محمود نواصر؛ بازار: مردم شهرهای آبادان، اروندکنار و چوئبده از قدیم به امر کشاورزی مشغول بوده‌اند و حتی پس از ورود صنایع و پیشرفت علم در جهان، تفکر شغل دولتی نداشته‌اند.
با احداث پالایشگاه آبادان در استان خوزستان، آبادان به عنوان دروازه ورود مدرنیته در ایران مطرح شد و سیل عظیمی از مردم ایران و حتی دیگر نقاط جهان همچون انگلستان، هلند، یونان، آمریکا، فیلیپین، هند، میانمار و سایر نقاط جهان به این شهر مهاجرت کردند.
با اینکه برای اولین بار در خاورمیانه یک پالایشگاه عظیم در آبادان احداث شد اما یک اقتصاد غیر نفتی دیگر در این شهر وجود داشت و آن کشاورزی بود.
کشاورزی در آبادان بیش از یکصد سال قدمت دارد و در بین تمام گیاهان و درختان، نخل از همه معروف‌تر است و بسیاری از خرماها که در نخیلات آبادان به ثمر می‌آید شاید فقط در چند نقطه جهان وجود داشته باشد که همین امر نشان دهنده توانمندی کشاورزان آبادان به کشت این نوع محصول است.
پس از وقوع جنگ تحمیلی صنعت کشاورزی در آبادان آسیب جدی دید و بسیاری از نخیلات از بین رفتند و اقتصاد این شهر با یک چالش مواجه شد.
وقتی مردم آبادان که در حوزه کشاورزی فعالیت و امرار معاش می‌کردند بعد از پایان جنگ تحمیلی به این شهر بازگشتند، عملا کاری دشوار داشتند. زمین‌های کشاورزی، نخیلات و برخی محصولات در برخی از مناطق به صورت کامل نابود شده بودند. دستاوردی که از اجداد آنها به ارث رسید و به عنوان یک میراث ارزشمند بود، نابود شده بودند.
در حال حاضر بسیاری از محصولات کشاورزی آبادان خام فروشی می‌شود که بر خلاف تاکیدات مقام معظم رهبری است و استفاده از صنایع تبدیلی یک ضرورت است.
اهمیت صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی را زمانی بیشتر می‌توان دریافت که توجه شود پس از صنایع سنگین، صنایع غذایی از نظر وسعت و گستردگی، دومین مقام را در جهان داراست. صنایع غذایی راهبردی، غلات، قند، لبنیات و روغن را نیز در بر می‌گیرد.
در ضمن با توجه به میزان ارزش افزوده در این صنایع که با ارزش افزوده در صنایع پتروشیمی برابری دارد با جایگزینی صدور این محصولات به جای صدور قسمتی از نفت، می‌توان به شکوفایی اقتصادی نزدیک‌تر شد که در حقیقت می‌توان گفت این یکی از اهداف اقتصاد مقاومتی است.
صنایع تبدیلی در فرآیند توسعه کشور نقش کلیدی دارند و توجه بیشتر به این صنایع تسریع در رشد و توسعه کشاورزی و اقتصادی را موجب می‌شود
نظر به ضرورت توسعه روستاها و نیاز روز افزون جامعه به غذا با توجه به رشد جمعیت و کاهش منابع غذایی، یکی از مهم‌ترین مسائلی که توجه دولتمردان، اندیشمندان و محققان را در دنیای امروز به خود جلب کرده است لزوم گسترش صنایع تبدیلی و تکمیلی به خصوص در روستاها است. در این زمینه صنایع تبدیلی با به کارگیری محصولات کشاورزی به عنوان مواد اولیه می‌توانند عاملی برای توسعه روستاها و استفاده بهتر از محصولات کشاورزی محسوب شوند.
بسیاری از محصولات کشاورزی دارای زمان تولید و مصرف محدودی هستند و تولید یا برداشت محصولات این بخش معمولا در یک زمان مشخص و کوتاه صورت می‌گیرد ولی مصرف در زمان طولانی‌تری صورت می‌گیرد و صنایع تبدیلی می‌توانند با حفظ و نگهداری محصولات، در آنها به گونه‌ای تغییر و تبدیل ایجاد کنند که امکان مصرفشان در طی سال میسر باشد.
با این ویژگی‌ها می‌توان گفت که صنایع تبدیلی در فرآیند توسعه کشور نقش کلیدی دارند و توجه بیشتر به این صنایع تسریع در رشد و توسعه کشاورزی و اقتصادی را موجب می‌شود.
صنایع تبدیلی در راستای ارزآوری و رهایی از اقتصاد تک محصولی نفت محور موثر است. رویکرد توجه به صنایع تبدیلی شهرستان آبادان باید رویکردی صادرات محور باشد تا به رشد اقتصادی و رونق اشتغال و ارز آوری دست یافت.
صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی در جلوگیری از ضایعات محصولات کشاورزی، ایجاد ارزش افزوده، افزایش درآمد روستاییان و افزایش سهم اشتغال صنعتی در مناطق روستایی نقش بسیار مهمی دارد
صنایع تبدیلی، تکمیلی و بازار فروش محصولات سه رکن اصلی اشتغال، توسعه اقتصادی و همچنین جلوگیری از خام فروشی و تبدیل شدن محصولات کشاورزی به ضایعات در شهرستان آبادان محسوب می‌شوند.
تسهیل فعالیت سالم، مولد، اشتغال آفرینی، جلوگیری از ضایعات کشاورزی و مهاجرت روستاییان به شهرها از جمله مزایای صنایع تبدیلی برای کمک به بخش کشاورزی و اقتصاد کشور است.
بار مشکلات بخش کشاورزی بر دوش صنایع تبدیلی قرار گرفته است به این معنا که محصولات کشاورزی در مورد میزان و نوع استفاده از کود و سم و ماندگاری دچار مشکلاتی هستند و وقتی این محصولات وارد کارخانه می‌شوند نمره استاندارد محصول منفی می‌شود از این رو باید به کشاورزان آگاهی لازم در این خصوص را داد.
صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی در جلوگیری از ضایعات محصولات کشاورزی، ایجاد ارزش افزوده، افزایش درآمد روستاییان و افزایش سهم اشتغال صنعتی در مناطق روستایی نقش بسیار مهمی دارد.
کشاورز داریم؛ کشاورزی نداریم
سیدمحمد مولوی، نماینده مردم آبادان در مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرنگار بازار اظهار کرد: متاسفانه تاکنون برنامه جامع و مدون در حوزه کشاورزی و صنایع تبدیلی در آبادان مشاهده نکرده‌ام و نمونه آن این است که ما تک محصول هستیم و محصول ما خرما است.
وی در همین خصوص ادامه داد: همه قسمت‌های نخل قابل استفاده است که بهره‌برداری نمی‌شود ولی در بعضی کشورها نی کشت می‌شود و از آن یک هزار فرآورده و محصول تولید می‌کنند اما در این منطقه با وجود اینکه نی تا داخل خانه‌ها آمده، نتوانستیم برای آن کاری انجام بدهیم.
سازمان منطقه آزاد اروند، اداره صنعت، معدن و تجارت، جهاد کشاورزی و تعاونی روستایی، حلقه مفقودی هستند که هیچ برنامه‌ای برای ظرفیت‌های کشاورزی آبادان ندارند
نماینده مردم آبادان در مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: سازمان منطقه آزاد اروند، اداره صنعت، معدن و تجارت، جهاد کشاورزی و تعاونی روستایی، حلقه مفقودی هستند که هیچ برنامه‌ای برای ظرفیت‌های کشاورزی آبادان ندارند.
مولوی با تاکید بر اینکه در حال حاضر کشاورزان این منطقه در ابتدایی‌ترین موضوعات دچار مشکل شده‌اند، توضیح داد: قبلا به کشاورزان کود و برخی خدمات تجهیزاتی ارائه می‌دادند ولی در حال حاضر هیچکدام از این امکانات نیست.
وی استفاده از فکر و ایده جدید در کشاورزی آبادان را یک ضرورت دانست و گفت: با مدیریت‌های فعلی متاسفانه هیچگونه تحرک معنادار در آبادان به وجود نمی‌آید. اگر موفقیت‌هایی نیز وجود دارد، حاصل تلاش یک عده کشاورز زحمتکش است که خود آنها به صورت خودجوش در حال کشت هستند.
نماینده مردم آبادان در مجلس شورای اسلامی افزود: در حال حاضر چه تسهیلاتی به کشاورزان ارائه می‌شود؟ کشاورزان چنانچه کوچکترین اقدامی بخواهند برای زمین‌های کشاورزی خود انجام دهند باید چندین نوبت مراجعه و هزینه پرداخت کنند. آیا برای دفع آفات به آنها سم می‌دهند؟ خرید تضمینی می‌کنند؟ آیا بیمه آنان بدون هیچ مشکلی رسیدگی می‌شود؟
مولوی با اشاره به عدم وجود صنایع تبدیلی متناسب با ظرفیت کشاورزی آبادان، تاکید کرد: در آبادان کشاورز داریم ولی کشاورزی نداریم؛ حتی در تک محصول نیز کشاورزان و مزارع آنها مورد حمایت قرار نگرفته است.
وی بیان کرد: شاید با تغییراتی که در استان خوزستان در حال رخ دادن است و به تبع آن شهرستان آبادان، شاهد یه برنامه منسجم و رفع معضلات در این حوزه باشیم.
ضرورت ارائه تسهیلات
محسن براتی، رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی آبادان نیز در گفتگو با خبرنگار بازار ضمن یادآوری اینکه کشاورزی در آبادان بیش از یکصد سال قدمت دارد و یک محور مهم اقتصادی است، افزود: صنایع تبدیلی باعث کاهش میزان بیکاری‌های دائمی و فصلی در مناطق روستایی می‌شود.
وی همچنین تصریح کرد: زمینه مناسب به منظور توسعه بخش کشاورزی از طریق صنایع تبدیلی فراهم می‌شود و این صنایع به افزایش تولیدات، بهره‌وری، ایجاد فرصت‌های شغلی، تامین نیازهای اساسی، پیوند با دیگر بخش‌های اقتصادی و کاهش نابرابری‌های منطقه‌ای منجر می‌شود.
رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی آبادان ادامه داد: به همین دلیل است که صنایع تبدیلی را پیش نیاز راهبرد صنعتی شدن و تامین کننده امنیت غذایی در کشور می‌دانند زیرا این صنایع می‌تواند از نقش تامینی مواد غذایی و همچنین امنیت غذایی بالایی برخوردار باشند.
براتی با بیان اینکه صنایع تبدیلی باعث ارتقای کشاورزی آبادان می‌شود، تاکید کرد: صنایع غذایی بیش از ۸۵ درصد صنایع تبدیلی و تکمیلی مربوط به بخش کشاورزی را به نام خود اختصاص داده است و با توجه به آثار مستقیم و غیرمستقیمی که این صنایع از نظر تولید و اشتغال در بخش کشاورزی بر جای می‌گذارد در حقیقت موجب رشد و شکوفایی اقتصاد در سطح کلان می‌شود.
خودکفایی و استقلال اقتصادی در گرو توسعه صنایع تبدیلی
سامی جاسمی، یکی از کشاورزان اروندکنار نیز در گفتگو با خبرنگار بازار اظهار کرد: متاسفانه در حال حاضر شاهد هستیم که آبادان در بسیاری از زمینه‌های تولید محصولات کشاورزی و باغی برتر است اما بیشتر محصولات خام فروشی می‌شود.
وی تاکید کرد: کشاورزی از مزیت‌های نسبی آبادان محسوب می‌شود و ریشه در گذشته ما دارد بنابراین اینگونه فعالیت‌ها را باید توسعه داد و به ترویج آنها کمک کرد.
این کشاورز اروندکناری افزود: معیشت بسیاری از مردم این منطقه بر پایه کشاورزی بنا شده است و صنایع تبدیلی باعث ارتقا سطح کشاورزی و در واقع رونق وضعیت زندگی ما می‌شود.
به طور حتم با اعطای تسهیلات و مشوق‌های لازم برای کارآفرینان و تولیدکنندگان، زمینه برای توسعه این صنایع باید فراهم شود.
کاهش ضایعات در بخش تولیدات زراعی، باغی، دامی و شیلاتی، افزایش درآمد کشاورزان، ایجاد ارزش افزوده تولیدات کشاورزی، ایجاد فرصت‌های شغلی، افزایش بهره‌وری و پایداری تولیدات کشاورزی، صادرات محصولات فرآوری شده، جلوگیری از واردات و کمک به خودکفایی و استقلال اقتصادی کشور از اهداف ایجاد صنایع تبدیلی است.
شهرستان آبادان نیازمند توسعه و ترویج صنایع تبدیلی و استفاده از ظرفیت و مزایای متعدد این صنایع در بخش کشاورزی و صنایع غذایی است.
نظر شما