از میزان استفاده از یوآن در تجارت بین‌المللی داشته باشیم، باید آمار CIPS را به آمار سوئیفت اضافه کنیم. طبق آمار منتشره حجم یوآن مبادله شده با سامانه CIPS حدود ۱۲ تریلیون دلار سالانه هست. اگر حجم کل تجارت بین المللی رو حدود ۳۸ تریلیون دلار در نظر بگیریم طبق آمار تریدمپ، در این صورت میزان استفاده از یوآن در تجارت بین المللی به ۳۱ درصد میرسد و عدد نهایی از سهم دلار کم میشود. یعنی با اضافه کردن آمار CIPS، آمار تجارت دلاری کاهش پیدا می کند.
چین شریک تجاری اول بیش از ۱۲۰ کشور هست. لذا این اعداد چندان دور از انتظار نیست.
در واقع، در فضای رسانه‌ای، نه تنها آمار دلار بصورت بیش برآورد، بیان میشود (که گاها دو برابر اعلام میگردد - ۸۸ درصد)، آمار سایر ارزها (بخصوص یوآن)، کمتر از برآوردهای واقعی منتشر میشود.
نظر شما