مهسا نظری؛ بازار: امروزه اهمیت گیاهان دارویی و شناساندن نقش حیاتی آن ها در پیشبرد اهداف ملی، منطقه ای و جهانی برای تحقق سلامت، خودکفایی دارویی، ایجاد اشتغال و توسعه اقتصادی بر کسی پوشیده نیست، چرا که گیاهان دارویی به عنوان ذخایر و گنجینه های ژنتیکی کیانی می تواند بزرگ‌ترین ثروت ملی در بخش کشاورزی محسوب شوند.
استان ایلام نیز باتوجه به موقعیت جغرافیای و اقلیم آب و هوایی و کوهستان‌های فراوان یکی از مهمترین رویشگاه‌های گیاهان دارویی در کشور به شمار می‌رود که به لحاظ تنوع گیاهان در عرصه‌های طبیعی جزء اولین استان‌های برتر کشور به شمار می‌رود.
وجود بیش از ۳۵۰ گونه گیاهان دارویی در استان
با توجه به مستندات علمی و براساس گزارشات مراکز علمی و تحقیقاتی، استان ایلام با گستره ۲۰ هزار هکتار متر مربع مساحت و برخورداری از یک ملیون و ۷۰۰ هزار هکتار جنگل و مرتع، دارای بیش از ۳۵۰ گونه گیاه دارویی است که همین امر این استان را به ویترینی از انواع گیاهان دارویی و منابع طب سنتی تبدیل کرده است.
تشنه داری، آویشن، هفت تخمه، په گل، گل گاوزبان، خارشتر، شیرین بیان، بلوط، برزا، پسته وحشی، پونه- سقز (آدامس کردی)، پیازوکه (تره پیاز)، کنار، تایو، کله شنگ، گیلاخه (به زبان محلی) ،بادام کوهی و زالزالک از جمله معروفترین گیاهان دارویی در استان هستند.
کاربردهای متعدد گیاهان دارویی
گیاهان دارویی یک نعمت خدادادی بوده و در دشت‌ها، ارتفاعات، کوهپایه‌ها، حاشیه رودها و دره‌ها می‌رویند که در طب سنتی برای درمان پرفشاری خون، سرفه، بیماری‌های گوارشی، بیماری‌های قلبی، سرما خوردگی، تسکین اعصاب ، رفع نفخ معده ، بیماری‌های پوستی، قندخون و... کاربرد دارند.
گیاهان دارویی نه‌تنها در داروسازی بلکه در صنایع مختلفی همچون رنگ‌سازی، طعم‌دهنده‌ها، تولید محصولات آرایشی و بهداشتی، تولید حشره‌کش‌ها و علف‌کش‌ها، عطرسازی، تولید خوشبوکننده‌ها و صنایع غذایی کاربرد دارند.
از دیگر مزایای گیاهان دارویی می‌توان به صرفه جویی در مصرف آب اشاره کرد چرا که این گیاهان برای رشد نیاز چندانی به منابع آبی ندارند و کشت آنان نسبت به سایر محصولات پر آب برنه‌تنها ۵۰ درصد کمتر است بلکه مدت دوره رشد و به ثمر نشستن گیاهان دارویی نیز کمتر از گیاهان پرآب بر است.
بی‌توجهی به توسعه گیاهان دارویی در استان
کشت گیاهان دارویی یکی از ظرفیت‌های بالقوه و البته عظیم استان است که می‌تواند زمینه جهش اقتصادی، درآمدزایی و اشتغالزایی را افزایش دهد، با این وجود در حال حاضر از این ظرفیت عظیم و ملی که به‌صورت خدادادی در اختیارمان قرار دارد، آن‌طور که باید استفاده نمی‌شود.
لازم به ذکر است بسیاری از کشورهایی که حتی از حداقل ظرفیت تولید گیاهان دارویی به‌صورت بالقوه برخوردار نبوده‌اند، با حرکت به‌سمت تولید صنعتی و فراوری گیاهان دارویی، تبدیل به قطب تولید و صادرات این محصولات شده‌اند.
از این روبرنامه‌ریزی برای کشت تجاری گونه‌های گیاهان دارویی با هدف توسعه اقتصادی و اشتغالزایی ضرورتی است که باید مورد توجه مسئولان قرار گیرد.
راهکارهای افزایش سطح زیر گشت کونه‌های دارویی
کارشناسان معتقدند یکی از راهکارهای اساسی که موجب افزایش انگیزه کشاورزان در افزایش سطح زیر کشت گیاهان دارویی شوند توجه به زیرساخت های مرتبط با توسعه تجاری و صنعتی گیاهان دارویی مانند راه اندازی صنایع تبدیلی و بازارپسند کردن محصولات است.
یقینا توسعه صنایع تبدیلی در زمینه کشت گیاهان دارویی نه تنها موجب اشتغالزایی بالا برای فعالان در این عرصه شده، بلکه موجب افزایش صادرات، ارزآوری و همچنین جلوگیری از خام فروشی گیاهان دارویی نیز می‌شود.
تعیین بازار مشخص برای فروش، تشکیل تعاونی برای تولید انواع محصولات گیاهی، معرفی گونه‌های اقتصادی، جذب سرمایه‌گذار برای توسعه واحدهای فرآوری و همچنین بیشتر شدن حمایت تسهیلاتی دولت، از دیگر اقداماتی است که نقش زیادی در رونق بخشی به فعالیت در حوزه کشت گیاهان دارویی ایلام خواهد داشت.
تحقیقات علمی نشان داده تمام استان ایلام از جنوب تا شمال استان و در تمام شرایط آب و هوایی مستعد کشت گیاهان دارویی بوده که در صورت حمایت دولت، خرید تضمینی این محصولات، احداث صنایع تبدیلی و در اختیار گذاشتن نهاده‌های ارزان به عنوان مشوق می‌توان کشاورزان بیشتری را ترغیب به کشت گیاهان دارویی کرد که امید می‌رود با حمایت مسئولان از این بخش قدم چشم‌گیری در راستای دستیابی به اشتغال پایدار در استان برداشت.
نظر شما