بهناز صفری؛ بازار: دکتر استاد مشاور دانشگاه علوم تحقیقات در گفت و گو با بازار افزود: در کشور ما مناطقی به عنوان مناطق چهارگانه محیط زیست تعریف شده است که این پهنه‌ها تحت کنترل سازمان حفاظت محیط زیست هستند. تقسیم‌بندی این پهنه‌ها سال‌ها قبل انجام شده و در آن زمان دیتاهای کافی زمین شناسی وجود نداشته که به عنوان مثال از نظر ژئوشیمی یا از نظر زمین‌شناسی به چه شکل هستند. این پهنه‌ها نیاز به بررسی مجدد دارند.
وی تاکید کرد: این مناطق باید مجددا بر اساس استانداردهای جهانی مورد بررسی قرار بگیرند. برخی مناطق از این پهنه ها کسر شود و برخی مناطق نیز اضافه شوند. زیرا می توان با استخراج و استحصال کانی های فلزی و غیر فلزی که در این مناطق وجود دارد پشتوانه ی مالی خوبی برای کشور ایجاد کرد. او عنوان کرد: در ایران باید چیزی جایگزین درآمدهای نفتی شود که در حال حاضر بیشترین تمرکزش بر روی کانی های فلزی است در حالی که ما کانی های صنعتی هم داریم که اگر بتوانیم بر روی آنها کار کنیم به درآمدزایی خوبی می رسیم. و این موارد می تواند پشتوانه ی مالی خوبی برای کشورمان باشد.
تقابل بین محیط زیست و معدن در بسیاری از کشورهای جهان وجود دارد و این رقابت در کشورهای درحال توسعه بیشتر دیده می‌شود. کشور ما نیز یکی از همین کشورهاست که هنوز نتوانسته به راهکاری برای وارد شدن کمترین آسیب به محیط زیست در عین حال توسعه معادن که یکی از ارکان اصلی اقتصاد کشور هستند
وی تاکید کرد: به خصوص این که ما بر روی کمربند کانی زایی فلزی از جمله مس قرار داریم. بنابراین سرمایه گذاران می خواهند در این مناطق اکتشاف انجام داده و درآمد زایی کنند. اما هنوز هم مناطقی داریم که رویشان کاری انجام نشده و اکتشافی بر روی آنها انجام نگرفته است. به گفته وی، در بسیار از مناطق زمین شناسی پزشکی، انجام نداده اند و در برخی مناطق که کانی های معدنی وجود دارد مردم یا مشکلات پوستی دارند، یا به سرطان و سنگ کلیه و…مبتلا می شوند. همچنین در برخی مناطق مردم عمر کمی دارند و همه این مشکلات به خاطر آلودگی منطقه و آب های آلوده سطحی و زیر زمینی است و این ربطی به معدنکاری ندارد و پوسته آن منطقه از زمان شکل گیری به خاطر وجود برخی کانی ها آلودگی ذاتی داشته اند.
کارشناس ارشد معدنی افزود: در برخی مناطق مثل لواسان فنس کشی انجام می دهند که کار بسیار خوب و درستی است. زیرا این مناطق رسوبی است و حیات وحش منطقه به خوبی مورد حفاظت قرار می گیرد؛ ولی در مناطق چهارگانه محیط زیستی که کانی هایی مثل مس و طلا یا سرب و روی وجود دارد فنس کشی کار کاملا اشتباهی است چون موجودات زنده در آنجا گیر می افتند و نابود می شوند.
یوسفی فر گفت: تقابل بین محیط زیست و معدن در بسیاری از کشورهای جهان وجود دارد و این رقابت در کشورهای درحال توسعه بیشتر دیده می‌شود. کشور ما نیز یکی از همین کشورهاست که هنوز نتوانسته به راهکاری برای وارد شدن کمترین آسیب به محیط زیست در عین حال توسعه معادن که یکی از ارکان اصلی اقتصاد کشور هستند، برسد.
قسمت‌هایی از مناطق حفاظت شده ذاتاً آلودگی دارند
وی خاطر نشان کرد: در مناطق چهارگانه محیط زیست به طور ذاتی آلودگی ناشی از کانه زایی ها به خصوص کانه زایی های فلزی وجود دارد که اجتناب ناپذیر هستند.
یوسفی فر تاکید کرد: بنده در منطقه پلنگ‌دره که منطقه ای بین استان مرکزی و قم است مطالعات گسترده ای انجام داده ام که گزارش آن در قالب پایان نامه ارایه شده است. در این مطالعات متوجه شدم، قسمت‌هایی از این منطقه حفاظت شده ذاتاً آلودگی دارد و این آلودگی ربطی به معدن و معدنکاری ندارد بلکه از زمانی که پوسته شکل گرفته آلودگی در آن پهنه بوده است.
باید مناطق چهارگانه محیط زیست از نظر آلودگی بررسی شوند و نقشه آنها در سراسر کشور مجدد و با توجه به استاندارد های جهانی تهیه شود. نقشه‌هایی که سازمان زمین‌شناسی در این زمینه تهیه کرده می‌تواند به راحتی آنومالی های معدنی و آلودگی‌ها را نشان دهد
به گفته این کارشناس، نکته مهم در این راستا بالا بردن آگاهی جمعی مردم بخصوص بومیان این مناطق از این مساله است. متاسفانه گاهی اوقات استفاده ناآگاهانه از محیط زیست ابزاری برای سرکوب معدنکاری در ایران شده است در حالیکه معدن راهی مناسب رونق اقتصاد کشور است. استاد زمین شناسی تاکید کرد: همچنین یک سری از فلزات ازجمله آرسنیک و جیوه و…در این منطقه هستند که خود باعث سرطان و جهش ژنی در انسان و موجودات جانوری و گیاهی در منطقه می شود و یکی از ایرادات در منطقه فنس کشی و به تله انداختن جانوران است.
به گفته وی؛ برخی کانه زایی های فلزی مانند مس، طلا، سرب و روی و…پاراژنزهایی مثل ارسنیک و جیوه و مواد رادیو اکتیو به همراه دارند که خود ذاتا باعث آلودگی مناطق چهارگانه محیط زیست می‌شوند و باید این محدوده ها از مناطق چهارگانه زیست محیطی خارج شوند.
این کارشناس معدن محیط زیست با بیان اینکه این پهنه‌ها نیاز به بررسی مجدد دارند خاطر نشان کرد: پیشنهاد من این است که مطالعه مجدد بر کلیه مناطق چهارگانه محیط زیست انجام شود. محدودهایی که ذاتا آلوده هستند به خصوص کانه زایی هایی همچون مس، طلا، سرب و روی و…. باید از فنس کشی خارج شده و در اولویت اکتشافی قرار بگیرند.
یوسفی فر تصریح کرد: در برخی از مناطقی که آلودگی دارند نیز فنس‌کشی باعث شده موجود زنده در این پهنه‌ها به تله بیفتد و باعث مرگ و میر بیشتر در مناطق آلوده شود.
وی ادامه داد: آلودگی این مناطق به گیاهان، حیوانات و انسان‌ها آسیب می‌زند و آب‌های زیرزمینی و سطحی را نیز آلوده می‌کند، بنابراین به نفع محیط زیست است که به جای این مناطق، مناطقی را محافظت کند که پراکنش حیات وحش دارد و آلوده نیست. باید مناطق چهارگانه محیط زیست از نظر آلودگی بررسی شوند و نقشه آنها در سراسر کشور مجدد و با توجه به استاندارد های جهانی تهیه شود. نقشه‌هایی که سازمان زمین‌شناسی در این زمینه تهیه کرده می‌تواند به راحتی آنومالی های معدنی و آلودگی‌ها را نشان دهد. وی تاکید کرد: قطعا پتانسیل های جدید معدنی در این مناطق نهفته است که کمک شایانی به رونق اقتصادی کشور خواهد کرد.
نظر شما