بازار؛ گروه کشاورزی: کشت محصولات کشاورزی در فضای باز و فضای گلخانه ای در حالی در کشور انجام می شود که به گفته کارشناسان بایستی بخش قابل توجهی از تولید این محصولات را در فضای گلخانه ای پرورش داد. به خصوص اینکه کشت در فضای باز با مشکلاتی همچون تبخیر بالا، هدررفتن محصولات به واسطه وقوع بلایای طبیعی، سرمازدگی و گرمازدگی و دیگر مسائل روبرو است اما کشت های گلخانه ای به نوعی تنظیم کننده بازار در فصل سرما به صورت خاص هستند و بخش قابل توجهی از آن نیز راهی بازارهای صادراتی می شود.
نوسان بالای قیمت مواد اولیه و بازارسازی؛ موانعی در مسیر تولیدکننده های محصولات گلخانه ای کشور
با این وجود در فرایند تولید محصولات گلخانه ای نیز تولید کننده ها با مشکلات بسیاری مواجه هستند به طوری که مهدی مشیری یکی از این تولید کننده های محصولات گلخانه ای به بازار می گوید: از اصلی ترین مشکلات ما در این مسیر بحث نوسان قیمت مواد مصرفی همچون پلاستیک است که به دلیل قرار گرفتن در معرض سرما و گرما دچار پوسیدگی می شود و متعاقبا بایستی تعویض گردد.
تولید کننده محصولات گلخانه ای: افزایش قیمت مواد اولیه و تجهیزات گلخانه ای و همچنین بازارسازی در دیگر کشورها از اصلی ترین مشکلات فعالان این بخش است
این تولید کننده می گوید: با این وجود قیمت مواد اولیه امروز با یک تا دو سال قبل تفاوت بسیار فاحشی دارد و این به معنای تحمیل هزینه هایی مازاد بر تولید محصولات گلخانه ای است. با این وجود قیمت محصولات تولیدی ما متناسب با این هزینه ها بالا نمی رود.
مشیری همچنین می افزاید: از دیگر مسائلی که پیرامون تولیدات این بخش وجود دارد بحث بازار است؛ یعنی در حالی که محصولات گلخانه ای اصولا صادرات محور هستند اما برای بازاریابی و بازارسازی در دیگر کشورها نیز موانعی داریم و ممکن است به دلایلی همچون باقی مانده سموم و یا عرضه محصولات دیگر تولید کننده ها با نرخ هایی پایین تر به دلیل پایین بودن قیمت تمام شده، یک بازار را به راحتی از دست بدهیم.
ایران در جایگاه ششم تولید گوجه فرنگی در سال زراعی ۲۰۲۱-۲۰۲۲
بر اساس این گزارش، یکی از اصلی ترین محصولاتی که در گلخانه های کشور کشت می شود گوجه فرنگی است؛ یعنی اگرچه نمی توان به صورت تفکیک شده اعلام کرد که چه میزان از تولید این محصول در فضای باز و چه میزان در گلخانه ها کشت می شود، اما به گفته کارشناسان گوجه فرنگی گلخانه ای همواره تنظیم کننده بازار این محصول به خصوص در فصل زمستان بوده است و لذا باید توجه ویژه ای به این بخش کرد و در صورت فراهم بودن شرایط بخش بیشتری را زیرکشت گلخانه ای برد.
همچنین بر اساس جدیدترین داده های آماری که سازمان فائو در خصوص تولید گوجه فرنگی کشورهای مختلف ارائه داده است در سال زراعی ۲۰۲۱-۲۰۲۲ کشور چین با تولید بیش از ۶۱ میلیون تن در جایگاه نخست تولید گوجه فرنگی قرار دارد. علاوه بر این داده های آماری فائو حاکی از این است که هندوستان نیز به عنوان دومین تولید کننده بزرگ گوجه فرنگی در مدت نامبرده بیش از ۱۹ میلیون تن از این محصول را تولید و عرضه کرده است. از سوی دیگر بر اساس داده های آماری فائو کشورهای ایالات متحده با تولید حدود ۱۳ میلیون تن، ترکیه با تولید ۱۲ میلیون تن و مصر با تولید حدود ۷ میلیون تن در جایگاه سوم تا پنجم دنیا قرار دارند. همچنین فائو می گوید در مدت نامبرده ایران نیز تولیدی به میزان ۶ میلیون و ۵۰۰ هزار تن از این محصول را داشته و در جایگاه ششمین تولید کننده بزرگ گوجه فرنگی جای گرفته است. این در حالی است که داده های آماری فائو نشان می دهد در سال زراعی ۲۰۲۰-۲۰۲۱ تولید ایران کمتر از ۴ میلیون تن بوده است و به این ترتیب حدود ۸۵ درصد رشد تولید در این حوزه رقم خورده است.
ایران چهارمین تولید کننده خیار در ۲۰۲۱-۲۰۲۲
بر اساس این گزارش از دیگر محصولاتی که هم در فضای باز کشت می شود و هم محصول گلخانه ای آن وجود دارد خیار است که طبق داده های آماری سازمان فائو در سال زراعی ۲۰۲۱-۲۰۲۲ نیز بیش از ۸۰ میلون تن از این محصول در سراسر جهان تولید شده است و کشور چین با تولید بیش از ۶۱ میلیون تن بزرگترین تولید کننده محسوب می شود.
از سوی دیگر بر اساس این داده های ارائه شده کشور روسیه با تولید حدود ۲ میلیون تن و ترکیه با تولید یک میلیون و ۸۰۰ هزار کیلوگرم در جایگاه دوم و سوم جای دارند. داده های فائو همچنین بیانگر این است که ایران نیز چهارمین تولید کننده خیار در مدت نامبرده است این در حالی است که گزارشات فائو نشان می دهد که در سال زراعی قبلتر یعنی در ۲۰۲۰-۲۰۲۱ ایران در جایگاه یازدهم قرار داشته است.
ارائه الگوی کشت به گلخانه داران؛ پیش شرط ایجاد تعادل در تولید و بازار
بر اساس این گزارش از دیگر مسائل پیرامون محصولات گلخانه ای بحث مشخص نبودن میزان تولیدات، میزان مصرف و همچنین میزان محصولات صادراتی است. یعنی درست است که در حال حاضر ۲۰هزار هکتار سطح زیرکشت گلخانه در سراسر کشور داریم اما به صورت کاملا پراکنده است و هیچ سازمان و نهادی نیز اطلاعات دقیقی در مورد آنچه در این فضاها کشت می شود به صورت تفکیک شده وجود ندارد و حتی اطلاعات دقیقی در مورد اینگه چه میزان از این فضاهای گلخانه ای غیر فعال شده است موچود نیست.
در همین راستا کرم رضا محمدی بازرس انجمن و اتحادیه گلخانه داران کشور پیش از این در گفتگو با بازار گفت که برای ایجاد تعادل در تولید و بازار نیاز است که با راه اندازی سامانه ای جامع حاوی کلیه اطلاعات گلخانه داران کشور و آنچه تولید می کنند به بهره برداران این بخش الگوی کشت ارائه داده شود. در واقع بر اساس آنچه در سال گذشته وزارت جهاد کشاورزی روی آن تاکید بسیار داشت و به نظر می رسد برای سال جدید نیز در دست پیگیری باشد، ارائه دادن الگوی کشت برای محصولات گلخانه ای همچون محصولات زراعی و باغی می تواند راهگشا بخشی از مشکلات فعالان این حوزه باشد.
نظر شما