بازار؛ گروه ایران: حمید حاج اسماعیلی کارشناس اقتصادی در گفتگو با بازار، در خصوص لایحه بودجه ۱۴۰۲ گفت: کمیسیون تلفیق و رئیس سازمان برنامه و بودجه اعتراف کردند بودجه خوبی از نظر مجلس نیست اما براساس بضاعت‌ها و شرایطی که کشور دارد آن را از دولت قبول کردند که نشان می‌دهد مثل سالهای گذشته بودجه دچار کمبود منابع درآمدی است.
وی ادامه داد: متاسفانه هنوز اما و اگرها در بودجه مثل سال گذشته زیاد به چشم می آید و چون شرایط به لحاظ تورمی توسعه یافته و نسبت به سال گذشته بدتر شده در نتیجه بودجه سال آینده هم دچار کسری بزرگی خواهد شد که قطعا شرایط تورمی کشور را پیچیده‌تر میکند. بنابراین، بودجه سال آینده عمده منابع قطعی درآمدهای مالیاتی است.
او تصریح کرد: ظاهرا ۳۵۰ هزار میلیارد تومان به بودجه افزایش داده شد که این هم جای سوال دارد؛ که چرا باید تا این حد افزایش داده شود؟ زیرا امکان اینکه در شرایط تورمی وصول مالیات از رقم سال جاری بیشتر باشد با تردید مواجه است.
این کارشناس اظهار کرد: اما در بخش‌های نفت و فرآورده‌های نفتی مشکلات نسبت به بودجه سال جاری پیچیده‌تر شده و همچنین تحریم‌ها گسترده‌تر شده است.
به اعتقاد وی شرایط کار با کشورهایی چون هند و چین به دلیل عرضه نفت ارزان از سوی روسیه می تواند کار را برای ایران سخت‌تر کند.
پیش‌بینی می‌کنم سال آینده با توجه به کسری بودجه‌ای که دولت دارد و تورمی که در حال افزایش است، تحقق بودجه برای کشور سخت‌تر باشد
حاج اسماعیلی بیان کرد: بنابراین، درآمدهای نفتی و فراورده‌های نفتی نسبت به سال جاری که حدود ۵۷درصد تحقق یافت ممکن است در سال آینده کمتر از این تحقق یابد و دولت سراغ اوراق رفته که اوراق هم همان استقراض است و هیچ فرقی ندارد. روش‌های توزیع اوراق به هر شکلی که دولت مطرح کند نهایتاً خلق پول و استقراض بشمار می آید.
این کارشناس براین باور است: پیش‌بینی می‌کنم سال آینده با توجه به کسری بودجه‌ای که دولت دارد و تورمی که در حال افزایش است، تحقق بودجه برای کشور سخت‌تر باشد. از همه مهم تر نگرانی بخش حقوق و مزایاست که دولت با توجه به محدودیت درآمدها تمایلی به افزایش آن ندارد که کار را برای مردم سخت‌تر میکند.
کسری بودجه را چند سالی است که در کشور داریم. به دلیل اینکه دیده‌اند مشکلی برای دولتمردان ایجاد نمی‌کند و هزینه این کسری را مردم پرداخت می‌کنند. متاسفانه دولت دغدغه جدی مردم را ندارد
او با اشاره به کسری بودجه گفت: کسری بودجه را چند سالی است که در کشور داریم و مشکلی برای دولتمردان ایجاد نمی‌کند زیرا هزینه این کسری را مردم پرداخت می‌کنند. متاسفانه دولت دغدغه جدی مردم را ندارد.
وی براین باور است: شاید کار عادی و ساده‌ای باشد که می‌تواند با کسری هم کشور را اداره کند اما کسری مداوم فشار پی در پی را روی مردم ایجاد کرده و دارایی‌های مردم را از بین برده و ارزش پول ملی را کاهش داده است و در نتیجه گروه‌های بیشتری در کشور به سمت فقر سوق داده شدند.
حاج اسماعیلی اظهار کرد: اگر منابع و اعتبار لازم را برای نگهداری و تعمیر زیرساخت‌ها در کشور نداشته باشیم می‌دانیم بخش‌های اساسی در کشور که معمولاً خدمات اساسی را به مردم ارائه می‌دهند دچار مشکل خواهند شد. به نظر من، در کنار حقوق و مزایا که می‌تواند مشکلاتی برای مردم ایجاد کند زیرساخت‌های کشور هم می‌تواند دچار مشکل شود که این کار را در کشور پیچیده‌تر میکند.
وی در خصوص تصویب نشدن برنامه هفتم ادامه داد: در نوشتن برنامه هفتم تعلل کردیم. یکی از دلایل که انگیزه جدی برای نوشتن برنامه هفتم در کشور وجود نداشت این بود که برنامه‌محور نیستیم. معمولاً کار روزمرگی در کشور می‌کنیم و تحت تاثیر مسائل سیاسی کشور و بحران های اقتصادی هستیم که آثار منفی آن در کشور نمود بیشتری پیدا می کند.
حاج اسماعیلی تصریح کرد: بنابراین، بعد از اینکه سیاست‌های کلی برنامه هفتم در مجمع تشخیص تصویب شد و به مجلس فرستاده شد مجلس این نظر را داشت که دولت قبل از اینکه بودجه را بفرستد بتواند برنامه هفتم را آماده کند و به مجلس بفرستد که این کار میسر نشد.
این کارشناس بیان کرد: با فشار مجلس این دو با هم همزمان شد ولی شک و تردیدها در نوشتن برنامه هفتم براساس شرایط واقعی در کشور همچنان وجود دارد. به دلیل اینکه دولت وقت کمی را برای این کار گذاشت. همچنین انگیزه لازم برای نوشتن بودجه هفتم هم در دولت و هم در بخش‌های دیگر وجود نداشت. این نشان می‌دهد وقتی دچار کمبود منابع اعتباری باشیم نوشتن برنامه برای دولتمردان و کسانیکه این امور را برعهده دارند کار بسیار سختی است.
آنچه در خصوص ۶ برنامه گذشته برای توسعه کشور اتفاق افتاد می‌تواند مشابه آن برای برنامه هفتم دیده شود. حتی شرایط برنامه هفتم قطعاً سخت‌تر و بدتر نسبت به ۶ برنامه گذشته است
او اظهار کرد: من فکر می‌کنم، نباید برنامه هفتم را جدی بگیریم. آنچه در خصوص ۶ برنامه گذشته برای توسعه کشور اتفاق افتاد می‌تواند مشابه آن برای برنامه هفتم دیده شود. حتی شرایط برنامه هفتم قطعاً سخت‌تر و بدتر نسبت به ۶ برنامه گذشته است. به دلیل اینکه بدترین شرایط تحریمی را داریم و تورم بسیار بالا و نوسانات و بی‌ثباتی پولی و ارزی را در کشور شاهد هستیم که هیچ وقت در هیچ برنامه‌ای چنین شرایط و شاخص‌هایی را شاهد نبودیم. بنابراین، امیدی به برنامه هفتم ندارم که بتواند مشکلاتی از آینده کشور را حل کند.
حاج اسماعیلی خاطرنشان کرد: وقتی کسری بودجه بزرگ باشد و بیش از یک سوم بودجه دچار کسری باشد بدانید منابع اعتباری بودجه برای کارهای عمرانی نخواهیم داشت. منابعی یا اعتباری برای تعمیر یا نگهداری زیرساخت‌های کشور نداریم. منابع و اعتباری برای بحران‌ها و مدیریت آنها در کشور نخواهیم داشت. در صورتیکه الان غیر از اینها الزامات دیگری را در بودجه انتظار داشتیم مثل منابع اعتباری که بتواند حمایت‌های خاص را از بنگاه‌ها و دهک‌های پائین انجام دهد که متاسفانه با وجود اینکه مبلغ پرداخت یارانه‌ها افزایش پیدا کرده است اما هیچ تناسبی با نرخ تورم و افزایش تورم ندارد و ممکن است همین مبالغی که در قالب یارانه برای گروه‌های فقیر و مشکل دار پرداخت می‌شود کمتر از یک دوم سال جاری در سال آینده به جهت ارزشی باشد.
نظر شما