بازار؛ گروه استانها: صنعت هتل داری در خراسان رضوی و به‌ویژه مشهد مقدس در طی ماه‌های گذشته با فرازوفرودهای بسیاری همراه بوده است.
صنعت هتلداری در این استان که پس از شیوع بیماری کرونا ضربات مهلکی را متحمل شد در نوروز ۱۴۰۱ با رخت بستن این بیماری کمی رونق گرفت اما حوادث دیگری ازجمله ناآرامی‌های اخیر و اغتشاشات پراکنده و همچنین برودت هوا موجب شد تا آمار گردشگران و زائران دوباره سیر نزولی طی کرده و ضریب اشغال تخت‌های اماکن اقامتی در پایتخت فرهنگی جهان اسلام را به حداقل برساند.
ناآرامی‌های اخیر کشور موجب شد تا تعداد زائران و همچنین گردشگران خارجی در حوزه سلامت به حداقل برسد و ضریب اشغال تخت‌های هتل‌ها را به زیر ۱۰ درصد برسد.
هنوز مدتی از بازگشت آرامش به کشور نگذشته بود که در ماه گذشته برودت هوا بر سر این صنعت سایه انداخت تا حدی که مسئولان خراسان رضوی از رسانه‌ها و میز خطابه‌های رسمی از مردم سراسر کشور خواستند تا از سفر به خراسان رضوی خودداری کنند.
متأسفانه برودت هوا و کمبود سوخت موجب شد تا افزون بر ۱۰۰ واحد اقامتی تعطیل شود و تعداد مسافران سایر هتل‌ها نیز به تعداد اندکی تقلیل یابد.
در طی ماه گذشته سرمای هوا بسیاری از پروازها و سفرهای ریلی را لغو کرد و در این مدت، ضریب اشغال برخی هتل‌ها به ۱۰ تا ۱۵درصد کاهش یافت.
هرچند مسئولان استانی برجذب زائر به مشهد با پیش‌بینی تخفیفات ویژه و بسته‌های تشویقی در فصل‌های خلوت سال تأکید می‌کنند، پیش‌نیاز این موضوع، ایجاد زیرساخت‌های مناسب در حوزه گردشگری و حمایت از فعالان این حوزه است.
فعالان صنعت گردشگری معتقدند که در وضعیت تعطیلی هتل‌ها، واحدهای اقامتی هزینه خواب سرمایه، دستمزد کارگران را باید پرداخت کنند، اما بانک‌ها برای دریافت تسهیلات خود، هیچ فرجه زمانی و فرصتی را قائل نمی‌شوند. این موضوع بی‌تردید بر هزینه تمام‌شده اقامت در مشهد اثرگذار خواهد بود، این در حالی است که افزایش قیمت‌ها، قدرت خرید زائران و مدت زمان سفر را کاهش داده است و لذا گردشگران در برابر افزایش بیشتر هزینه‌های اقامت در مشهد توان مقاومت ندارند.
احساس ناامنی و ریزش مسافران
رئیس جامعه حرفه‌ای هتلداران مشهد در گفت‌وگو با بازار اظهار می‌کند: بعد از شلوغی‌ها و کسادی کار با توجه به فراخوانی که برای زائران با تخفیف ویژه اعلام شد سطح اشغال تخت‌های هتل‌ها به ۴۰تا۵۰درصد رسید.
افزایش قیمت‌ها، قدرت خرید زائران و مدت زمان سفر را کاهش داده است و لذا گردشگران در برابر افزایش بیشتر هزینه‌های اقامت در مشهد توان مقاومت ندارند
محمود مادر شاهیان می‌گوید: با توجه به سرمای مشهد در این اواخر و ناآرامی‌ها بسیاری از سفرها لغو شد و لذا برودت هوا در ماه گذشته خیلی در حضور مسافر در مشهد تأثیرگذار بود.
وی بابیان اینکه لغو سفرهای ریلی و همچنین پروازها در کنار جاده‌های خراب و اطلاعیه مسئولان استانی در خصوص تغییر برنامه سفر به مشهد باعث شد حداقل بین ۲۰تا۳۰درصد افت حضور مسافر در مشهد داشته باشیم ادامه می‌دهد: در طی دو سال گذشته به دلیل بیماری کرونا هتل‌ها وضعیت خوبی نداشتند و صدمات بسیاری به هتلداران کشور وارد شد.
وی بیان می‌کند: بعد از کرونا و در شروع بهتر شدن شرایط کرونا نیز دوباره این صنعت با ناآرامی‌ها در کشور روبرو شد که این موضوع نیز بر روی جلوگیری مسافرت مردم تأثیر بسزایی داشت گذاشت.
مادر شاهیان با اشاره به این موضوع که‌موج سرما و همچنین هزینه هتل و حضور کم مسافر درمجموع شرایط خوبی را برای هتلداران رقم نزد اذعان می‌کند: وقتی زائر در مشهد حضور دارد برای تعداد ۱۸۰ گروه شغلی، ایجاد درآمد می‌شود و یکی از بهترین راه‌های کسب درآمد کمک به ماندگاری زائر در شهر مشهد است.
وی می‌گوید: البته به دلیل محدودیت کرونایی خیلی‌ها بعد از دو سال مشتاق حضور در مشهد و زیارت هستند و فرصت خوبی است که این اشتیاق را تبدیل به آورده برای شهر کنیم.
رئیس جامعه حرفه‌ای هتلداران مشهد همچنین اشاره نیز به ناآرامی‌های اخیر داشته و ابراز می‌کند: در مشهد بین۲۰تا ۳۰درصد ناآرامی‌ها باعث شد تا مسافر کمتری به مشهد وارد شود لذا در کل کشور این تأثیر وجود داشته است.
وی اذعان می‌کند: زائر یا مسافر به دنبال امنیت است و اگر جایی این احساس امنیت را نداشته باشد سفر نمی‌کند به همین دلیل خیلی از مسافران سفر خود را به تأخیر انداختند و یا لغو کردند.
مادر شاهیان با تأکید بر اینکه در زمان سردی هوا هتل داران با تمام توان برای کاهش مصرف انرژی همکاری کردند، می‌گوید: ما برای اینکه برای زائران مشکلی پیش نیاید، هیچ هتلی را تعطیل نکردیم، اما فراخوان دادیم آن‌هایی که مسافر ندارند یا ظرفیت اشغالشان اندک است، اعلام تعطیلی کنند یا اندک مسافر خود را به دیگر مراکز منتقل کنند.
وی بابیان اینکه هتل‌ها قبل از کاهش شدید دما برای تشویق زائران به سفر در زمان‌های خلوت، تخفیف ویژه در نظر گرفته بودند، می‌افزاید: همین امر باعث افزایش درخواست سفر به مشهد شده بود که متأسفانه در همان زمان با کاهش شدید دما مواجه شدیم، بااین‌حال ظرفیت اشغال برخی هتل‌های ما که تخفیف بیشتری را در نظر گرفته بودند تا ۶۰درصد هم رسید اما همین شاخص در برخی هتل‌ها تا حدود ۱۰درصد کاهش یافت.
وی ادامه داد: به دلیل کمبود سوخت مجبور به فراخوان برای تعطیلی داوطلبانه هتل ها دادیم که در این راستا تعداد ۳۰هتل، ۲۸هتل آپارتمان و ۲۹مهمان‌پذیر یعنی حدود ۹۰اقامتگاه درخواست تعطیلی موقت دادند.
کاهش میل سفر
رئیس هیئت‌مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی خراسان رضوی در گفت‌وگو با بازار اظهار می‌کند: عوامل بسیاری این روزها بر روی صنعت گردشگری و آمار گردشگران در این استان و حتی کشور سایه انداخته است.
محمد سعید ولی زاده اظهار می‌کند: نرخ تورهای خارجی با توجه به گرانی قیمت بلیت در تمامی وسایل حمل‌ونقل حدود ۵۰ الی ۶۰ درصد افزایش‌یافته است به همین دلیل شاهد کاهش تقاضای سفر در اکثر مسیرهای داخلی هستیم.
وی ادامه می‌دهد: متأسفانه ناآرامی‌های اخیر هم مزید بر علت شد و به ریزش تعداد گردشگران بسیار آسیب وارد کرد.
وی می‌گوید: همچنین این حوزه به‌این‌علت که تحت تأثیر بسیار زیاد فن‌آوری‌های نوینی همچون اینترنت قرار دارد، در صورت اختلال و نابسامانی ناشی از مسائل فنی و شرایط امنیتی، به‌سرعت دچار اشکال و ایرادات اساسی خواهد شد و اکنون هم گرفتار زیان‌های هنگفتی به تأسیسات گردشگری هستیم.
رئیس هیئت‌مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی خراسان رضوی با اشاره به اینکه متأسفانه همکاران ما با بیماری مزمن عدم حضور گردشگران خارجی و عدم ثبات در صنعت اقتصادی کشور دست‌وپنجه نرم می‌کنند می‌افزاید: در دو سال گذشته بیش از نیمی از کارکنان دفاتر از این صنعت کناره‌گیری کرده‌اند و شاید نزدیک به یک‌سوم دفاتر مسافرتی با خود تعطیلی و خود تعلیقی مواجه می‌باشند و این امر به دلیل عدم توانایی در انجام هزینه‌های جاری است.
حوزه گردشگری تحت تأثیر بسیار زیاد فن‌آوری‌های نوینی همچون اینترنت قرار دارد، در صورت اختلال و نابسامانی ناشی از مسائل فنی و شرایط امنیتی، به‌سرعت دچار اشکال و ایرادات اساسی خواهد شد و اکنون هم گرفتار زیان‌های هنگفتی به تأسیسات گردشگری هستیم
وی به بازار می گوید: قطعی و اختلال در اینترنت، ارتباط تأسیسات گردشگری را با کارگزاران خارجی از بین برده و متأسفانه موجب ایجاد ناامنی روانی در میان مشتاقان سفر به ایران شده است لذا آمار این کاهش‌ها به حدی زیاد است که نتایج آن را می‌توان به‌وضوح در میان اماکن اقامتی و دفاتر خدمات مسافرتی مشاهده کرد.
قطب هتلداری در تنگنای اقتصادی
عضو کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی خراسان رضوی دراین‌باره می‌گوید: ماه گذشته مسئولان به‌کرات این خبر را مخابره کردند که زائران فعلاً به مشهد سفر نکنند لذا از طرفی به علت کمبود انرژی، به واحدهای اقامتی اعلام شد که اگر می‌توانند، تعطیل یا از سوخت دوم استفاده کنند، این در حالی است که بسیاری از هتل‌ها ظرفیت استفاده از سوخت دوم را ندارند.
مهدی آجیلیان افزود: به‌جای پاک کردن صورت‌مسئله باید ریشه مشکل را پیدا کرد. در همین مدت، تعدادی واحد اقامتی تعطیل شدند اما واحدهای غیرمجاز بدون هیچ نظارتی، فعالیت و انرژی مصرف می‌کردند، آن‌هم بدون توجیه اقتصادی و بازدهی خوب در خدمت‌دهی به زائران.
وی با تأکید بر اینکه در زمان‌های خلوت سال ما نیاز به تبلیغ برای جذب مسافر داریم بیان کرد: سرما هرسال وجود دارد، حالا اگر این میزان کاهش دما تکرار شود، آیا بازهم قرار است صنایع و مشاغل تعطیل شوند؟ در سال‌های اخیر به زیرساخت‌های لازم در حوزه انرژی بی‌توجهی شده است. این مسئله باید به‌صورت ریشه‌ای حل شود. نباید به‌جایی برسیم که در زمان‌های خلوت که نیاز به مسافر داریم، برای کاهش سفرها تبلیغ کنیم.
به گفته عضو گروه گردشگری اتاق بازرگانی استان، حوادث و صدمات واردشده به صنعت گردشگری در چند سال اخیر برای مشهد که قطب هتل داری کشور است، زیان‌بار بوده است و حاکمیت باید نگاه ویژه‌ای به این حوزه داشته باشد.
درخواست فعالان حوزه گردشگری
بنا بر گفته کارشناسان حوزه گردشگری تیر خلاص در پی ناآرامی‌های اخیر و به طبع کاهش امنیت و قطع اینترنت بر پیکر اقتصاد گردشگری ایران و به‌ویژه خراسان رضوی و مشهد شلیک‌شد.
حوادث و صدمات واردشده به صنعت گردشگری در چند سال اخیر برای مشهد که قطب هتل داری کشور است، زیان‌بار بوده است و حاکمیت باید نگاه ویژه‌ای به این حوزه داشته باشد
با توجه به تورم شدید و وضعیت اقتصادی این روز ها بیشتر مردم تنها به فکر تأمین نیازهای اولیه خود هستند و لذا «سفر» به‌عنوان یک نیاز ثانویه در حال حذف شدن از سبد تک‌تک ایرانی‌هایی است.
گردشگران خارجی هم امروز به سبب مشکلات ناوگان فرسوده هوایی، قرار گرفتن نام ایران در لیست قرمز بسیاری از کشورها برای سفر، قطع اینترنت و عدم امکان برقراری ارتباط و دستیابی به اطلاعات برای خارجی‌ها و ناآرامی‌های اخیر، عطای این مقصد ارزان و جذاب گردشگری در حوزه‌های مختلف را به لقای آن بخشیده‌اند.
متأسفانه آمار دقیقی در دست نیست و این موضوع باعث می‌شود آمارهای متفاوتی از تعداد گردشگران ارائه شود اما به اذعان بسیاری از پژوهشگران و ذی‌نفعان این حوزه، امروز بین ۵۰ تا ۹۰ درصد از گردشگری کشور و مخصوصاً خراسان رضوی از حوادث اخیر آسیب جدی دیده است و باید فکری اساسی برای وضعیت آن شود چراکه برخی از استانها مانند خراسان رضوی، اقتصادی کاملاً مبتنی بر صنعت گردشگری دارند و آسیب به اقتصاد این استان در میان و بلندمدت بسیار جدی است.
بر این اساس، فعالان حوزه گردشگری می‌گویند در چنین شرایطی حداقل درخواست آن‌ها از دولت این است که میزان خسارت واردشده به مراکز اقامتی را محاسبه و سپس با محاسبه مالیات یا مالیات بر ارزش فزوده، تهاتر کند.
امهال مالیات اعم از مالیات بر ارزش‌افزوده و مالیات بر درآمد و همچنین دادن مهلت برای بازپرداخت اقساط تسهیلات بانکی از راهکارهایی است که می‌توان برای حمایت از واحدهای اقامتی اجرا کرد. درنهایت با توجه به در پیش بودن تعطیلات نوروز، می‌توانیم از این فرصت زمانی برای احیای اقتصاد واحدهای اقامتی آسیب‌دیده استفاده کنیم. تحقق این هدف، نیازمند برنامه‌ریزی مناسب برای استفاده بهینه از مراکز اقامتی در تعطیلات نوروز است.
نظر شما